TOY ΘΕΟΔΩΡΟY Κ. ΚΑΡΥΩΤΗ
Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Τα τελευταία δυο χρόνια οι Τούρκοι προσπαθούν να δημοσιεύσουν, όποτε τους δοθεί η ευκαιρία, έναν εντελώς απαράδεκτο χάρτη χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το Δίκαιο της Θάλασσας. Όπως φαίνεται από τον παραπάνω χάρτη, δείχνουν ότι η Κύπρος αποτελείται από δύο κράτη και η αποκαλούμενη «νότιος» Κύπρος έχει μια περιορισμένη ΑΟΖ. Επιπλέον αρνούνται να δώσουν δικαιώματα ΑΟΖ στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα και με αυτή την οριοθέτηση παριστάνουν ότι έχουν θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο!
Η τραγωδία έγκειται στο γεγονός ότι έχουν πλησιάσει τους Αιγυπτίους που φαίνεται ότι αποδέχονται μια τέτοια οριοθέτηση που δεν δίνει δικαιώματα ΑΟΖ στα ελληνικά νησιά Καστελόριζο και Στρογγύλη και έτσι παριστάνουν ότι η ΑΟΖ της Αιγύπτου συνορεύει με την ΑΟΖ της Τουρκίας. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο παρακάτω χάρτης δείχνει ξεκάθαρα την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το μεγάλο πρόβλημα της Τουρκίας και το λόγο που δεν επιθυμεί καμία διαπραγμάτευση με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ στο Αιγαίο Πέλαγος. Από τον ίδιο χάρτη διαπιστώνουμε επίσης τη μεγάλη ζημιά που κάνει το Καστελόριζο στην Τουρκία, αγκάθι πραγματικό για τα πονηρά της σχέδια στην Μεσόγειο. Τέλος, ο χάρτης δείχνει την ΑΟΖ της Κύπρου και της Αιγύπτου όπου ξεκάθαρα φαίνεται ότι η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Για να καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα της Τουρκίας πρέπει να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή στην ιστορία του Δίκαιου της Θάλασσας. Η Τουρκία και η Βενεζουέλα είναι δύο κράτη που δεν υπέγραψαν την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982 και αρνούνται μέχρι σήμερα να προσχωρήσουν σ’ αυτήν. Το πρόβλημά τους είναι παρόμοιο γιατί και τα δύο κράτη έχουν μπροστά στις ακτές τους νησιά που δεν τους ανήκουν. Ο παρακάτω χάρτης δείχνει ξεκάθαρα το πρόβλημα της Βενεζουέλας γιατί η ύπαρξη νησιών απέναντι από τις ακτές της, της δίνει μια πολύ περιορισμένη ΑΟΖ.
Αυτό ακριβώς είναι και το πρόβλημα της Τουρκίας γατί έχει μια πολύ περιορισμένη ΑΟΖ στο Αιγαίο Πέλαγος μια και απέναντι από τις ακτές της υπάρχουν ελληνικά νησιά που διαθέτουν δικοί τους ΑΟΖ όπως ορίζει το άρθρο 121 της Συνθήκης του Δίκαιου της Θάλασσας.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έκανε ένα τραγικό λάθος όταν αποφάσισε να αρχίσει συνομιλίες με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών των δυο κρατών. Το τραγικό λάθος έγκειται στο γεγονός ότι η Ελλάδα άρχισε τις συνομιλίες της με την Αίγυπτο χωρίς να πάρει κάποια ρητή και σαφή διαβεβαίωση από αυτήν ότι θα δοθούν πλήρη δικαιώματα στο Καστελόριζο. Τώρα που οι συνομιλίες έχουν προχωρήσει φαίνεται ότι οι Αιγύπτιοι δεν θέλουν να δώσουν πλήρη δικαιώματα στο Καστελόριζο και αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα στη ελληνική πλευρά.
Τα πράγματα βέβαια έγιναν χειρότερα όταν οι Αιγύπτιοι ενημέρωσαν την ελληνική πλευρά ότι θα αρχίσουν συνομιλίες για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με τη Τουρκία τη στιγμή που η Αίγυπτος δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία! Η Αίγυπτος θα μπορούσε να διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία μόνο αν δεν αναγνωρισθούν τα δικαιώματα του Καστελόριζου. Ο νοών νοήτω.
Η Αίγυπτος ενημέρωσε την ελληνική πλευρά ότι θα είχε συνομιλίες μαζί της στο Κάιρο στις 20 Ιουνίου του 2009 και αμέσως μετά στις 22 Ιουνίου 2009 με τη τουρκική πλευρά! Η Ελλάδα αντί να προβεί σε έντονη διαμαρτυρία για αυτή την αιγυπτιακή θέση, που παραβιάζει ξεκάθαρα το Δίκαιο της Θάλασσας, πήγε στη συνάντηση στις 20 Ιουνίου γνωρίζοντας ότι δυο μέρες αργότερα Αιγύπτιοι και Τούρκοι θα καθόντουσαν στο ίδιο τραπέζι.
Η σημερινή κυβέρνηση φαίνεται να μην έχει ασχοληθεί καθόλου με αυτό το θέμα και δεν έχει αναλάβει καμία πρωτοβουλία ζητώντας δυο απλά πράγματα από του Αιγύπτιους. Πρώτον, να μη κάνουν κάποια συμφωνία με την Τουρκία και δεύτερον, να κάνουν οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας που και αυτοί έχουν υπογράψει.
Πριν μερικά χρόνια η κυπριακή πλευρά προσέγγισε την ελληνική κυβέρνηση και της ζήτησε να προχωρήσουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ των δυο κρατών, αλλά δυστυχώς η Ελλάδα δεν άδραξε μια τόσο μεγάλη ευκαιρία που θα δημιουργούσε και ένα προηγούμενο όχι μόνο για το Καστελόριζο αλλά και θα δημιουργούσε μόνιμα θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο!
Η άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να οριοθετήσει την δική της ΑΟΖ με αυτή της Κύπρου δεν αποτελεί μόνο πράξη δειλίας αλλά και μεγάλης απερισκεψίας. Εύχεται κανείς η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να διορθώσει σύντομα αυτό το λάθος και ταυτόχρονα να ζητήσει την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για αυτή την οριοθέτηση δυο κρατών-μελών της.
Η ΕΕ πρέπει επιτέλους να προστατέψει τα συμφέροντά της στην περιοχή, γιατί μια οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Τουρκία μειώνει το μέγεθος της ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Μεσόγειο. Εάν η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν πραγματοποιήσει άμεσα οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο και να προκαταλάβει την παράνομη Τουρκική ΑΟΖ στην Μεσόγειο, τότε η Ελλάδα θα υποστεί μια μεγάλη ήττα.
