Οι Έλληνες πιλότοι καθημερινά δοκιμάζουν τις αντοχές τους και αγγίζουν τα όριά τους σε συνθήκες που το παραμικρό λάθος είναι σε θέση να τους κοστίσει τη ζωή τους. Με τις εκπαιδευτικές πτήσεις και δραστηριότητες αποσκοπούν στη βελτίωση των επιχειρησιακών τους δυνατοτήτων και στο πεδίο μάχης, στις αερομαχίες του Αιγαίου, φροντίζουν να έχουν πάντα τον «εχθρό» μπροστά. Αποτελεί μεγάλη ικανοποίηση, αν και γνωρίζουν πως οι όροι μπορεί να αντιστραφούν ανά πάσα στιγμή.
Από το 19/4 που οι Τούρκοι προκαλούν συνεχώς στο Αιγαίο γνωρίζουν οι Έλληνες χειριστές μαχητικών τους αντιπάλους Ξέρουν ηώς να τους αντιμετωπίσουν. είναι σε γνώση τους ότι κάποιες φορές θα υπάρξουν και απώλειες στον «ακήρυχτο πόλεμο» του Αιγαίου. Εκείνο όμως που δεν περίμεναν είναι τα φίλια… πυρά
Κάπως έτσι είδαν αρκετοί πιλότοι την ιδιαιτέρως αιχμηρή και σε έντονο και αραιωτικό ύφος δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ευάγγελου Βενιζέλου με αφορμή το πτητικό επίδομα Η φράση «είναι εξαιρετικά αποθαρρυντικό να στέλνουν κάποιοι στον ελληνικό λαό το μήνυμα ότι οι Έλληνες αεροπόροι πετούν στους ουρανούς της πατρίδας όχι λόγω αίσθησης καθήκοντος αλλά για οικονομικούς λόγους» ήταν ένα βλήμα αέρος-αέρος που έπληξε το ηθικό, το φρόνημα αλλά και τον καθημερινό τους αγώνα για να αισθάνονται οι Έλληνες ασφαλείς.
Ίσως ο κ. Βενιζέλος να παρασύρθηκε από τις προσπάθειες που καταβάλλει για να περισώσει ότι μπορεί από το πτητικό επίδομα των αεροπόρων. Δεν δικαιολογείται όμως η κατηγορία της συντεχνίας σε βάρος ανθρώπων που έχουν παραμερίσει οικογένειες και έχουν βάλει προτεραιότητα την πατρίδα. Δεν δικαιολογείται για δύο λόγους. Αφενός γιατί στήριξαν τις ελπίδες τους στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με σκοπό να διατηρηθεί η αυτοτελής φορολόγηση του πτητικού επιδόματος και να διασωθεί το επίδομά τους, προσφέροντας έτσι στις οικογένειές τους ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο, γιατί χρόνο να τους αφιερώσουν δεν μπορούν.
Μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει καταστεί δυνατό και εντάχθηκε το επίδομα υψηλής επικινδυνότητας στην κλίμακα της φορολογίας. Οι πιλότοι και τα υπόλοιπα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων ίου είναι δικαιούχοι του εν λόγω επιδόματος χάνουν από 4.000 έως και 5.500 ευρώ ετησίως ανάλογα το βαθμό και την κατηγορία του επιδόματος Αισθάνθηκαν ότι εμπαίζονται, όταν οι κ.κ. Βενιζέλος και Μπεγλίτης ιούς διαβεβαίωναν πως δεν θα φορολογηθούν τα επιδόματα τους. Κι αυτό ενώ έχουν ήδη δεχθεί χωρίς καμία αντίδραση, όπως όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, μείωση σε ορισμένα επιδόματά τους και 30% περιορισμό των Δώρων του Πάσχα και των Χριστουγέννων και του επιδόματος αδείας.
Κυρίως, όμως. δεν δικαιολογείται η επίθεση του κ Βενιζέλου στους πιλότους, γιατί η οικογένεια της Πολεμικής Αεροπορίας μετρά πολλούς νεκρούς στο καθήκον της προάσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων, ίσως οι συνεργάτες του κ. υπουργού θα έπρεπε να τον έχουν ενημερώσει πως 71 χειριστές αεροσκαφών έχασαν τη ζωή τους την 20ετία 1990-201C εν ώρα καθήκοντος και όχι την ώρα που με ταχύτητες υπερηχητικές •κυνηγούσαν» στον ουρανό του Αιγαίου τα τουρκικά μαχητικά βλέποντας στην ουρά τους. ευρώ Μνημεία όπως αυτά στην Κρήτη για το σμηναγό Ηλιάκη και οίον Αϊ-Στράτη για τον υποσμηναγό Σιαλμά αποτυπώνουν το αίσθημα καθήκοντος που τόσο εύκολα αγνόησε ο κ. Βενιζέλος για να «συνετίσει» με ύφος καθηγητά τους μαθητές που δεν υπακούουν. Η «λευκά απεργία» στην οποία προχώρησαν ουδόλως επηρέασε την άμυνα της χώρας και δεν θα το επέτρεπαν οι πιλότοι.
Το στρατιωτικό περιβάλλον του κ. υπουργού θα έπρεπε να τον έχει ενημερώσει ότι οι 66 νεκροί χειριστές της Πολεμικής Αεροπορίας άφησαν πίσω τους οικογένειες και 25 παιδιά. Πώς ηχούν άραγε στα αφτιά των ανθρώπων που παλεύουν να ξεπεράσουν το χαμό του συζύγου ή πατέρα τους οι δηλώσεις του κ. Βενιζέλου: Αλλά και ηώς αισθάνονται οι αεροπόροι που φεύγουν το πρωί για τη μονάδα τους και δεν ξέρουν αν θα επιστρέψουν στο σπίτι και στην οικογένειά τους το βράδυ;
Την τελευταία ΙΟετία επισήμως τρία αεροπορικά δυστυχήματα οφείλονται σε απότομη απώλεια αισθήσεων (G-Loc) των χειριστών από μη σωστή αιμάτωση του εγκεφάλου εξαιτίας των μεγάλων και βίαιων επιταχύνσεων. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο για το πόσο εύθραυστη είναι η ισορροπία στον αέρα μεταξύ πιλότου και αεροσκάφους, μηχανής και εξωτερικών συνθηκών. Οι αεροπόροι, τόσο των μαχητικών όσο και των μεταφορικών και πυροσβεστικών. δεν απογειώνονται για πτήση αναψυχής. αλλά γιο επιχειρησιακούς, υπηρεσιακούς και εκπαιδευτικούς λόγους.
Ποτέ δεν αντέδρασαν σης βλάβες που προήρθαν στο «κόκπιτ» του μαχητικού οπό μία απότομη κίνηση, στην καταπόνηση αυχένα και σπονδυλικής στήλης, στα κάρβουνα που τρυπώνουν από τους αεραγωγούς ίων «Καναντέρ» την ώρα της κατάσβεσης και τους καίγουν τις φόρμες στις νυχτερινές πτήσεις και τις υπηρεσίες αργιών χωρίς αμοιβή. Σφίγγουν τα δόντια και συνεχίζουν να κάνουν αυτό που εκπαιδεύτηκαν χωρίς αναστολές. Ο εμπαιγμός όμως και η μη αναγνώριση της αποστολής τους αποτελεί χτύπημα κάτω από τη ζώνη και δεν μπορούν να το δεχθούν. ■
Οι αποδοχές και η μείωση
Αντισμήναρχος 27 χρόνια υπηρεσίας. Q έγγαμος με δύο παιδιά βασικός μηνιαίος μισθός (καθαρά): 2.167 ευρώ
Πτητικό επίδομα (εξάμηνο) 1.500 ευρώ. Μείωση αποδοχών μηνιαίως- 639 ευρώ (502 ευρώ από την φορολόγηση του πτητικού επιδόματος)
Σμηναγός: Έγγαμος 15 χρόνια υπηρεσίας, με ένα παιδί. Βασικός μηνιαίος μισθός (καθαρό): 1.518 ευρώ . Πτητικό επίδομα (εξάμηνο): 1.500 ευρώ. Μείωση αποδοχών μηνιαίως 509 ευρώ (450 ευρώ από τη φορολόγηση ίου πτητικού εηιδόμοτος)
Ανθυποσμηναγός: 5 χρόνια υπηρεσίας, άγαμος. Βασικός μηνιαίος μισθός (καθαρά). 1.168 ευρώ Πτητικό επίδομα (εξάμηνο): 1.500 ευρώ Μείωση αποδοχών μηνιαίως 425 ευρώ (3/1 ευρώ από τη φορολόγηση του πτητικού επιδόματος)
ΜΕΡΟΣ Β
«Εχω δει να χάνονται πάνω από 15 χειριστές»
ΔΙΑ ΒΙΟΥ και σκληρή εκπαίδευση. Εικοσιτετράωρη επαγρύπνηση. Περιορισμοί στην προσωπική ζωή. Μα πάνω απ’ όλα ο κίνδυνος, ως modus vlvendi, είναι λίγες από τις φράσεις που μπορούν να περιγράψουν την καθημερινότητα ενός ιπτάμενου της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Ο Ι.Δ. μετρά περισσότερα από 20 χρόνια στον κλάδο. Μπήκε στη Σχολή Ικάρων αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο και την επιτυχή εξέταση σε ιατρικές, ψυχοτεχνικές και αθλητικές δοκιμασίες. Ανήκες επίσης, στο 50% των Ικάρων (δηλαδή 40-50 άτομα κάθε χρόνο) που καταφέρνουν να τελειώσουν τη σχολή και να περάσουν στο στάδιο του ανθυποσμηναγού και από κει -περνώντας από αδιάκοπους έλεγχους και αξιολογήσεις- να ανέβουν στην κλίμακα της Αεροπορίας
Ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια της δουλειάς του κιλότου είναι, σύμφωνα με τον Ι.Δ.. η συνεχής και έντονη επαφή με τον κίνδυνο. «Εγώ προσωπικά στα 20 χρόνια που είμαι στον κλάδο έχω δει να χάνονται περισσότεροι από 15 συνάδελφοι. Είναι γεγονός ότι τα ατυχήματα κατά τη διάρκεια πτήσης πολεμικού αεροσκάφους αποτελούν φύση του επαγγέλματός μας και έχουμε μάθει να τα περιμένουμε, να τα αντιμετωπίζουμε και να προσπαθούμε συνεχώς να τα μειώσουμε.
Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την απώλεια ενός συναδέλφου. Το κόστος δυστυχώς σε κάποιες σειρές ιπταμένων φτάνει και τους έξι νεκρούς, ένα ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό, αν αναλογιστούμε ότι κάθε σειρά έχει 40-60 ιπταμένους», λέει ο 40χρονος σήμερα πιλότος και μας μεταφέρει την πιο τραγική στιγμή του επαγγέλματος: «Από την ώρα που ακούγεται η είδηση ενός ατυχήματος και μέχρι να ανακοινωθεί το όνομα του νεκρού, αν υπάρχει, χιλιάδες οικογένειες στην Ελλάδα αγωνιούν. Στην καριέρα μου δεν γνώρισα ποτέ γυναίκα
ή μάνα ή παιδί συναδέλφου που μπορούσε να συμβιβαστεί έστω και θεωρητικά με την ιδέα ότι το αγαπημένο του πρόσωπο μπορεί να φύγει αύριο το πρωί για τη δουλειά και να μη γυρίσει ποτέ».
Πέρα όμως από το φόβο του πιθανού ατυχήματος, η οικογένεια του πιλότου καλείται να αντιμετωπίσει και την περίπλοκη καθημερινότητά του καθώς και τη συχνή απουσία του. «Κατ’ αρχήν, ακόμα και τις ώρες που βρισκόμαστε εκτός υπηρεσίας, είμαστε και συμπεριφερόμαστε ως πιλότοι, κάτι που επιφέρει αμέτρητους περιορισμούς στην προσωπική μας ζωή, τους οροί- ους αναπόφευκτα ακολουθεί και η υπόλοιπη οικογένεια. Για παράδειγμα, οι απαιτήσεις των αεροσκαφών της τρίτης γενιάς των 9 G’s είναι ιδιαιτέρως υψηλές και καθιστούν αναγκαία την καθημερινή σκληρή ενασχόληση με τη σωματική άσκηση και την αποφυγή κάθε είδους καταχρήσεων και “καλής ζωής”», εξηγεί στον «ΤτΚ» ο Ι.Δ. και συνεχίζει: «Αντίθετα με ό, τι θεωρεί ο κόσμος, δεν παίρνουμε απλά ένα αεροσκάφος για να κάνουμε “κόλπα” και ακροβατικά Η τυπική ημέρα ενός ιπταμένου περιλαμβάνει πολύωρη προετοιμασία, αναλυτική ενημέρωση και απενημέρωση, εκπαιδευτικές και φυσικά επιχειρησιακές πτήσεις. Κατά τη διάρκεια αυτών οι ιπτάμενοι παραμένουν σε ετοιμότητα για απογείωση, για αναχαίτιση ύποπτων ιχνών, εκτελούν πραγματικές αναχαιτίσεις, εκτελούν αποστολές αεροπυρόσβεσης, διακομιδής ασθενών, διάσωσης ναυαγών κ.ά. Για την εκτέλεση αυτών σε ένα μεγάλο ποσοστό τα πληρώματα μετασταθμεύουν σε άλλα αεροδρόμια για χρονικά διαστήματα από λίγες ημέρες έως και μήνες (περίπτωση CL και PZL την περίοδο αεροπυρόσβεσης). Όλα αυτά σε συνδυασμό με τις ασκήσεις και τις νυχτερινές πτήσεις κάνουν έναν ιπτάμενο να απουσιάζει από την οικογένειά του έως και 15 ημέρες το μήνα». ■
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΑΣΙΛΑΚΗ
Σ. ΓΑΒΡΙΗΛ: ΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ
«Συνάδελφοι έκλαιγαν για τα παιδιά τους, που μεγάλωναν χωρίς πατέρα»
«ΟΙ ΠΙΛΟΤΟΙ της Πολεμικής Αεροπορίας λειτουργούν σε συνθήκες για τις οποίες δεν είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος. Καλούνται να πάρουν στο δευτερόλεπτο αποφάσεις κρίσιμες για τους ίδιους και για in χώρα. Ο κίνδυνος, το ανύπαρκτο ωράριο, η μάχη με τον καιρό και οι κάθε λογής δυσκολίες δεν αποζημιώνονται και οι αμοιβές τους, ούτως ή άλλως, δεν ήταν φοβερές. Είναι, όμως, εξευτελισμός να συρρικνώνονται». Ο κ. Σάκης Γαβριήλ, επί σειρά ετών χειριστής μαχητικών αεροσκαφών και εν συνεχεία ελικοπτέρων Σούπερ Πούμα και εκπαιδευτής, πληροφορήθηκε με αγανάκτηση τη μείωση των εισοδημάτων των πρώην συναδέλφων του και τις σχετικές δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελου Βενιζέλου. Όπως τονίζει, «όλα αυτά τα παιδιά που υπηρετούν στην Πολεμική Αεροπορία σήμερα έχουν πολλά προσόντα και γνώσεις. Δεν είναι δυνατόν, λοιπόν, να μην επιβραβεύονται για το επίπεδο και την προσφορά τους. Με τέτοιες τακτικές δεν θα μείνει άνθρωπος!».
Παρότι έχει περάσει μόλις ένας χρόνος από τότε που άφησε τις Ένοπλες Δυνάμεις, ο κ. Γαβριήλ βλέπει τους νεαρούς ιπτάμενους με δέος, σαν να είχαν περάσει αμέτρητες δεκαετίες από τότε που βρισκόταν στη θέση τους: «Βλέπω τα νέα παιδιά στον Ωρωπό και αισθάνομαι ότι είναι κασκαντέρ. υπεράνθρωποι. Και όντως οι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας δεν είναι φυσιολογικοί άνθρωποι. Το στρες της δουλειάς περνά στην ψυχολογία σου, όταν δεν είσαι στην υπηρεσία πρέπει να ασκείσαι και να διαβάζεις… Δεν συζητάμε καν για ποτά, ξενύχτια και τόσα άλλα πράγματα που θεωρούνται φυσιολογικά για τη νεολαία. Αν μάλιστα έχεις οικογένεια, τότε τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Θυμάμαι συναδέλφους να κλαίνε για τα παιδιά τους, που μεγάλωναν ουσιαστικά χωρίς πατέρα. Εγώ ευτυχώς παντρεύτηκα και έκανα παιδιά μεγάλος, αφού αποστρατεύθηκα».
Η ψυχολογική πίεση για τους Ικάρους
γίνεται ακόμα εντονότερη ύστερα από τις απώλειες παλιών συμμαθητών και φίλων. «Εχω χάσει 3-4 φίλους και άλλους δέκα γνωστούς. Το 1987, περίπου ένα χρόνο αφότου άρχισα να πετάω με Μιράζ, έχασε τη ζωή του σε εκπαιδευτική πτήση ο φίλος μου ο Κώστας ο Κοντογιώργος από τπν 342 μοίρα. Ζορίστηκα πολύ τότε. Είχε επτά χρόνια να γίνει ατύχημα. Είναι πολύ δύσκολο, αλλά σιγά σιγά ο οργανισμός αναπτύσσει άμυνα. Τελικά, διαπιστώνω πως πρέπει να φύγεις από αυτή τη δουλειά για να αντιληφθείς πόσο δύσκολη είναι», λέει ο έμπειρος πιλότος. Σε μια εκπαιδευτική πτήση λίγο έλειψε να χάσει και ο ίδιος τη ζωή του: «Κάναμε άσκηση με το μαχητικό και έπαθα παραίσθηση – είναι η κατάσταση που μπερδεύεις το πάνω με το κάτω. Ευτυχώς, σε 4 δευτερόλεπτα το συνειδητοποίησα. Διαφορετικά, θα είχα σκοτωθεί- Η εμπειρία αυτή, όμως, με συνόδευε για βράδια. Τελικά, ξεπερνάς τέτοια περιστατικά, γιατί αγαπάς αυτό που κάνεις».
Παρά τις δυσκολίες, ο κ. Γαβριήλ δεν θα απέτρεπε το μικρό γιο του να ακολουθήσει τα χνάρια του. «Πρόκειται για μια πολύ δύσκολη αποστολή. Όταν είσαι στον αέρα με το μαχητικό, νιώθεις ένας μικρός θεός για τη χώρα σου. Από την άποψη αυτή αξίζει να κάνεις αυτή τπ δουλειά και αυτό θα έλεγα και στο γιο μου», λέει έχοντας στο νου του τις εικόνες από τις επιτυχημένες αποστολές αναχαίτισης τουρκικών αεροσκαφών αλλά και από τις αποστολές έρευνας και διάσωσης με τα Σούπερ Πούμα και τα ελικόπτερα του ΕΚΑΒ, όπου υπηρέτησε προτού κλείσει την καριέρα του ως εκπαιδευτής. Και καταλήγει: «Όταν το ελληνικό κράτος σου εμπιστεύεται ένα εργαλείο που στοιχίζει 50 εκατομμύρια ευρώ και περνάς τόσες εξετάσεις και δοκιμασίες, δεν γίνεται να παίρνεις 1.200 ευρώ!». ■
ΜΑΡΙΟΣ ΡΟΖΑΚΟΣ ΊΠΗΓΗ
Το αλίευσα ΕΔΩ
