Η Άμυνα έμεινε εκτός προεκλογικής διαμάχης. Εξαίρεση οι παράλληλες συνεντεύξεις στην «Ι», στις 26/9, της κ. Β. Παπανδρέου και του κ. Β. Μεϊμαράκη. Στον τομέα της Άμυνας όμως διαπράχτηκαν σοβαρά λάθη που συνέβαλαν στη βαριά ήττα της ΝΔ.
Του Ηλία Νταλούμη
Ας δούμε τα πιο σημαντικά από αυτά. Πρώτα ο Νόμος 3433/2006 «περί προμηθειών αμυντικού υλικού των Ενόπλων Δυνάμεων». Η Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής & Άμυνας, δηλαδή οι μεγαλύτερες και σημαντικότερες ελληνικές αμυντικές βιομηχανίες, τον είχαν χαρακτηρίσει μη λειτουργικό. Είχαν εκφράσει εγκαίρως και λεπτομερώς τις απόψεις τους, αλλά κανείς από την πλευρά του ΥΕΘΑ δεν τους έδωσε σημασία! Γιατί μπορεί, θεωρητικά, ο 3433 να εξασφάλιζε πλεονεκτήματα για την ελληνική βιομηχανία, στην πράξη όμως αποδείχτηκε τόσο γραφειοκρατικός και δύσκαμπτος, που ακύρωνε οποιαδήποτε προσπάθεια προμήθειας αμυντικού υλικού.
Παράδειγμα ο διαγωνισμός για τα Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας. Κηρύχτηκε άγονος επειδή από τις προσφορές έλειπαν κάποια έγγραφα ήσσονος -αν όχι ανύπαρκτηςσημασίας, που σαφέστατα δεν επηρέαζαν τη διαδικασία. Αυτό τη στιγμή που δεν έχουμε τέτοια αεροπλάνα… Και να δεχτούμε ότι ο 3433 έθετε κανόνες πλήρους διαφάνειας. Όμως για δύο μεγάλα προγράμματα το ΚΥΣΕΑ είχε αποφασίσει να προχωρήσει με απευθείας αναθέσεις.
Μιλάμε για τα τεθωρακισμένα ΒΜΡ-3 και τις φρεγάτες FREMM. Δύο επιλογές που είναι αμφίβολο αν θα επικρατούσαν σ’ έναν ανοιχτό διαγωνισμό. Η περίπτωση των υποβρυχίων τύπου 214 μας έχει απασχολήσει αρκετά και είναι γνωστή.
Ταυτόχρονα είναι και άκρως χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο το ΥΕΘΑ και η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) χειρίστηκαν τα εξοπλιστικά προγράμματα. Αντί να διαπραγματευτούν και να πιέσουν προς εξεύρεση λύσης, τηρούσαν «αιδήμονα σιγήν», που σ’ αρκετές περιπτώσεις γινόταν περιφρόνηση όχι μόνον προς την ThyssenKrupp αλλά και προς την ίδια τη Γερμανία. Υπήρχε λόγος να έλθουμε σ’ αντίθεση; Ίσως κάποιοι αντιτείνουν ότι η σύμβαση για τα υποβρύχια 214 είναι λεόντειος.
Χωρίς περιστροφές να συμφωνήσουμε. Γιατί δεν φρόντισε η κυβέρνηση της ΝΔ, όχι να την ακυρώσει -είχαν ήδη πληρωθεί αρκετά- αλλά να την φέρει στη Βουλή ώστε να καταδειχτούν οι ευθύνες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ; Παρόμοια περίπτωση κι αυτή της «ενδιάμεσης λύσης» των αρμάτων μάχης.
Σύμφωνα με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού, όποιος κέρδιζε είχε την υποχρέωση να δανείσει την Ελλάδα, χωρίς τίμημα, ίσο αριθμό αρμάτων με αυτόν που παραγγέλλονταν. Αυτό αποτελούσε απαράβατο όρο. Όμως κάποιοι στο ΥΕΘΑ και στη ΓΔΑΕΕ «ξέχασαν» την ενδιάμεση λύση και προχώρησαν κατευθείαν στην υπογραφή της σύμβασης για 170 Leopard 2HEL.
Αυτά έγιναν το 2003. Όταν, τον επόμενο χρόνο, ήλθε στην επιφάνεια το πρόβλημα της έλλειψης των αρμάτων της ενδιάμεσης λύσης, η κυβέρνηση της ΝΔ άρχισε επαφές με τη Γερμανία για την αγορά 182 Leopard 2A4 και 150 Leopard 1A5. Ύστερα από διαπραγματεύσεις το κόστος των 182 Leopard 2A4 συμφωνήθηκε στις 250.000 ευρώ ανά άρμα, ενώ τα 150 Leopard 1A5 παραχωρήθηκαν δωρεάν. Όμως στη ΝΔ κανένας δε θέλησε να ασχοληθεί με την «ασθενή μνήμη» του ΠΑΣΟΚ στην ενδιάμεση λύση.
Σε άμεση σχέση με τα άρματα είναι και τα πυρομαχικά τους. Θα έπρεπε να είχαν παραγγελθεί από το 2004. Έτσι όταν Leopard 2HEL εντάσσονταν στο Στρατό σύντομα θα ήσαν ετοιμοπόλεμα. Έως σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα τέτοιο! Για ανεξήγητους λόγους η ΓΔΑΕΕ και το ΥΕΘΑ παλινωδούσαν ανάμεσα σε διακρατικές συμφωνίες και ανοιχτούς διαγωνισμούς. Έτσι και τα Leopard 2HEL είναι μόνο για παρέλαση.
Παράπλευρη απώλεια όλων αυτών είναι να έχουν πέσει πολύ κάτω από τα αποδεκτά όρια τα αποθέματα πυρομαχικών και των Leopard 2A4 έχουν τα ίδια με τα 2HEL- με άμεσο αντίκτυπο στην αμυντικές δυνατότητες της χώρας. Σημειώνουμε ότι οι Τούρκοι προμηθεύτηκαν πυρομαχικά για τα δικά τους Leopard 2A4, με απευθείας αναθέσεις.
Ψυχράνθηκαν οι σχέσεις με το ευρωπαϊκό κονσόρτσιουμ για το Eurofighter
ΚΑΙ ΦΤΑΝΟΥΜΕ στα μαχητικά. Τον Ιούλιο του 2005 αποφασίστηκε, εντελώς αιφνιδιαστικά, η προμήθεια 30 F16 με option για άλλα 10. Οι εμπνευστές αυτής της αγοράς πίστευαν ότι έτσι θα βελτίωναν τις σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ. Τα αεροπλάνα είναι εξαιρετικά, όμως κάλυψαν μόνο κάποιες τρέχουσες ανάγκες της Αεροπορίας.
Η μη άσκηση της option, πράξη σχιζοφρενική, άφησε την Αεροπορία με μια λειψή Μοίρα. Τελικά η εν λόγω αγορά δεν αποτέλεσε το «κλειδί» των ελληνοαμερικανικών σχέσεων (πώς θα μπορούσαν άλλωστε;), συνέβαλε όμως στην ψύχρανση των σχέσεών μας με τέσσερις χώρες της ΕΕ! Αυτό το καταφέραμε αφήνοντας στο συρτάρι την απόφαση του Απριλίου του 1999 για 60 +30 Eurofighter.
Σίγουρα μια πολύ μεγάλη αγορά και επομένως δαπάνη. Θα μοιραζόταν φυσικά σε μια μεγάλη χρονική περίοδο. Επιπλέον θα έδινε ζωή σε πολλές ελληνικές βιομηχανίες. Αναμφίβολα, τέλος, θα ενδυνάμωνε τις σχέσεις μας με Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία και Ισπανία. Πράγμα που, είτε μας αρέσει είτε όχι, το έχουμε ανάγκη στις δύσκολες εποχές που ζούμε.
Αυτά τα, εξαιρετικώς επείγοντα, προβλήματα καλείται να τα λύσει η νέα κυβέρνηση. Τα περιθώρια, τόσο τα χρονικά όσο και του λάθους, είναι ανύπαρκτα. Ταυτόχρονα οι Τούρκοι έχουν πιστέψει ότι είναι περιφερειακή κι έχουν αποθρασυνθεί. Ας ελπίσουμε ότι θα τους δώσουμε, εγκαίρως, τα μηνύματα που θα τους λογικέψουν.
Του Ηλία Νταλούμη
Ας δούμε τα πιο σημαντικά από αυτά. Πρώτα ο Νόμος 3433/2006 «περί προμηθειών αμυντικού υλικού των Ενόπλων Δυνάμεων». Η Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής & Άμυνας, δηλαδή οι μεγαλύτερες και σημαντικότερες ελληνικές αμυντικές βιομηχανίες, τον είχαν χαρακτηρίσει μη λειτουργικό. Είχαν εκφράσει εγκαίρως και λεπτομερώς τις απόψεις τους, αλλά κανείς από την πλευρά του ΥΕΘΑ δεν τους έδωσε σημασία! Γιατί μπορεί, θεωρητικά, ο 3433 να εξασφάλιζε πλεονεκτήματα για την ελληνική βιομηχανία, στην πράξη όμως αποδείχτηκε τόσο γραφειοκρατικός και δύσκαμπτος, που ακύρωνε οποιαδήποτε προσπάθεια προμήθειας αμυντικού υλικού.
Παράδειγμα ο διαγωνισμός για τα Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας. Κηρύχτηκε άγονος επειδή από τις προσφορές έλειπαν κάποια έγγραφα ήσσονος -αν όχι ανύπαρκτηςσημασίας, που σαφέστατα δεν επηρέαζαν τη διαδικασία. Αυτό τη στιγμή που δεν έχουμε τέτοια αεροπλάνα… Και να δεχτούμε ότι ο 3433 έθετε κανόνες πλήρους διαφάνειας. Όμως για δύο μεγάλα προγράμματα το ΚΥΣΕΑ είχε αποφασίσει να προχωρήσει με απευθείας αναθέσεις.
Μιλάμε για τα τεθωρακισμένα ΒΜΡ-3 και τις φρεγάτες FREMM. Δύο επιλογές που είναι αμφίβολο αν θα επικρατούσαν σ’ έναν ανοιχτό διαγωνισμό. Η περίπτωση των υποβρυχίων τύπου 214 μας έχει απασχολήσει αρκετά και είναι γνωστή.
Ταυτόχρονα είναι και άκρως χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο το ΥΕΘΑ και η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) χειρίστηκαν τα εξοπλιστικά προγράμματα. Αντί να διαπραγματευτούν και να πιέσουν προς εξεύρεση λύσης, τηρούσαν «αιδήμονα σιγήν», που σ’ αρκετές περιπτώσεις γινόταν περιφρόνηση όχι μόνον προς την ThyssenKrupp αλλά και προς την ίδια τη Γερμανία. Υπήρχε λόγος να έλθουμε σ’ αντίθεση; Ίσως κάποιοι αντιτείνουν ότι η σύμβαση για τα υποβρύχια 214 είναι λεόντειος.
Χωρίς περιστροφές να συμφωνήσουμε. Γιατί δεν φρόντισε η κυβέρνηση της ΝΔ, όχι να την ακυρώσει -είχαν ήδη πληρωθεί αρκετά- αλλά να την φέρει στη Βουλή ώστε να καταδειχτούν οι ευθύνες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ; Παρόμοια περίπτωση κι αυτή της «ενδιάμεσης λύσης» των αρμάτων μάχης.
Σύμφωνα με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού, όποιος κέρδιζε είχε την υποχρέωση να δανείσει την Ελλάδα, χωρίς τίμημα, ίσο αριθμό αρμάτων με αυτόν που παραγγέλλονταν. Αυτό αποτελούσε απαράβατο όρο. Όμως κάποιοι στο ΥΕΘΑ και στη ΓΔΑΕΕ «ξέχασαν» την ενδιάμεση λύση και προχώρησαν κατευθείαν στην υπογραφή της σύμβασης για 170 Leopard 2HEL.
Αυτά έγιναν το 2003. Όταν, τον επόμενο χρόνο, ήλθε στην επιφάνεια το πρόβλημα της έλλειψης των αρμάτων της ενδιάμεσης λύσης, η κυβέρνηση της ΝΔ άρχισε επαφές με τη Γερμανία για την αγορά 182 Leopard 2A4 και 150 Leopard 1A5. Ύστερα από διαπραγματεύσεις το κόστος των 182 Leopard 2A4 συμφωνήθηκε στις 250.000 ευρώ ανά άρμα, ενώ τα 150 Leopard 1A5 παραχωρήθηκαν δωρεάν. Όμως στη ΝΔ κανένας δε θέλησε να ασχοληθεί με την «ασθενή μνήμη» του ΠΑΣΟΚ στην ενδιάμεση λύση.
Σε άμεση σχέση με τα άρματα είναι και τα πυρομαχικά τους. Θα έπρεπε να είχαν παραγγελθεί από το 2004. Έτσι όταν Leopard 2HEL εντάσσονταν στο Στρατό σύντομα θα ήσαν ετοιμοπόλεμα. Έως σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα τέτοιο! Για ανεξήγητους λόγους η ΓΔΑΕΕ και το ΥΕΘΑ παλινωδούσαν ανάμεσα σε διακρατικές συμφωνίες και ανοιχτούς διαγωνισμούς. Έτσι και τα Leopard 2HEL είναι μόνο για παρέλαση.
Παράπλευρη απώλεια όλων αυτών είναι να έχουν πέσει πολύ κάτω από τα αποδεκτά όρια τα αποθέματα πυρομαχικών και των Leopard 2A4 έχουν τα ίδια με τα 2HEL- με άμεσο αντίκτυπο στην αμυντικές δυνατότητες της χώρας. Σημειώνουμε ότι οι Τούρκοι προμηθεύτηκαν πυρομαχικά για τα δικά τους Leopard 2A4, με απευθείας αναθέσεις.
Ψυχράνθηκαν οι σχέσεις με το ευρωπαϊκό κονσόρτσιουμ για το Eurofighter
ΚΑΙ ΦΤΑΝΟΥΜΕ στα μαχητικά. Τον Ιούλιο του 2005 αποφασίστηκε, εντελώς αιφνιδιαστικά, η προμήθεια 30 F16 με option για άλλα 10. Οι εμπνευστές αυτής της αγοράς πίστευαν ότι έτσι θα βελτίωναν τις σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ. Τα αεροπλάνα είναι εξαιρετικά, όμως κάλυψαν μόνο κάποιες τρέχουσες ανάγκες της Αεροπορίας.
Η μη άσκηση της option, πράξη σχιζοφρενική, άφησε την Αεροπορία με μια λειψή Μοίρα. Τελικά η εν λόγω αγορά δεν αποτέλεσε το «κλειδί» των ελληνοαμερικανικών σχέσεων (πώς θα μπορούσαν άλλωστε;), συνέβαλε όμως στην ψύχρανση των σχέσεών μας με τέσσερις χώρες της ΕΕ! Αυτό το καταφέραμε αφήνοντας στο συρτάρι την απόφαση του Απριλίου του 1999 για 60 +30 Eurofighter.
Σίγουρα μια πολύ μεγάλη αγορά και επομένως δαπάνη. Θα μοιραζόταν φυσικά σε μια μεγάλη χρονική περίοδο. Επιπλέον θα έδινε ζωή σε πολλές ελληνικές βιομηχανίες. Αναμφίβολα, τέλος, θα ενδυνάμωνε τις σχέσεις μας με Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία και Ισπανία. Πράγμα που, είτε μας αρέσει είτε όχι, το έχουμε ανάγκη στις δύσκολες εποχές που ζούμε.
Αυτά τα, εξαιρετικώς επείγοντα, προβλήματα καλείται να τα λύσει η νέα κυβέρνηση. Τα περιθώρια, τόσο τα χρονικά όσο και του λάθους, είναι ανύπαρκτα. Ταυτόχρονα οι Τούρκοι έχουν πιστέψει ότι είναι περιφερειακή κι έχουν αποθρασυνθεί. Ας ελπίσουμε ότι θα τους δώσουμε, εγκαίρως, τα μηνύματα που θα τους λογικέψουν.
ΣΧΟΛΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΤΗ:Τελικά η συμπεριφορά της ΝΔ στο θέμα της άμυνας είναι αθώα; Μήπως κρύβεται ευθυνοφοβία μέχρι τεμπελιά με αδιαφορία και ΟΧΙ ΜΟΝΟ; Έλληνες ξυπνήστε θα τοποθετούσατε στο σπίτι σας (Ελλάδα) πόρτα ( άρματα), χωρίς κλειδαριά (πυρομαχικά) και οι κλέφτες (Τούρκοι); Oρέ πανηγύρια που θα έκαναν!!!