Το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ στο Αζερμπαϊτζάν θα μπορεί να προσφέρει στην Ευρώπη, από το 2017, περίπου 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο τον χρόνο.
Πριν από μερικές ημέρες η αζερική κρατική εταιρεία πετρελαίου Socar ανακοίνωσε ότι την 1η Οκτωβρίου θα δεχθεί τις προσφορές των κοινοπραξιών που σχεδιάζουν τους αγωγούς για τη μεταφορά του φυσικού αερίου του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ προς την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα κοίτασμα που θα μπορεί να προσφέρει από το 2017 περίπου 16 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, εκ των οποίων τα 6 δισ. προορίζονται για την Τουρκία και τα υπόλοιπα θα κατευθυνθούν στην Ευρώπη.
Η πρόσκληση απευθύνεται στις κοινοπραξίες των τριών υποψήφιων αγωγών και πιο συγκεκριμένα στον ελληνοϊταλικό αγωγό ITGI - Ποσειδών (όπου συμμετέχουν η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison), στον Trans Adriatic Pipeline (TAP) (με τη συμμετοχή της νορβηγικής Statoil, της ελβετικής EGL και της γερμανικής E.ON) και στον Nabucco (κοινοπραξία η οποία αποτελείται από την αυστριακή OMV, την ουγγρική MOL, τη ρουμανική Transgaz, τη βουλγαρική Bulgargaz, την τουρκική BOTAS και τη γερμανική RWE).
Συνάντηση
Σε συνάντηση που είχε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, κ. Χάρης Σαχίνης, με την αζερική πολιτική ηγεσία, τη διοίκηση της Socar, καθώς και τη διοίκηση της διεθνούς κοινοπραξίας Shah Deniz II, επανέλαβε ότι "ο αγωγός ITGI διαθέτει τα περισσότερα στρατηγικά πλεονεκτήματα για να μεταφέρει το αζερικό αέριο στην Ευρώπη μέσω και του υποθαλάσσιου αγωγού Ελλάδας - Ιταλίας".
Τη λύση του ITGI προκρίνει για πέντε λόγους και ο διεθνής μελετητικός οίκος PFC ENERGY:
1 Το σχέδιο είναι απλούστερο. Διέρχεται μόνο από μία χώρα, την Ελλάδα, μετά το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, σε αντίθεση με τα άλλα σχέδια που προβλέπουν διέλευση από περισσότερες χώρες (στον Nabucco 4 χώρες, στον TAP 2 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Αλβανία).
2 Το μέγεθός του είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στην παραγωγή του Σαχ Ντενίζ ΙΙ, σε αντίθεση με τον Nabucco, που θα μπορέσει να βρει ικανές ποσότητες αερίου μόνο μετά το 2020 και εφόσον το επιτρέψουν οι πολιτικές συνθήκες (από Ιράν, Ιράκ, Τουρκμενιστάν).Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην έκθεση του αμερικανικού οίκου μετά το 2020, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν, μπορεί να κατασκευαστεί ένας μεγαλύτερος αγωγός, στις διαστάσεις του Nabucco, αλλά με πολύ μικρότερη δυναμικότητα από αυτήν των 32 δισ. κυβικών μέτρων για την οποία αυτός σχεδιάζεται.
3 Εχει κόστος περίπου 1,14 δισ. ευρώ, που το καθιστά επιλογή απόλυτα λογική σε οικονομικό επίπεδο.
4 Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης προς τη Βουλγαρία (αγωγός IGB), για την οποία έχει ήδη δημιουργηθεί η μεικτή εταιρεία που θα τον κατασκευάσει.
5 Διαθέτει ισχυρή πολιτική στήριξη όλων των εμπλεκόμενων χωρών (Αζερμπαϊτζάν, Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία).
Οι ανταγωνιστές
ΗΠΑ, Ιράκ και Ιράν τους κόβουν τον δρόμο
Αναφορικά με τον Nabucco, η PFC Energy χαρακτηρίζει εμμέσως πλην σαφώς το σχέδιο του αγωγού ως ανέφικτο, επισημαίνοντας επιπλέον ότι έχει χάσει τη στήριξη των ΗΠΑ. Σημειώνει ότι το έργο σηματοδοτείται από δύο χαρακτηριστικά: το μεγάλο μέγεθός του και την πολυπλοκότητά του. Το πρώτο χαρακτηριστικό απαιτεί την εξασφάλιση πολλών πηγών φυσικού αερίου, αφού τα σημερινά προγράμματα ανάπτυξης στο Αζερμπαϊτζάν, προβλέπουν νέες ποσότητες για μετά το 2020. Για τις άλλες πιθανές πηγές (δηλαδή Ιράν, Ιράκ, Τουρκμενιστάν), υπάρχουν σοβαρές πολιτικές και διπλωματικές αβεβαιότητες ως προς το πότε και το αν θα μπορούν να διαθέσουν ποσότητες. Για το Ιράν δεν μπορεί να γίνεται καμία συζήτηση προς το παρόν για λόγους πολιτικούς.
Στο Ιράκ δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη το καθεστώς μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και ημιαυτόνομου Κουρδιστάν, όπου τα κοιτάσματα, ως προς το καθεστώς δικαιοδοσίας επί της παραγωγής υδρογονανθράκων.
Επιπλέον, η λειτουργία του αγωγού αυτού θα απαιτήσει την κατασκευή ενός νέου ανεξάρτητου δικτύου στην Τουρκία, ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή τροφοδοσία του, ενώ η έκθεση της PFC θέτει ερωτήματα για τη δυνατότητα συντονισμού μεταξύ των έξι εταίρων του Nabucco, οι οποίοι θα πρέπει να διαπραγματευθούν με μεγάλο αριθμό προμηθευτών.
Το τεστ
Η λύση του TAP αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από τον διεθνή οίκο για δύο λόγους. Ενώ και το κόστος και η κατασκευή του καθώς εμπλέκονται λιγότεροι στην υλοποίησή του, είναι χαμηλότερα σε σχέση με τον Nabucco ο αγωγός μειωνεκτεί. Ειδικότερα η κατασκευή του είναι σαφώς πιο σύνθετη σε σύγκριση με τον IGI Poseidon, λόγω της διαδρομής που ακολουθεί.
Επίσης, σε μία δεύτερη φάση η δυναμικότητά του εξαρτάται από το ιρανικό φυσικό αέριο και τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι σχεδόν απίθανο να επιτραπεί από τη διεθνή κοινότητα να εξαχθεί προς την Ευρώπη. Πάντως, πρόσφατα η κοινοπραξία του ΤΑΡ εκδήλωσε την πρόθεσή της να διπλασιάσει τις επενδύσεις της στην Ελλάδα σε επίπεδα άνω του 1 δισ. ευρώ, μέσω της επέκτασης του αγωγού μέχρι την Κομοτηνή, 300 χιλιόμετρα ανατολικότερα από το αρχικό σημείο διασύνδεσης με το εθνικό σύστημα, το οποίο ήταν η Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης.
ΜΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
mapostolou@pegasus.gr
http://www.ethnos.gr
