Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας της Λευκωσίας που συνέτεξε η Ε Ρίζου και υπογράφη η προϊσταμένη του Γραφείου Β. Αλεξανδράτου, η κάλυψη του ζητήματος της ΑΟΖ Κύπρου και των τουρκικών παρεμβάεων έχουν ως ακολούθως.
E/K MME: ΑΟΖ Κύπρου – Εξελίξεις – Εκτιμήσεις
Όπως μετέδωσε το ΚΥΠΕ, επικαλούμενο τον τ/κ Τύπο, ο λεγόμενος υπουργός εξωτερικών, Χουσεΐν Οζγκιουργκιούν, σε γραπτή του δήλωση αναφέρει, ότι η τ/κ πλευρά είναι αποφασισμένη να προβεί σε όλα τα απαραίτητα βήματα και ενέργειες για να προστατεύσει τα δικαιώματά της όσον αφορά τις φυσικές πηγές του νησιού (σε χωριστό κείμενο).
Στο σημερινό ε/κ Τύπο, η Κατερίνα Ηλιάδη σε σχετικό της άρθρο στην Αλήθεια με τίτλο «Μας απειλεί η Τουρκία» επισημαίνει ότι «οργισμένη εμφανίζεται τις τελευταίες ημέρες η Τουρκία αναφορικά με την έναρξη των ερευνών για υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, το φθινόπωρο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας πύκνωσαν τελευταίως τις δηλώσεις τους για το θέμα και ανέβασαν τους τόνους, σε μια προσπάθεια να κόψουν τη φόρα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να της στείλουν μήνυμα, να μην τολμήσει να διανοηθεί να αρχίσει τις γεωτρήσεις πριν τη λύση του Κυπριακού. Το παιγνίδι φαίνεται ότι θα χοντρύνει επικίνδυνα τις επόμενες ημέρες, αφού η Άγκυρα προαναγγέλλει -προειδοποιεί την Κυπριακή Δημοκρατία για το τι σκέφτεται να κάνει, μέσω δημοσιεύματος της Hurriyet, με τίτλο ‘Νότα για την Κύπρο στην Ουάσινγκτον’. Σύμφωνα με την εν λόγω τουρκική εφημερίδα, η Τουρκία ετοιμάζεται να αναλάβει διεθνή δράση και να προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον για τα ‘σχέδια των Ελληνοκυπρίων’ να ξεκινήσουν γεωτρήσεις για εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη Μεσόγειο. Επειδή τις γεωτρήσεις έχει αναλάβει αμερικανική εταιρεία, γράφει η Hurriyet, η Τουρκία θα εκφράσει τις ανησυχίες της και θα προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον δια της διπλωματικής οδού. Αυτήν την εβδομάδα, συνεχίζει, η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον θα μεταφέρει την ενόχληση της Τουρκίας στην αμερικανική κυβέρνηση, για τα σχέδια της αμερικανικής εταιρείας Noble Energy να ξεκινήσει γεωτρήσεις την 1η Οκτωβρίου ανοιχτά της Κύπρου. Αναφέρεται, επίσης, ότι η Τουρκία ετοιμάζεται να εκφράσει τις ανησυχίες της για το θέμα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η εξέλιξη αυτή θα υπονομεύσει τις προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού. ‘Σε αυτή την περίοδο κατά την οποία συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, το να γίνονται τέτοιου είδους μονόπλευρες δραστηριότητες είναι κάτι το οποίο φέρει ρίσκο’
Τουρκικά ΜΜΕ έδωσαν έμφαση στις δηλώσεις του ΥΠΕΞ της Τουρκίας για το θέμα του φυσικού αερίου, ο οποίος είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής: ‘Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια όσον αφορά τις φυσικές πηγές του νησιού ή στις θαλάσσιες περιοχές πριν την επίλυση του Κυπριακού και πριν τη δημιουργία μιας διοίκησης στο νησί, η οποία θα εκπροσωπεί όλο το νησί.
Αυτό δεν είναι σωστό ούτε από πλευράς διεθνούς δικαίου. Η στάση της Τουρκίας στο θέμα είναι ξεκάθαρη. Αν τεθεί θέμα περισσότερο προωθημένων βημάτων, θα επιδείξουμε την απαιτούμενη αντίδραση’. Στο μεταξύ, η είδηση αναφορικά με την ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για τις έρευνες πετρελαίου από την Κυπριακή Δημοκρατία, αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα του CNN Turk με τον τίτλο ‘Σκληρή προειδοποίηση Τουρκίας στους Ελληνοκύπριους’.
Υπενθυμίζεται πως το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωση με την οποία κατηγορεί την Κυπριακή Δημοκρατία ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα δικαιώματα των τρίτων πλευρών -με τις προσπάθειες της, από το 2003, για σύναψη διμερών συμφωνιών με τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου για την οριοθέτηση των θαλασσίων τομέων και τις έρευνες για υδρογονάνθρακες. Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ της Τουρκίας, οι ενέργειες αυτές της Κυπριακής Δημοκρατίας επηρεάζουν αρνητικά την επίλυση του Κυπριακού και γίνονται αιτία για νέες διαφωνίες μεταξύ των χωρών της περιοχής. «Σχετικά με την κατάσταση αυτή, τόσο οι απόψεις της χώρας μας όσο και οι απόψεις της “ΤΔΒΚ” και οι προειδοποιήσεις μας αναφέρθηκαν στις χώρες της περιοχής και τα Ηνωμένα Έθνη. Έχει τονιστεί ότι περιμένουμε οι εταιρείες και οι χώρες, που έχουν ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου νότια της Κύπρου βάσει αδειών που δεν ισχύουν, να συμπεριφερθούν με υπευθυνότητα».
Με τίτλο «Οι συμφωνίες της Κύπρου για τον καθορισμό της ΑΟΖ συνάδουν με Διεθνές Δίκαιο» και υπότιτλο «Βασίζονται στη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών», ο Φιλελεύθερος αναφέρεται σε πρόσφατη ομιλία του πρώην Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών Ανδρέα Ιακωβίδη σε επιστημονικό συνέδριο για το Δίκαιο της θάλασσας στη Ρόδο, στην οποία και επισήμανε, ότι οι συμφωνίες οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου με Αίγυπτο, Λίβανο και Ισραήλ είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, όπως αυτό διατυπώνεται στη Συνθήκη για το Δίκαιο της θάλασσας. Η ανάλυση του κ. Ιακωβίδη αντικρούει τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Τανέρ Γιλντίζ, ο οποίος, σχολιάζοντας δημοσιεύματα για την πρόθεση της Κύπρου να προχωρήσει σε έρευνες εντός του ΑΟΖ της, είχε αναφέρει ότι ‘δεν θεωρούμε ότι η συμπεριφορά αυτή είναι φυσιολογική και για ακόμα μια φορά δηλώνουμε ότι σε αυτή την περίπτωση θα εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο’. Σύμφωνα με τον κ. Ιακωβίδη, οι τρεις συμφωνίες είναι παρόμοιας υφής όσον αφορά το περιεχόμενο τους με μικρές διαφορές και βασίζονται στη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της θάλασσας του 1982, η οποία έχει επικυρωθεί από 162 δύο κράτη διεθνώς, περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Το πρώτο άρθρο των συμφωνιών ορίζει τη ‘μέση γραμμή’ ως τη βάση για την οριοθέτηση, υπό την αίρεση ότι μπορεί να επανεξεταστεί ή να τροποποιηθεί υπό το φως άλλων μελλοντικών συμφωνιών με άλλα γειτονικά κράτη. Το δεύτερο άρθρο των συμφωνιών προνοεί ότι σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι που επεκτείνονται από την ΑΟΖ του ενός κράτους στο άλλο, τότε τα δύο συμβαλλόμενα κράτη θα συνεργαστούν για την εξεύρεση συμφωνίας για τις λεπτομέρειες της εκμετάλλευσης τέτοιων φυσικών πόρων. Το τρίτο άρθρο των συμφωνιών προνοεί ότι αν οποιοδήποτε συμβαλλόμενο μέρος είναι στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με τρίτο ενδιαφερόμενο κράτος για την οριοθέτηση της ΑΟΖ του, τότε πριν την κατάληξη αυτών θα διαβουλευθεί με το άλλο συμβαλλόμενο μέρος. Το άρθρο τέσσερα προνοεί ότι η οποιαδήποτε διαφωνία θα επιλυθεί μέσω της διπλωματικής οδού και σε περίπτωση αποτυχίας θα γίνει προσφυγή σε διαμεσολάβηση.
Προστίθεται μεταξύ άλλων ότι σύμφωνα με τη διεθνή νομολογία η ερμηνεία του όρου ‘μέση γραμμή’ έχει ήδη εφαρμοστεί σε πολλές υποθέσεις, ενώ ο θεσμός της δεσμευτικής διαμεσολάβησης έχει επίσης εμπεδωθεί ως ο αποδεκτός τρόπος επίλυσης διαφορών που δεν έχουν επιλυθεί μέσω της διπλωματικής οδού.
Όσον αφορά στους ισχυρισμούς της Τουρκίας για τα ‘δικαιώματα’ των Τουρκοκυπρίων, σημειώνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία είναι μέλος της EE και του ΟΗΕ και η κρατική υπόσταση της οποίας επιβεβαιώθηκε και πάλι πρόσφατα από το Διεθνές Δικαστήριο σε συμβουλευτική απόφαση που εξέδωσε όσον αφορά στο Κόσοβο, είναι αυτή στην οποία ανήκουν οι φυσικοί πόροι και όχι στην οποιαδήποτε κοινότητα.
Σημειώνεται ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της θάλασσας του 1982. Στην παρουσίαση του, ο κ. Ιακωβίδης ανέφερε επίσης ότι τον Απρίλιο 2010 το US Geological Survey επιβεβαίωσε ότι έχουν εντοπιστεί 122 τρισεκατομμύρια τετραγωνικά πόδια φυσικού αερίου και σημαντικές ποσότητες πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου, Συρίας και Κύπρου.
Επίσης στον Φιλελεύθερο, στο ένθετο Πρώτη Γραμμή, ολοσέλιδο δημοσίευμα, που υπογράφει ο Πέτρος Θεοχαρίδης με τίτλο: «Ο ‘Όμηρος’ έτοιμος για το ‘Οικόπεδο 12’» και υπότιτλο «4ης γενιάς γεωτρύπανο ξεκινά την οδύσσεια του φυσικού αερίου» αναφέρει, ότι ένα από τα πλέον σύγχρονα πλωτά γεωτρύπανα στον κόσμο, το 4ης γενιάς ‘Noble Homer Ferrington’, θα μετακινηθεί τις τελευταίες μέρες Σεπτεμβρίου από την περιοχή ‘ΝΟΑ North’, στα ανοικτά του Ισραήλ, όπου βρίσκεται από τις 12 Ιουλίου, προς συγκεκριμένες συντεταγμένες του ‘Οικοπέδου 12’. Στόχος, ενδεχομένως και την 1η Οκτωβρίου -ημέρα της Ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας- να ξεκινήσει την πρώτη ερευνητική γεώτρηση, ώστε να επαληθευτούν οι επιστημονικές και σεισμολογικές αλλεπάλληλες ενδείξεις ότι εκεί υπάρχει ένα τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου και ενδεχομένως και πετρελαίου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η γεώτρηση θα δείξει τις πιέσεις που υπάρχουν στο κοίτασμα και άλλα δεδομένα, που θα δώσουν τη δυνατότητα να υπολογιστούν, πλέον πέραν πάσης αμφιβολίας, οι ποσότητες και οι δυνατότητες για εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Το κοίτασμα, σύμφωνα με τις δυσδιάστατες σεισμογραφικές έρευνες και τα στοιχεία του γαλλικού ινστιτούτου πετρελαίου BEICYP και της Υπηρεσίας Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου, αντιπροσωπεύει με τη σημερινή κατανάλωση τις συνολικές ενεργειακές ανάγκες της Κύπρου για τα επόμενα 100 χρόνια. Υπολογίζεται ότι έχει αποθέματα 300 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου (οκτώ τρισ. κυβικά πόδια). Η αξία του κυμαίνεται μεταξύ 50 και 80 δισ. δολάρια. Οι επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης του κοιτάσματος στο οικόπεδο αυτό αναμένεται να φτάσουν στα $4,5 δισ. με αναμενόμενη παραγωγή φυσικού αερίου της τάξης των 40 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα. Με μια τέτοια παραγωγή η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να εισπράττει (με σημερινές τιμές αερίου) περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Το πλωτό γεωτρύπανο ‘Noble Homer Ferrington’, που έχει κατασκευαστεί το 1985 και ανακαινίσθηκε ριζικά το 2004, έχει δυνατότητα δράσης σε βάθος θάλασσας μέχρι και 7.200 πόδια, ενώ μπορεί να τρυπήσει σε βάθος μέχρι και 30.000 πόδια κάτω από το βυθό, γεγονός που το κάνει κατάλληλο για όλες τις απαραίτητες γεωτρήσεις στο ‘Οικόπεδο 12’. Εξυπηρετείται από 42μελές πλήρωμα και προσωπικό, ενώ διαθέτει τελευταίου τύπου εξοπλισμό από πλευράς περιβαλλοντικής προστασίας και ασφάλειας. Τον περασμένο Ιούνιο ορίστηκε σε τεχνικό επίπεδο το ακριβές σημείο -συντεταγμένες-που θεωρείται ως το πλέον προσφερόμενο γεωτεχνικά, από το οποίο θα ξεκινήσει το γεωτρύπανο, σε βάθος περίπου 1.550 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Να σημειωθεί ότι στην περιοχή κοντά στα όρια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου -σε περιοχές του Ισραήλ-λειτουργούν αυτή την περίοδο ακόμα δύο γεωτρύπανα – το Sedco Express και το Pride North America που συμπληρώνουν τις γεωτρήσεις στα κοιτάσματα Ταμάρ και Λεβιάθαν.
Στο μεταξύ, θέμα ημερών είναι να παραδοθεί το τελικό κείμενο της περιβαλλοντικής μελέτης που απαιτείται, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του ‘Φ’, το αμέσως επόμενο διάστημα θα προωθηθεί σε διπλωματικό επίπεδο και η συμφωνία διαμοιρασμού κοινών κοιτασμάτων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ στο πρότυπο παρόμοιας συμφωνίας με την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ‘Φ’, προχωρούν και οι διαδικασίες για το δεύτερο γύρο διεθνούς ενδιαφέροντος για τα υπόλοιπα ‘οικόπεδα’ της Δημοκρατίας. Ήδη ο διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας, Σόλων Κασίνης, βρίσκεται στη Νορβηγία, για να συμφωνηθούν τα νέα προγράμματα σεισμογραφικών ερευνών που απαιτούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Το Ναυτικό του Ισραήλ είναι κοντά
Οι ΗΠΑ -διά προηγούμενης στοχευόμενης δήλωσης του υφυπουργού Εξωτερικών της χώρας- και το Ισραήλ έχουν ήδη εκφράσει τις θέσεις τους για το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει σε εκμετάλλευση, των κοιτασμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του ‘Φ’, την ενεργό στήριξη του προς την Κύπρο σε αναμενόμενες απειλές της Τουρκίας με την προώθηση των γεωτρήσεων, είχε εκφράσει σαφώς και ο Πρόεδρος του Ισραήλ κατά την συνάντηση του με τον Πρόεδρο Χριστόφια τον περασμένο Φεβρουάριο στο Τελ Αβίβ.
Πάντως, το Ισραήλ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ‘Φ’, διαθέτει ήδη στολίσκο μαχητικών που περιφρουρούν τις περιοχές όπου διεξάγονται έρευνες και γεωτρήσεις, με κάποια από τα πολεμικά σκάφη να βρίσκονται πολύ κοντά στα όρια της ΑΟΖ Κύπρου-Ισραήλ, καλύπτοντας τις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο κοίτασμα Λεβιάθαν. Η παρουσία πολεμικών σκαφών του Ισραήλ γίνεται ιδιαίτερα αισθητή σε πλοία που πλησιάζουν στις περιοχές που βρίσκονται οι πλωτές πλατφόρμες, ενώ με διαδοχικές ειδοποιήσεις έχουν αποκλείσει τη διέλευση σκαφών σε περίμετρο μέχρι και πέντε ναυτικών μιλίων από τα σημεία των γεωτρήσεων. Επίσης, γίνεται ενδελεχής έλεγχος σε σκάφη που πλησιάζουν τις πλωτές πλατφόρμες με σκοπό την εξυπηρέτηση τους ,είτε για λόγους εφοδιασμού είτε για μεταφορά προσωπικού.
Β. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΤΟΥ
E/K MME: ΑΟΖ Κύπρου – Εξελίξεις – Εκτιμήσεις
Όπως μετέδωσε το ΚΥΠΕ, επικαλούμενο τον τ/κ Τύπο, ο λεγόμενος υπουργός εξωτερικών, Χουσεΐν Οζγκιουργκιούν, σε γραπτή του δήλωση αναφέρει, ότι η τ/κ πλευρά είναι αποφασισμένη να προβεί σε όλα τα απαραίτητα βήματα και ενέργειες για να προστατεύσει τα δικαιώματά της όσον αφορά τις φυσικές πηγές του νησιού (σε χωριστό κείμενο).
Στο σημερινό ε/κ Τύπο, η Κατερίνα Ηλιάδη σε σχετικό της άρθρο στην Αλήθεια με τίτλο «Μας απειλεί η Τουρκία» επισημαίνει ότι «οργισμένη εμφανίζεται τις τελευταίες ημέρες η Τουρκία αναφορικά με την έναρξη των ερευνών για υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, το φθινόπωρο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας πύκνωσαν τελευταίως τις δηλώσεις τους για το θέμα και ανέβασαν τους τόνους, σε μια προσπάθεια να κόψουν τη φόρα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να της στείλουν μήνυμα, να μην τολμήσει να διανοηθεί να αρχίσει τις γεωτρήσεις πριν τη λύση του Κυπριακού. Το παιγνίδι φαίνεται ότι θα χοντρύνει επικίνδυνα τις επόμενες ημέρες, αφού η Άγκυρα προαναγγέλλει -προειδοποιεί την Κυπριακή Δημοκρατία για το τι σκέφτεται να κάνει, μέσω δημοσιεύματος της Hurriyet, με τίτλο ‘Νότα για την Κύπρο στην Ουάσινγκτον’. Σύμφωνα με την εν λόγω τουρκική εφημερίδα, η Τουρκία ετοιμάζεται να αναλάβει διεθνή δράση και να προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον για τα ‘σχέδια των Ελληνοκυπρίων’ να ξεκινήσουν γεωτρήσεις για εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη Μεσόγειο. Επειδή τις γεωτρήσεις έχει αναλάβει αμερικανική εταιρεία, γράφει η Hurriyet, η Τουρκία θα εκφράσει τις ανησυχίες της και θα προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον δια της διπλωματικής οδού. Αυτήν την εβδομάδα, συνεχίζει, η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον θα μεταφέρει την ενόχληση της Τουρκίας στην αμερικανική κυβέρνηση, για τα σχέδια της αμερικανικής εταιρείας Noble Energy να ξεκινήσει γεωτρήσεις την 1η Οκτωβρίου ανοιχτά της Κύπρου. Αναφέρεται, επίσης, ότι η Τουρκία ετοιμάζεται να εκφράσει τις ανησυχίες της για το θέμα στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η εξέλιξη αυτή θα υπονομεύσει τις προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού. ‘Σε αυτή την περίοδο κατά την οποία συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, το να γίνονται τέτοιου είδους μονόπλευρες δραστηριότητες είναι κάτι το οποίο φέρει ρίσκο’
Τουρκικά ΜΜΕ έδωσαν έμφαση στις δηλώσεις του ΥΠΕΞ της Τουρκίας για το θέμα του φυσικού αερίου, ο οποίος είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής: ‘Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια όσον αφορά τις φυσικές πηγές του νησιού ή στις θαλάσσιες περιοχές πριν την επίλυση του Κυπριακού και πριν τη δημιουργία μιας διοίκησης στο νησί, η οποία θα εκπροσωπεί όλο το νησί.
Αυτό δεν είναι σωστό ούτε από πλευράς διεθνούς δικαίου. Η στάση της Τουρκίας στο θέμα είναι ξεκάθαρη. Αν τεθεί θέμα περισσότερο προωθημένων βημάτων, θα επιδείξουμε την απαιτούμενη αντίδραση’. Στο μεταξύ, η είδηση αναφορικά με την ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για τις έρευνες πετρελαίου από την Κυπριακή Δημοκρατία, αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα του CNN Turk με τον τίτλο ‘Σκληρή προειδοποίηση Τουρκίας στους Ελληνοκύπριους’.
Υπενθυμίζεται πως το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωση με την οποία κατηγορεί την Κυπριακή Δημοκρατία ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα δικαιώματα των τρίτων πλευρών -με τις προσπάθειες της, από το 2003, για σύναψη διμερών συμφωνιών με τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου για την οριοθέτηση των θαλασσίων τομέων και τις έρευνες για υδρογονάνθρακες. Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ της Τουρκίας, οι ενέργειες αυτές της Κυπριακής Δημοκρατίας επηρεάζουν αρνητικά την επίλυση του Κυπριακού και γίνονται αιτία για νέες διαφωνίες μεταξύ των χωρών της περιοχής. «Σχετικά με την κατάσταση αυτή, τόσο οι απόψεις της χώρας μας όσο και οι απόψεις της “ΤΔΒΚ” και οι προειδοποιήσεις μας αναφέρθηκαν στις χώρες της περιοχής και τα Ηνωμένα Έθνη. Έχει τονιστεί ότι περιμένουμε οι εταιρείες και οι χώρες, που έχουν ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου νότια της Κύπρου βάσει αδειών που δεν ισχύουν, να συμπεριφερθούν με υπευθυνότητα».
Με τίτλο «Οι συμφωνίες της Κύπρου για τον καθορισμό της ΑΟΖ συνάδουν με Διεθνές Δίκαιο» και υπότιτλο «Βασίζονται στη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών», ο Φιλελεύθερος αναφέρεται σε πρόσφατη ομιλία του πρώην Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών Ανδρέα Ιακωβίδη σε επιστημονικό συνέδριο για το Δίκαιο της θάλασσας στη Ρόδο, στην οποία και επισήμανε, ότι οι συμφωνίες οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου με Αίγυπτο, Λίβανο και Ισραήλ είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, όπως αυτό διατυπώνεται στη Συνθήκη για το Δίκαιο της θάλασσας. Η ανάλυση του κ. Ιακωβίδη αντικρούει τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Τανέρ Γιλντίζ, ο οποίος, σχολιάζοντας δημοσιεύματα για την πρόθεση της Κύπρου να προχωρήσει σε έρευνες εντός του ΑΟΖ της, είχε αναφέρει ότι ‘δεν θεωρούμε ότι η συμπεριφορά αυτή είναι φυσιολογική και για ακόμα μια φορά δηλώνουμε ότι σε αυτή την περίπτωση θα εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο’. Σύμφωνα με τον κ. Ιακωβίδη, οι τρεις συμφωνίες είναι παρόμοιας υφής όσον αφορά το περιεχόμενο τους με μικρές διαφορές και βασίζονται στη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της θάλασσας του 1982, η οποία έχει επικυρωθεί από 162 δύο κράτη διεθνώς, περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Το πρώτο άρθρο των συμφωνιών ορίζει τη ‘μέση γραμμή’ ως τη βάση για την οριοθέτηση, υπό την αίρεση ότι μπορεί να επανεξεταστεί ή να τροποποιηθεί υπό το φως άλλων μελλοντικών συμφωνιών με άλλα γειτονικά κράτη. Το δεύτερο άρθρο των συμφωνιών προνοεί ότι σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι που επεκτείνονται από την ΑΟΖ του ενός κράτους στο άλλο, τότε τα δύο συμβαλλόμενα κράτη θα συνεργαστούν για την εξεύρεση συμφωνίας για τις λεπτομέρειες της εκμετάλλευσης τέτοιων φυσικών πόρων. Το τρίτο άρθρο των συμφωνιών προνοεί ότι αν οποιοδήποτε συμβαλλόμενο μέρος είναι στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με τρίτο ενδιαφερόμενο κράτος για την οριοθέτηση της ΑΟΖ του, τότε πριν την κατάληξη αυτών θα διαβουλευθεί με το άλλο συμβαλλόμενο μέρος. Το άρθρο τέσσερα προνοεί ότι η οποιαδήποτε διαφωνία θα επιλυθεί μέσω της διπλωματικής οδού και σε περίπτωση αποτυχίας θα γίνει προσφυγή σε διαμεσολάβηση.
Προστίθεται μεταξύ άλλων ότι σύμφωνα με τη διεθνή νομολογία η ερμηνεία του όρου ‘μέση γραμμή’ έχει ήδη εφαρμοστεί σε πολλές υποθέσεις, ενώ ο θεσμός της δεσμευτικής διαμεσολάβησης έχει επίσης εμπεδωθεί ως ο αποδεκτός τρόπος επίλυσης διαφορών που δεν έχουν επιλυθεί μέσω της διπλωματικής οδού.
Όσον αφορά στους ισχυρισμούς της Τουρκίας για τα ‘δικαιώματα’ των Τουρκοκυπρίων, σημειώνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία είναι μέλος της EE και του ΟΗΕ και η κρατική υπόσταση της οποίας επιβεβαιώθηκε και πάλι πρόσφατα από το Διεθνές Δικαστήριο σε συμβουλευτική απόφαση που εξέδωσε όσον αφορά στο Κόσοβο, είναι αυτή στην οποία ανήκουν οι φυσικοί πόροι και όχι στην οποιαδήποτε κοινότητα.
Σημειώνεται ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της θάλασσας του 1982. Στην παρουσίαση του, ο κ. Ιακωβίδης ανέφερε επίσης ότι τον Απρίλιο 2010 το US Geological Survey επιβεβαίωσε ότι έχουν εντοπιστεί 122 τρισεκατομμύρια τετραγωνικά πόδια φυσικού αερίου και σημαντικές ποσότητες πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου, Συρίας και Κύπρου.
Επίσης στον Φιλελεύθερο, στο ένθετο Πρώτη Γραμμή, ολοσέλιδο δημοσίευμα, που υπογράφει ο Πέτρος Θεοχαρίδης με τίτλο: «Ο ‘Όμηρος’ έτοιμος για το ‘Οικόπεδο 12’» και υπότιτλο «4ης γενιάς γεωτρύπανο ξεκινά την οδύσσεια του φυσικού αερίου» αναφέρει, ότι ένα από τα πλέον σύγχρονα πλωτά γεωτρύπανα στον κόσμο, το 4ης γενιάς ‘Noble Homer Ferrington’, θα μετακινηθεί τις τελευταίες μέρες Σεπτεμβρίου από την περιοχή ‘ΝΟΑ North’, στα ανοικτά του Ισραήλ, όπου βρίσκεται από τις 12 Ιουλίου, προς συγκεκριμένες συντεταγμένες του ‘Οικοπέδου 12’. Στόχος, ενδεχομένως και την 1η Οκτωβρίου -ημέρα της Ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας- να ξεκινήσει την πρώτη ερευνητική γεώτρηση, ώστε να επαληθευτούν οι επιστημονικές και σεισμολογικές αλλεπάλληλες ενδείξεις ότι εκεί υπάρχει ένα τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου και ενδεχομένως και πετρελαίου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η γεώτρηση θα δείξει τις πιέσεις που υπάρχουν στο κοίτασμα και άλλα δεδομένα, που θα δώσουν τη δυνατότητα να υπολογιστούν, πλέον πέραν πάσης αμφιβολίας, οι ποσότητες και οι δυνατότητες για εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Το κοίτασμα, σύμφωνα με τις δυσδιάστατες σεισμογραφικές έρευνες και τα στοιχεία του γαλλικού ινστιτούτου πετρελαίου BEICYP και της Υπηρεσίας Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου, αντιπροσωπεύει με τη σημερινή κατανάλωση τις συνολικές ενεργειακές ανάγκες της Κύπρου για τα επόμενα 100 χρόνια. Υπολογίζεται ότι έχει αποθέματα 300 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου (οκτώ τρισ. κυβικά πόδια). Η αξία του κυμαίνεται μεταξύ 50 και 80 δισ. δολάρια. Οι επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης του κοιτάσματος στο οικόπεδο αυτό αναμένεται να φτάσουν στα $4,5 δισ. με αναμενόμενη παραγωγή φυσικού αερίου της τάξης των 40 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα. Με μια τέτοια παραγωγή η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να εισπράττει (με σημερινές τιμές αερίου) περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Το πλωτό γεωτρύπανο ‘Noble Homer Ferrington’, που έχει κατασκευαστεί το 1985 και ανακαινίσθηκε ριζικά το 2004, έχει δυνατότητα δράσης σε βάθος θάλασσας μέχρι και 7.200 πόδια, ενώ μπορεί να τρυπήσει σε βάθος μέχρι και 30.000 πόδια κάτω από το βυθό, γεγονός που το κάνει κατάλληλο για όλες τις απαραίτητες γεωτρήσεις στο ‘Οικόπεδο 12’. Εξυπηρετείται από 42μελές πλήρωμα και προσωπικό, ενώ διαθέτει τελευταίου τύπου εξοπλισμό από πλευράς περιβαλλοντικής προστασίας και ασφάλειας. Τον περασμένο Ιούνιο ορίστηκε σε τεχνικό επίπεδο το ακριβές σημείο -συντεταγμένες-που θεωρείται ως το πλέον προσφερόμενο γεωτεχνικά, από το οποίο θα ξεκινήσει το γεωτρύπανο, σε βάθος περίπου 1.550 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Να σημειωθεί ότι στην περιοχή κοντά στα όρια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου -σε περιοχές του Ισραήλ-λειτουργούν αυτή την περίοδο ακόμα δύο γεωτρύπανα – το Sedco Express και το Pride North America που συμπληρώνουν τις γεωτρήσεις στα κοιτάσματα Ταμάρ και Λεβιάθαν.
Στο μεταξύ, θέμα ημερών είναι να παραδοθεί το τελικό κείμενο της περιβαλλοντικής μελέτης που απαιτείται, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του ‘Φ’, το αμέσως επόμενο διάστημα θα προωθηθεί σε διπλωματικό επίπεδο και η συμφωνία διαμοιρασμού κοινών κοιτασμάτων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ στο πρότυπο παρόμοιας συμφωνίας με την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ‘Φ’, προχωρούν και οι διαδικασίες για το δεύτερο γύρο διεθνούς ενδιαφέροντος για τα υπόλοιπα ‘οικόπεδα’ της Δημοκρατίας. Ήδη ο διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας, Σόλων Κασίνης, βρίσκεται στη Νορβηγία, για να συμφωνηθούν τα νέα προγράμματα σεισμογραφικών ερευνών που απαιτούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Το Ναυτικό του Ισραήλ είναι κοντά
Οι ΗΠΑ -διά προηγούμενης στοχευόμενης δήλωσης του υφυπουργού Εξωτερικών της χώρας- και το Ισραήλ έχουν ήδη εκφράσει τις θέσεις τους για το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει σε εκμετάλλευση, των κοιτασμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του ‘Φ’, την ενεργό στήριξη του προς την Κύπρο σε αναμενόμενες απειλές της Τουρκίας με την προώθηση των γεωτρήσεων, είχε εκφράσει σαφώς και ο Πρόεδρος του Ισραήλ κατά την συνάντηση του με τον Πρόεδρο Χριστόφια τον περασμένο Φεβρουάριο στο Τελ Αβίβ.
Πάντως, το Ισραήλ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ‘Φ’, διαθέτει ήδη στολίσκο μαχητικών που περιφρουρούν τις περιοχές όπου διεξάγονται έρευνες και γεωτρήσεις, με κάποια από τα πολεμικά σκάφη να βρίσκονται πολύ κοντά στα όρια της ΑΟΖ Κύπρου-Ισραήλ, καλύπτοντας τις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο κοίτασμα Λεβιάθαν. Η παρουσία πολεμικών σκαφών του Ισραήλ γίνεται ιδιαίτερα αισθητή σε πλοία που πλησιάζουν στις περιοχές που βρίσκονται οι πλωτές πλατφόρμες, ενώ με διαδοχικές ειδοποιήσεις έχουν αποκλείσει τη διέλευση σκαφών σε περίμετρο μέχρι και πέντε ναυτικών μιλίων από τα σημεία των γεωτρήσεων. Επίσης, γίνεται ενδελεχής έλεγχος σε σκάφη που πλησιάζουν τις πλωτές πλατφόρμες με σκοπό την εξυπηρέτηση τους ,είτε για λόγους εφοδιασμού είτε για μεταφορά προσωπικού.
Β. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΤΟΥ
Το αλίευσα ΕΔΩ http://e-dragoumanos.gr/?p=13165
