(Δημοσιεύθηκε στις 10/10/11, στην ηλεκτρονική εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΝΗ)
Γράφει ο Ιωάννης Παρίσης
Στις αρχές Οκτωβρίου 2011, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν
ανακοίνωσε την πρόθεσή του να προωθήσει την ίδρυση μιας «Ευρασιατικής
Ένωσης». Ο οργανισμός αυτός θα δημιουργηθεί από τη Ρωσία και άλλες πρώην
σοβιετικές δημοκρατίες και θα αποτελέσει, κατά κάποιο τρόπο,
ανταγωνιστή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η πρόταση για την δημιουργία Ευρασιατικής Ένωσης ήρθε ένα χρόνο μετά την δημιουργία μιας Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και του Καζακστάν (τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2010), ενώ έχει αποφασιστεί επίσης η λειτουργία Κοινής Οικονομικής Ζώνης από την 1η Ιανουαρίου 2012.
«Δεν μιλάμε για επανασύσταση της ΕΣΣΔ» δήλωσε ο Πούτιν, συμπληρώνοντας ότι οι καιροί δείχνουν ότι πρέπει να έχουμε στενή επαφή βασιζόμενοι σε αξίες, πολιτικές και οικονομικά θέματα. «Πρόκειται για ένα ανοικτό πρόγραμμα», είπε ο Πούτιν, «στο οποίο είναι ευπρόσδεκτοι και άλλοι εταίροι να ενταχθούν». Η αναμενόμενη επάνοδος του Πούτιν στην προεδρία, από τον επόμενο έτος, θα μπορούσε να συνδεθεί με την υλοποίηση αυτού του σχεδίου.
Ήδη το Κυργιστάν ενδιαφέρεται να ενταχθεί,καταρχήν στην Τελωνιακή Ένωση. Από την άλλη, η Ουκρανία, από την οποία ζητήθηκε να ενταχθεί στις πρωτοβουλίες αυτές, απάντησε αρνητικά. Πέραν των προβληματικών σχέσεών της με τη Ρωσία, κυρίως σε αναφορά προς τις τιμές του φυσικού αερίου, η Ουκρανία έχει ήδη συμφωνίες συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως στον οικονομικό και εμπορικό τομέα.
Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν μέρος μιας σειράς παρόμοιων δράσεων, που εντάσσονται στα πλαίσια της προσπάθειας της Ρωσίας να «αναδιοργανώσει» το χώρο της, δηλαδή το στρατηγικό περιβάλλον της. Θυμίζουμε, για παράδειγμα τη Συνθήκη δημιουργίας της Ευρασιατικής Οικονομικής Κοινότητας που υπεγράφη στις 10 Οκτωβρίου 2000 μεταξύ της Ρωσίας και άλλων πέντε χωρών της πρώην ΕΣΣΔ.
Είναι προφανες ότι μια συνεργασία όπως η Ευρασιατική Ένωση, είναι αναμενόμενο στο μέλλον να εξελιχθεί και σε άλλους τομείς. Θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι αναλόγως των συνθηκών, η συνεργασία αυτή θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε τομείς όπως ο στρατιωτικός. Αρκεί να θυμηθούμε ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε ως οικονομική κοινότητα και στην εξέλιξή της, εκ των πραγμάτων αναγκάσθηκε να επεκταθεί στην πολιτική και την στρατιωτική συνεργασία.
Η πρόταση για την δημιουργία Ευρασιατικής Ένωσης ήρθε ένα χρόνο μετά την δημιουργία μιας Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και του Καζακστάν (τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2010), ενώ έχει αποφασιστεί επίσης η λειτουργία Κοινής Οικονομικής Ζώνης από την 1η Ιανουαρίου 2012.
«Δεν μιλάμε για επανασύσταση της ΕΣΣΔ» δήλωσε ο Πούτιν, συμπληρώνοντας ότι οι καιροί δείχνουν ότι πρέπει να έχουμε στενή επαφή βασιζόμενοι σε αξίες, πολιτικές και οικονομικά θέματα. «Πρόκειται για ένα ανοικτό πρόγραμμα», είπε ο Πούτιν, «στο οποίο είναι ευπρόσδεκτοι και άλλοι εταίροι να ενταχθούν». Η αναμενόμενη επάνοδος του Πούτιν στην προεδρία, από τον επόμενο έτος, θα μπορούσε να συνδεθεί με την υλοποίηση αυτού του σχεδίου.
Ήδη το Κυργιστάν ενδιαφέρεται να ενταχθεί,καταρχήν στην Τελωνιακή Ένωση. Από την άλλη, η Ουκρανία, από την οποία ζητήθηκε να ενταχθεί στις πρωτοβουλίες αυτές, απάντησε αρνητικά. Πέραν των προβληματικών σχέσεών της με τη Ρωσία, κυρίως σε αναφορά προς τις τιμές του φυσικού αερίου, η Ουκρανία έχει ήδη συμφωνίες συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως στον οικονομικό και εμπορικό τομέα.
Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν μέρος μιας σειράς παρόμοιων δράσεων, που εντάσσονται στα πλαίσια της προσπάθειας της Ρωσίας να «αναδιοργανώσει» το χώρο της, δηλαδή το στρατηγικό περιβάλλον της. Θυμίζουμε, για παράδειγμα τη Συνθήκη δημιουργίας της Ευρασιατικής Οικονομικής Κοινότητας που υπεγράφη στις 10 Οκτωβρίου 2000 μεταξύ της Ρωσίας και άλλων πέντε χωρών της πρώην ΕΣΣΔ.
Είναι προφανες ότι μια συνεργασία όπως η Ευρασιατική Ένωση, είναι αναμενόμενο στο μέλλον να εξελιχθεί και σε άλλους τομείς. Θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι αναλόγως των συνθηκών, η συνεργασία αυτή θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε τομείς όπως ο στρατιωτικός. Αρκεί να θυμηθούμε ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε ως οικονομική κοινότητα και στην εξέλιξή της, εκ των πραγμάτων αναγκάσθηκε να επεκταθεί στην πολιτική και την στρατιωτική συνεργασία.
(Ο Δρ. Ιωάννης Παρίσης, είναι Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ
Πολιτικής Επιστήμης, αναλυτής θεμάτων αμυντικής πολιτικής και
στρατηγικής)
Το αλίευσα ΕΔΩ
