Οι
«μυστικές» Μακριά από τη δημοσιότητα, ωστόσο, ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος του Ισραήλ φαίνεται να συνομολόγησαν κι
άλλες συμφωνίες. Aποφάσισαν όπως οι δύο ώρες προβαίνουν σε ανταλλαγή
διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ Μοσάντ και ΚΥΠ. Υπέγραψαν, επίσης,
συμφωνία για συνεργασία στην έρευνα και διάσωση, η οποία αναμένεται
σύντομα να δημοσιοποιηθεί. Ταυτόχρονα, φαίνεται να επήλθε συμφωνία έτσι
ώστε να διεξαχθεί κοινή άσκηση ελικοπτέρων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ.
Επίσης υπήρξε συμφωνία για τον τρόπο διαχείρισης της ενδιάμεσης
περιοχής μεταξύ των ΑΟΖ των δύο χωρών, η οποία άπτεται του ζητήματος
του φυσικού αερίου. Τέλος, οι πληροφορίες κάνουν λόγο και για μια άκρως
σημαντική συμφωνία, αυτή της παραχώρησης του εναερίου χώρου της Κύπρου
στο Ισραήλ για χρήση.
Σημαντικότατη θεωρείται η κατάληξη της συζήτησης μεταξύ των Προέδρων Κύπρου και Ισραήλ.Στο
παρασκήνιο και μακριά από τα φλας των φωτογράφων, Δημήτρης Χριστόφιας
και Σιμόν Πέρες κατέληξαν σε χάρτες συνεργασίας σε πεδία όπως
παραχώρηση του εναέριου χώρου της Κύπρου και ανταλλαγή διαβαθμισμένων
πληροφοριών.
Άκρως
επιτυχημένη κρίνεται μέχρι στιγμής η επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου
στην Κύπρο, αφού, σύμφωνα με πληροφορίες, πέραν των επίσημων διμερών
συμφωνιών που υπογράφτηκαν για διάφορα θέματα, Δημήτρης Χριστόφιας και
Σιμόν Πέρες «σφράγισαν» κι άλλες συμφωνίες, στο παρασκήνιο. Την ίδια
στιγμή, συνεχίστηκε και η συζήτηση για το θέμα της κοινής διαχείρισης
των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στην περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου, καθώς το Ισραήλ κατέστησε για άλλη μια φορά σαφές προς την
Κυπριακή Δημοκρατία ότι προσδοκά όπως η συνεργασία τους διευρυνθεί. Ως
εκ τούτου, οι μέχρι στιγμής επαφές του Ισραηλινού Προέδρου στη
Λευκωσία, κρίνονται ενθαρρυντικές προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης
των σχέσεων των δύο χωρών.
Οι «φανερές»
Σ’
ό,τι αφορά στις διμερείς συμφωνίες μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, χθες,
μπροστά στις κάμερες, έπεσαν τρεις υπογραφές, ενώ οι δύο πλευρές συνήψαν
και ένα μνημόνιο συνεργασίας. Η πρώτη είναι συμφωνία μεταξύ της
Κυπριακής Δημοκρατίας και του κράτους του Ισραήλ για συνεργασία στους
τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, και
υπεγράφη από την Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Πραξούλα
Αντωνιάδου και τον Ισραηλινό Υπουργό Εθνικής Υποδομής Uzi Landau.
Η
δεύτερη συμφωνία αφορά στη διακρατική συνεργασία στον τομέα της
βιομηχανικής έρευνας και ανάπτυξης, και υπογράφτηκε από τον Υπουργό
Οικονομικών Κίκη Καζαμία και τον Πρέσβη του Ισραήλ στην Κύπρο Michael
Harari. Η τρίτη συμφωνία, που υπεγράφη από τον Αναπληρωτή Γενικό
Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων Αλέκο Μιχαηλίδη και τον
Πρέσβη του Ισραήλ, είναι στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των
υπηρεσιών της τεχνολογίας της πληροφορικής. Επίσης, υπεγράφη μνημόνιο
συνεργασίας ανάμεσα στο Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και
την Αρχή Αρχαιοτήτων του κράτους του Ισραήλ, από τη Διευθύντρια του
Τμήματος Αρχαιοτήτων Μαρία Χατζηκωστή και τον Γενικό Διευθυντή της Αρχής
Αρχαιοτήτων του Ισραήλ Shuka Dorfmann.
Οι «μυστικές»
Μακριά
από τη δημοσιότητα, ωστόσο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος
του Ισραήλ φαίνεται να συνομολόγησαν κι άλλες συμφωνίες. Πρόκειται,
κατά κύριο λόγο, για αντικείμενα που βρίσκονταν στο τραπέζι των
συζητήσεων των δύο πλευρών από καιρό και ολοκληρώθηκαν χθες, με τις
επίσημες δεσμεύσεις των Προέδρων των δύο κρατών.
Σύμφωνα
με πληροφορίες, Δημήτρης Χριστόφιας και Σιμόν Πέρες αποφάσισαν όπως οι
δύο χώρες προβαίνουν σε ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ
Μοσάντ και ΚΥΠ. Υπέγραψαν, επίσης, συμφωνία για συνεργασία στην έρευνα
και διάσωση, η οποία αναμένεται σύντομα να δημοσιοποιηθεί.
Ταυτόχρονα, φαίνεται να επήλθε συμφωνία έτσι ώστε να διεξαχθεί κοινή
άσκηση ελικοπτέρων μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Επίσης υπήρξε συμφωνία για
τον τρόπο διαχείρισης της ενδιάμεσης περιοχής μεταξύ των ΑΟΖ των δύο
χωρών, η οποία άπτεται του ζητήματος του φυσικού αερίου. Τέλος, οι
πληροφορίες κάνουν λόγο και για μια άκρως σημαντική συμφωνία, αυτή της
παραχώρησης του εναερίου χώρου της Κύπρου στο Ισραήλ για χρήση.
Φυσικό αέριο στο μικροσκόπιο
Δημήτρης
Χριστόφιας και Σιμόν Πέρες πέρασαν αρκετό από το χρόνο τους συζητώντας
το σοβαρότερο θέμα στις διμερείς σχέσεις Κυπριακής Δημοκρατίας-Ισραήλ,
αυτό του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, άρχισαν να γίνονται
βήματα προς την κατεύθυνση της συνεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου των
δύο χωρών, αφού προχωρούν και οι εργασίες των ομάδων εργασίας που
συστάθηκαν μετά την επίσκεψη Χριστόφια στην Ιερουσαλήμ τον περασμένο
Μάρτιο.
Ως
γνωστόν, πρόθεση του Ισραήλ είναι να χρησιμοποιήσει την Κύπρο ως δίοδο
προς τις ευρωπαϊκές αγορές, είτε με την επεξεργασία των ισραηλινών
αποθεμάτων στην Κύπρο, είτε με τη χρησιμοποίηση του εδάφους της χώρας
μας ως διαμετακομιστικό σταθμό. Έδαφος, όμως, φαίνεται να κερδίζει πλέον
το πρώτο σενάριο, αφού, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, το Ισραήλ
προτιμά να γίνεται υγροποίηση του δικού του φυσικού στην Κύπρο. Η
φόρμουλα δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία
έχει να σκεφτεί το τεράστιο κόστος που ενέχει η επένδυση στις
εργοστασιακές υποδομές υγροποίησης.
Ωστόσο,
αν υλοποιηθεί η ιδέα του Ισραήλ για να «σμίξουμε» τα κοιτάσματά μας,
θα δημιουργηθεί ένα αρκετά μεγάλο απόθεμα προς διοχέτευση στις
ευρωπαϊκές, κυρίως, αγορές, που ενδεχομένως, με το ενδιαφέρον που
αναμένεται να επιδείξουν μεγάλες εταιρείες, η επένδυση να είναι τελικά
πολύ συμφέρουσα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το Ισραήλ εξασφαλίζει «έξοδο»
στην ευρωπαϊκή αγορά με τον πλέον φτηνό τρόπο, αφού το τελικό προϊόν
που θα μεταπωλείται θα είναι ευρωπαϊκό. Την ίδια στιγμή πιθανή απόφαση
προς αυτήν την κατεύθυνση, κατά πάσα πιθανότητα θα σημαίνει και
διαδικασίες προς τη δημιουργία αγωγού από το «Λεβιάθαν» (αλλά και την
«Αφροδίτη») προς τις εγκαταστάσεις.
Συνομιλίες
έγιναν, ωστόσο, και για το ενδεχόμενο συμπερίληψης της ισραηλινής
εταιρείας Ντέλεκ στο πρότζεκτ του οικοπέδου 12, κατά 30%. Η μέθοδος
αυτή ήδη εφαρμόζεται στο «Λεβιάθαν», με την Ντέλεκ να κατέχει αυτό το
ποσοστό και η Noble το υπόλοιπο, γεγονός που καταδεικνύει ότι η
αμερικανική εταιρεία δεν θα είχε ένσταση. Η Κυβέρνηση φαίνεται να βλέπει
θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αφού, ακόμη κι αν δεν υπάρξει τελικά
συνεκμετάλλευση, το Ισραήλ αποκτά συμφέροντα επί των κυπριακών
κοιτασμάτων, και η μεγαλύτερη περιφερειακή δύναμη μπαίνει πλέον στο
παιχνίδι των κυπριακών υδρογονανθράκων. Αποφάσεις, ωστόσο, δεν έχουν
ληφθεί.
Ενθαρρυντικές δηλώσεις
Πάντως
οι δηλώσεις των δύο πλευρών, για το θέμα του φυσικού αερίου, κρίνονται
άκρως ενθαρρυντικές. Από πλευράς του, ο Πρόεδρος Χριστόφιας ανέφερε
ότι Κύπρος και Ισραήλ φαίνεται να διαθέτουν ικανοποιητικά αποθέματα
υδρογονανθράκων που διασφαλίζουν ένα καλύτερο αύριο για τους λαούς των
δύο χωρών. «Η ευλογία αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ευημερία και να εδραιώνεται η
ειρήνη για να διασφαλιστεί ότι οι γενιές που ακολουθούν θα ζήσουν σ’
ένα καλύτερο αύριο. Η απόφασή μας για έναρξη των γεωτρήσεων στο
οικόπεδο 12, στα πλαίσια πάντοτε του διεθνούς δικαίου, αυτό τον στόχο
υπηρετεί», είπε.
Όπως
ανέφερε, «τα αποθέματα υδρογονανθράκων τα οποία έχουν ήδη επιβεβαιωθεί
για το Ισραήλ και την επιβεβαίωση των οποίων αναμένουμε για την
Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατόν
τρόπο για την ευημερία των λαών των δύο χωρών, αλλά και την εδραίωση
της ειρήνης στην περιοχή».
Από
πλευράς του, ο Σιμόν Πέρες σημείωσε ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου θα
τύχουν εκμετάλλευσης πάντα στη βάση του διεθνούς δικαίου και προς
όφελος των λαών της Κύπρου και του Ισραήλ. Ο δύο χώρες, υπογράμμισε,
αναγνώρισαν πως η γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους είναι μικρή και ότι
μπορούν να αναπτύξουν πιο στενές πολιτικές σχέσεις, κάτι, που, όπως
είπε, συμβαίνει ήδη. Ο Πρόεδρος του Ισραήλ τόνισε ότι το φυσικό αέριο
«θα το χρησιμοποιήσουμε όπως πράττουν οι ειρηνικοί και δημοκρατικοί
λαοί», ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα το σπαταλήσουμε, ούτε θα το
χρησιμοποιήσουμε για λάθος σκοπούς.
Κοινά οράματα για την Κύπρο, το Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή
Ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος του Ισραήλ ανακοίνωσαν και τη
δημιουργία κοινής επιτροπής για τη διαμόρφωση του μεσογειακού οράματος
Κύπρου και Ισραήλ σε ό,τι αφορά την ειρήνη στην περιοχή και τις σχέσεις
της ΕΕ με όλα τα κράτη της περιοχής. Μιλώντας ύστερα από επίσημες
συνομιλίες στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος Χριστόφιας είπε ότι «αυτή
ήταν μια πρόταση του Προέδρου Πέρες, την οποία θεώρησα πολύ δημιουργική
και την οποία έχουμε αποδεχτεί», και ευχήθηκε «αυτή η διαμόρφωση του
οράματος να ολοκληρωθεί πριν από την ευρωπαϊκή Προεδρία της Κυπριακής
Δημοκρατίας, πράγμα το οποίο θα είναι πολύ βοηθητικό για την Προεδρία
μας».
Το
Ισραήλ και η Κύπρος έχουν ένα ευρύ φάσμα κοινών συμφερόντων και
στόχων, ανέφερε από πλευράς του ο Πρόεδρος του Ισραήλ. Ανέφερε ότι οι
δύο χώρες βρίσκονται γύρω από την ίδια θάλασσα και μοιράζονται, κάτω από
το μεσογειακό φως του ήλιου, όχι μόνο τους ορίζοντες αλλά και τις
αξίες. Πρόσθεσε ότι και οι δύο χώρες είναι δημοκρατικές, επιδιώκουν την
ειρήνη και πιστεύουν ότι η ειρήνη θα έρθει. «Είμαστε και οι δύο χώρες
μικρές σε μέγεθος. Αυτός όμως δεν είναι λόγος να μην είμαστε μεγάλοι στο
όραμά μας. Στο τέλος της ημέρας, η σοφία είναι μια αρετή που δεν
στηρίζεται στο μέγεθος του εδάφους», τόνισε.
Ο
κ. Πέρες πρόσθεσε ότι η Κύπρος, το ανατολικότερο νησί της Μεσογείου,
λειτουργούσε ως γέφυρα μεταξύ Ανατολικών και Ευρωπαϊκών πολιτισμών, ενώ
το Ισραήλ, στην άκρη της Μέσης Ανατολής, αποτέλεσε το κέντρο για
ιδέες, θρησκείες, προφητείες, και κινήματα που εμφανίστηκαν μεταξύ
Ανατολής και Δύσης. Ανέφερε επίσης ότι τα εδάφη των δύο χωρών
λειτούργησαν ως πνευματικοί κόμβοι και πολιτικά κέντρα και ότι η
εγγύτητα Κύπρου - Ισραήλ ποτέ δεν έχει μειωθεί, ειδικά σε περιόδους
δοκιμασίας.
Σχετικά
με τη γενικότερη αναταραχή στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου, ο κ. Πέρες επισήμανε ότι πρόκειται για την εξέγερση μιας
γενιάς ενάντια στην καταπίεση, τη φτώχια, τη διαφθορά και την ταπείνωση.
Σημείωσε ότι Κύπρος και Ισραήλ αποτελούν παραδείγματα για το πώς η επιτυχία δεν εξαρτάται από το έδαφος.
Ο
κ. Πέρες παρέπεμψε σε στίχους του Κύπριου ποιητή Κώστα Μόντη, ο οποίος
είχε πει «πόσο κοντά είμαστε σε αυτό που νομίζαμε ότι ήταν τόσο
μακριά». «Αυτό ισχύει και στον πολιτικό στίβο», ανέφερε. Τόνισε πως όταν
οι Εβραίοι προσεύχονται κάθε πρωί, θυμούνται την Κύπρο. «Το αρχαίο
βιβλίο της προσευχής μας, το οποίο μας δίνει εντολή να στείλουμε τις
ευλογίες μας στην κατανάλωση κρασιού, θυμίζει το κρασί που εισήχθη από
εσάς - το καταπληκτικό κρασί της Κύπρου», είπε.
