[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Petros Tzeferis]
Η πολύ πρόσφατη (10.2009) έγκριση επένδυσης (ΜΠΕ) εξόρυξης χρυσού στο Κίρτζαλι (Kardzhali ) της της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας κοντά στην ομώνυμη πόλη και την Οστρόβιτσα (εταιρεία “Gorubso Kardzhali”), κινητοποίησε πάλι τις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης και την "antigold" κοινότητα, καθώς το ορυχείο και η περιοχή ενδεχόμενης εγκατάστασης της "λίμνης τελμάτων" βρίσκεται κοντά στην όχθη του Άρδα, ο οποιος είναι παραπόταμος του δικού μας Έβρου που εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος.
Λίγο παλαιότερα, το 2005-06, το ίδιο είχε συμβεί με την προσπάθεια επένδυσης στο Krumovgrad, στη βουλγαρική πλευρά της Ροδόπης, που απέχει 35-40 χλμ. από την Κομοτηνή. Και τότε είχε τεθεί το ζήτημα της διασυνοριακής ρύπανσης, με την Ελλάδα - όπως και την Τουρκία - να αποτελούν "επηρεαζόμενα μέλη" ("affected party") από το έργο του Krumovgrad. Επισημαίνεται ότι και στις δύο ως άνω περιπτώσεις, η προτεινόμενη μέθοδος επεξεργασίας των χρυσωφόρων μεταλλευμάτων ήταν η κυάνωση (εκχύλιση με κυάνιο, σε αντιδραστήρες ή εκχύλιση σε σωρούς για τα φτωχότερα μεταλλεύματα) καθώς αυτή είναι η πιο αποδοτική μέθοδος ανάκτησης των πολυτίμων μεταλλικών αξιών από το μετάλλευμα.
Κι ακόμη ειχε τεθεί με πολύ πιο επιτακτικό τρόπο ακόμη παλαιότερα μετά από ατυχήματα που αφορούν διασυνοριακή ρύπανση, ορισμενα εκ των οποίων αφορούν τις υδρομεταλλουργικές διεργασίες, πχ. το ατύχημα στη Baia Mare της Ρουμανίας, τον Ιανουάριο 2000, κατόπιν διαρροής κυανιούχων ενώσεων στον Δούναβη και τους παραποτάμους του. Επειδή το θέμα είχε τότε χρησιμοποιηθεί πολλαπλώς εναντίον της όποιας μεταλλευτικής δραστηριότητας, δίνεται παρακάτω η πλήρης εκτίμηση των συνεπειών του ατυχήματος από ομάδα επιστημόνων διεθνούς κύρους:Report of the International Task Force for Assessing the Baia Mare Accident
Επίσης το θέμα ειχε τεθεί και συνεχίζει να υφίσταται και να τίθεται από τα Παρατηρητήρια των Πυρηνικών δραστηριοτήτων, με το πυρηνικό Βουλγαρικό πρόγραμμα στο Μπέλενε , που επηρεάζει όλες τις γειτονικές χώρες, "πυρηνικές" ή όχι.
Ολες οι παραπάνω περιπτώσεις εμπίπτουν στα θέματα εφαρμογής της Διεθνούς Συνθήκης του Espoo για τη Διασυνοριακή Ρύπανση (Convention on Environmental Impact Assessment in a Transboundary Context - Espoo, Φιλανδία 02.1994) .
H Συνθήκη, την οποίαν έχουν προσυπογράψει Ελλάδα και Βουλγαρία, oρίζει ότι για ορισμένες κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων, τα οποία ενδέχεται να έχουν διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού και επί ίσοις όροις με τις επηρρεαζόμενες χώρες.
Η χώρα όπου πρόκειται να γίνει το έργο οφείλει να παράσχει στο κοινό των περιοχών που πιθανόν να επηρρεαστούν πλήρη και έγκαιρη πληροφόρηση και να τους δώσει τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Τα θέματα διασυνοριακής ρύπανσης έχουν μπει σε μια ορθολογική διαχειριστική βάση με τη συνθήκη αυτή. Οπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα απο το βήμα αυτό, η μεταλλευτική δραστηριότητα δεν είναι a priori επικίνδυνη ούτε a priori περιβαλλοντικά ασύμφορη. Αρκεί στην ανάλυση «κόστους-ωφέλους» να μπουν όλα τα δεδομένα σε όλες τους τις διαστάσεις: τεχνικά, οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά.
Νομίζουμε οτι η Ελλάδα πέραν της εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας , οδηγία 2006/21/ΕΕ για τη διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων, την οποία έπρεπε να έχει ήδη ενσωματώσει και η Βουλγαρική πλευρά στο εθνικό της δίκαιο από το 2008 (Η Ελλάδα ήδη έχει ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία με την πρόσφατη ΚΥΑ 39624/2209/Ε103), θα πρέπει να ζητήσει την σχολαστική εφαρμογή της Διεθνούς Συνθήκης του Espoo για τη Διασυνοριακή Ρύπανση.
ΚΥΑ-ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ 2006-21-ΕΚ(ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ)
Αναδημοσίευση από Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
