ΣΗΜΕΡΙΝΗ.Καθόλου τυχαία με την πορεία των συνομιλιών, αλλά και με τις κρίσιμες εξελίξεις στο Κυπριακό και στα ευρωτουρκικά που προδιαγράφονται μέχρι τον Δεκέμβριο, δεν είναι η κάθοδος στην Κύπρο του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Η Μόσχα θέλει να βάλει ένα τέλος στη μονόπλευρη διαχείριση του Κυπριακού από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές από το Κρεμλίνο, η επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και οι συναντήσεις που θα έχει με την πολιτική ηγεσία στη Κύπρο, θα στέλνει σαφές μήνυμα ότι η Μόσχα θ’ αφήσει στην άκρη τη στάση αναμονής που είχε μέχρι σήμερα και θ’ αποκτήσει έναν πιο εντατικό ρόλο, αρχικά σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η επίσκεψη Λαβρόφ την ερχόμενη Τρίτη στην Κύπρο πραγματοποιείται σε μια πολύ κρίσιμη χρονική περίοδο, δεδομένης της δεύτερης φάσης των συνομιλιών του Προέδρου Χριστόφια με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και της αξιολόγησης της Τουρκίας από την Ε.Ε. τον Δεκέμβριο. Από την πλευρά της Κυβέρνησης, στόχος της είναι να διατηρηθεί το άριστο επίπεδο των σχέσεων Ρωσικής Ομοσπονδίας και Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τη συναντίληψη που υπάρχει σχεδόν σε όλα τα διεθνή προβλήματα.
Επισημαίνεται ότι ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, σε δύο περιπτώσεις στο παρελθόν, έδειξε ότι έχει σταθερές θέσεις στο Κυπριακό, το οποίο όχι μόνο δεν συνέδεσε με την περίπτωση του Κοσόβου, αλλά πολύ περισσότερο δεν «παζάρεψε» ενδεχόμενη αναγνώριση των κατεχομένων με αντάλλαγμα την αναγνώριση της αποσχισθείσας από τη Γεωργία Δημοκρατίας της Αμπχαζίας, εκ μέρους της Τουρκίας.
Τουρκία - Κύπρος, στη μέση η Ρωσία
Δύο δεδομένα γι' ακόμη μια φορά θ’ αξιολογηθούν: (α) Αν η πολιτική αρχών της Ρωσίας παραμένει αναλλοίωτη. (β) Αν η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας είναι κάτι το ανεξάρτητο από τις σχέσεις Κύπρου και Ρωσίας, και αν η ανάπτυξη αυτή δεν θα γίνει εις βάρος των κυπρορωσικών σχέσεων. Η ενίσχυση των ρωσοτουρκικών οικονομικών συναλλαγών επί κυβερνήσεως Ερντογάν έχουν αυξήσει για το Κρεμλίνο το κόστος της στήριξης των εκάστοτε κυπριακών θέσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Η παρατηρούμενη επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, λόγω της πολιτικής της Ουάσινγκτον στο κουρδικό ζήτημα, έχει ωθήσει την τουρκική διπλωματία σε αναπροσαρμογή της τουρκικής πολιτικής στις σχέσεις με τη Ρωσία. Με δεδομένο ότι το εμπορικό ισοζύγιο Ρωσίας-Τουρκίας είναι σχεδόν τριπλάσιο από το εμπορικό ισοζύγιο Ρωσίας-Ελλάδας, είναι καθαρό πλέον ότι ο αγώνας να παραμείνει αμετακίνητη η πολιτική αρχών της Ρωσίας στο Κυπριακό συνεχώς μεγαλώνει.
Το Κυπριακό, μέρος του παιχνιδιού των αγωγών;
Ο ΣΕΡΓΚΕΪ Λαβρόφ, με την εδώ παρουσία του, καλείται να διασκεδάσει και τα προ διμήνου «παιχνίδια» της Ρωσίας με την Τουρκία, που αφορούν και στο Κυπριακό, μέσω των δηλώσεων του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, σχετικά με το Κυπριακό, κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία, όπου Μόσχα και Άγκυρα υπέγραψαν κρίσιμες ενεργειακές συμφωνίες, που δίνουν στη Ρωσία την έξοδο που επιθυμούσε στην Ευρώπη.
Ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream 2 θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία και απ’ εκεί στο Ισραήλ, μέσω της κατεχόμενης χερσονήσου της Καρπασίας, όπου θα δημιουργηθεί σταθμός. Οι Ισραηλινοί έχουν ζητήσει από τους Ρώσους φυσικό αέριο τεσσάρων δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο, το οποίο όμως θα έρχεται μέσα από την Τουρκία. Κατά τον τρόπο αυτό, η Τουρκία καθίσταται πολύ μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο για την περιοχή αυτή. Ο εναγκαλισμός Ερντογάν-Πούτιν δημιουργεί εκ των πραγμάτων λεπτές ισορροπίες μεταξύ Λευκωσίας και Μόσχας.
Η ενεργειακή διπλωματία, οι σχέσεις Λευκωσίας-Μόσχας και ο ρόλος της Άγκυρας στο «παζλ των αγωγών» συνιστούν έναν από τους πιο «καυτούς» φακέλους της κυπριακής εξωτερικής πολιτικής. O ρωσικός λαός τρέφει ακραία φιλελληνικά αισθήματα, λόγω και της Ορθοδοξίας. Ιστορικά η Ρωσία νιώθει δίπλα στην Κύπρο και όχι στην Τουρκία. Έτσι, παρά την ιστορική έχθρα, τους πολέμους με την Τουρκία και την αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία διατηρεί εδώ και χρόνια αρκετά καλές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την κατοχική δύναμη.
Αλλά και η Τουρκία, αποφασισμένη, όπως όλα δείχνουν, να πάρει οριστικά το δρόμο της ανατολίτικης περιφερειακής δύναμης, που ολοένα λιγότερο κοιτάζει πια προς την Ευρώπη, θεωρεί απαραίτητη τη στενότατη συνεργασία με τη Ρωσία. Η Ρωσία στο Κυπριακό έχει στηρίξει τις δικές μας θέσεις. Στα ενεργειακά, πρώτα έκανε ένα γενναίο άνοιγμα προς την Τουρκία και κατόπιν στην Ελλάδα. Στα δε περιφερειακά ζητήματα, διακρίνεται μια σύμπτωση απόψεων, αν όχι συμμαχία μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας, Ιράν. Η Ρωσία συμπεριφέρεται ως μεγάλη δύναμη και ως τέτοια πρέπει να τη βλέπει και η κυπριακή εξωτερική πολιτική. Απόλυτη ταύτιση δεν υπάρχει.
«Νονός» της συμφωνίας Αρμενίας - Τουρκίας;
ΣΥΜΦΩΝΑ με το ρωσικό Τύπο, ο Σεργκέι Λαβρόφ έβαλε τη δική του σφραγίδα στο τελευταίο ρωσικό ενεργειακό μπαράζ κινήσεων και ξεκαθαρίσματος του τοπίου. Όπως έγραψαν οι ρωσικές εφημερίδες, ο Λαβρόφ υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την επίλυση της κρίσης που προέκυψε για την υπογραφή των πρωτοκόλλων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας.
Ο Λαβρόφ φέρεται να έδωσε τη λύση στην εμπλοκή που προέκυπτε μέσα τις δηλώσεις των δύο υπουργών Εξωτερικών Τουρκίας και Αρμενίας, περί Ναγκόρνο Καραμπάχ ο πρώτος, και περί γενοκτονίας ο δεύτερος. «Υπογράψτε, χωρίς να πείτε τίποτα», φέρεται να πρότεινε ο Λαβρόφ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Commersant». Η υπογραφή των δύο πρωτοκόλλων προσφέρει ακόμη ένα δρόμο, όχι μόνο για την απεξάρτηση της Δύσης από το ενεργειακό μονοπώλιο της Ρωσίας, αλλά και για την προώθηση από την ίδια τη Μόσχα των ενεργειακών συμφερόντων της, όπως διαμορφώνονται από τις συμφωνίες που έχει συνάψει για τα ενεργειακά αποθέματα γειτονικών σε αυτή χωρών της Κασπίας, ακόμη και του Αζερμπαϊτζάν.
Κάθε άλλο παρά συμβολικής διπλωματικής σημασίας υπήρξε η παρουσία του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών μαζί με την Αμερικανίδα ομόλογό του Χίλαρι Κλίντον στη Ζυρίχη, κατά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Άγκυρας και Εριβάν.
ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
papadopoulos@sigmatv.com
Η Μόσχα θέλει να βάλει ένα τέλος στη μονόπλευρη διαχείριση του Κυπριακού από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές από το Κρεμλίνο, η επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και οι συναντήσεις που θα έχει με την πολιτική ηγεσία στη Κύπρο, θα στέλνει σαφές μήνυμα ότι η Μόσχα θ’ αφήσει στην άκρη τη στάση αναμονής που είχε μέχρι σήμερα και θ’ αποκτήσει έναν πιο εντατικό ρόλο, αρχικά σε επίπεδο Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η επίσκεψη Λαβρόφ την ερχόμενη Τρίτη στην Κύπρο πραγματοποιείται σε μια πολύ κρίσιμη χρονική περίοδο, δεδομένης της δεύτερης φάσης των συνομιλιών του Προέδρου Χριστόφια με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και της αξιολόγησης της Τουρκίας από την Ε.Ε. τον Δεκέμβριο. Από την πλευρά της Κυβέρνησης, στόχος της είναι να διατηρηθεί το άριστο επίπεδο των σχέσεων Ρωσικής Ομοσπονδίας και Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τη συναντίληψη που υπάρχει σχεδόν σε όλα τα διεθνή προβλήματα.
Επισημαίνεται ότι ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, σε δύο περιπτώσεις στο παρελθόν, έδειξε ότι έχει σταθερές θέσεις στο Κυπριακό, το οποίο όχι μόνο δεν συνέδεσε με την περίπτωση του Κοσόβου, αλλά πολύ περισσότερο δεν «παζάρεψε» ενδεχόμενη αναγνώριση των κατεχομένων με αντάλλαγμα την αναγνώριση της αποσχισθείσας από τη Γεωργία Δημοκρατίας της Αμπχαζίας, εκ μέρους της Τουρκίας.
Τουρκία - Κύπρος, στη μέση η Ρωσία
Δύο δεδομένα γι' ακόμη μια φορά θ’ αξιολογηθούν: (α) Αν η πολιτική αρχών της Ρωσίας παραμένει αναλλοίωτη. (β) Αν η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας είναι κάτι το ανεξάρτητο από τις σχέσεις Κύπρου και Ρωσίας, και αν η ανάπτυξη αυτή δεν θα γίνει εις βάρος των κυπρορωσικών σχέσεων. Η ενίσχυση των ρωσοτουρκικών οικονομικών συναλλαγών επί κυβερνήσεως Ερντογάν έχουν αυξήσει για το Κρεμλίνο το κόστος της στήριξης των εκάστοτε κυπριακών θέσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Η παρατηρούμενη επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, λόγω της πολιτικής της Ουάσινγκτον στο κουρδικό ζήτημα, έχει ωθήσει την τουρκική διπλωματία σε αναπροσαρμογή της τουρκικής πολιτικής στις σχέσεις με τη Ρωσία. Με δεδομένο ότι το εμπορικό ισοζύγιο Ρωσίας-Τουρκίας είναι σχεδόν τριπλάσιο από το εμπορικό ισοζύγιο Ρωσίας-Ελλάδας, είναι καθαρό πλέον ότι ο αγώνας να παραμείνει αμετακίνητη η πολιτική αρχών της Ρωσίας στο Κυπριακό συνεχώς μεγαλώνει.
Το Κυπριακό, μέρος του παιχνιδιού των αγωγών;
Ο ΣΕΡΓΚΕΪ Λαβρόφ, με την εδώ παρουσία του, καλείται να διασκεδάσει και τα προ διμήνου «παιχνίδια» της Ρωσίας με την Τουρκία, που αφορούν και στο Κυπριακό, μέσω των δηλώσεων του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, σχετικά με το Κυπριακό, κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία, όπου Μόσχα και Άγκυρα υπέγραψαν κρίσιμες ενεργειακές συμφωνίες, που δίνουν στη Ρωσία την έξοδο που επιθυμούσε στην Ευρώπη.
Ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream 2 θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία και απ’ εκεί στο Ισραήλ, μέσω της κατεχόμενης χερσονήσου της Καρπασίας, όπου θα δημιουργηθεί σταθμός. Οι Ισραηλινοί έχουν ζητήσει από τους Ρώσους φυσικό αέριο τεσσάρων δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο, το οποίο όμως θα έρχεται μέσα από την Τουρκία. Κατά τον τρόπο αυτό, η Τουρκία καθίσταται πολύ μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο για την περιοχή αυτή. Ο εναγκαλισμός Ερντογάν-Πούτιν δημιουργεί εκ των πραγμάτων λεπτές ισορροπίες μεταξύ Λευκωσίας και Μόσχας.
Η ενεργειακή διπλωματία, οι σχέσεις Λευκωσίας-Μόσχας και ο ρόλος της Άγκυρας στο «παζλ των αγωγών» συνιστούν έναν από τους πιο «καυτούς» φακέλους της κυπριακής εξωτερικής πολιτικής. O ρωσικός λαός τρέφει ακραία φιλελληνικά αισθήματα, λόγω και της Ορθοδοξίας. Ιστορικά η Ρωσία νιώθει δίπλα στην Κύπρο και όχι στην Τουρκία. Έτσι, παρά την ιστορική έχθρα, τους πολέμους με την Τουρκία και την αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία διατηρεί εδώ και χρόνια αρκετά καλές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την κατοχική δύναμη.
Αλλά και η Τουρκία, αποφασισμένη, όπως όλα δείχνουν, να πάρει οριστικά το δρόμο της ανατολίτικης περιφερειακής δύναμης, που ολοένα λιγότερο κοιτάζει πια προς την Ευρώπη, θεωρεί απαραίτητη τη στενότατη συνεργασία με τη Ρωσία. Η Ρωσία στο Κυπριακό έχει στηρίξει τις δικές μας θέσεις. Στα ενεργειακά, πρώτα έκανε ένα γενναίο άνοιγμα προς την Τουρκία και κατόπιν στην Ελλάδα. Στα δε περιφερειακά ζητήματα, διακρίνεται μια σύμπτωση απόψεων, αν όχι συμμαχία μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας, Ιράν. Η Ρωσία συμπεριφέρεται ως μεγάλη δύναμη και ως τέτοια πρέπει να τη βλέπει και η κυπριακή εξωτερική πολιτική. Απόλυτη ταύτιση δεν υπάρχει.
«Νονός» της συμφωνίας Αρμενίας - Τουρκίας;
ΣΥΜΦΩΝΑ με το ρωσικό Τύπο, ο Σεργκέι Λαβρόφ έβαλε τη δική του σφραγίδα στο τελευταίο ρωσικό ενεργειακό μπαράζ κινήσεων και ξεκαθαρίσματος του τοπίου. Όπως έγραψαν οι ρωσικές εφημερίδες, ο Λαβρόφ υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για την επίλυση της κρίσης που προέκυψε για την υπογραφή των πρωτοκόλλων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας.
Ο Λαβρόφ φέρεται να έδωσε τη λύση στην εμπλοκή που προέκυπτε μέσα τις δηλώσεις των δύο υπουργών Εξωτερικών Τουρκίας και Αρμενίας, περί Ναγκόρνο Καραμπάχ ο πρώτος, και περί γενοκτονίας ο δεύτερος. «Υπογράψτε, χωρίς να πείτε τίποτα», φέρεται να πρότεινε ο Λαβρόφ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Commersant». Η υπογραφή των δύο πρωτοκόλλων προσφέρει ακόμη ένα δρόμο, όχι μόνο για την απεξάρτηση της Δύσης από το ενεργειακό μονοπώλιο της Ρωσίας, αλλά και για την προώθηση από την ίδια τη Μόσχα των ενεργειακών συμφερόντων της, όπως διαμορφώνονται από τις συμφωνίες που έχει συνάψει για τα ενεργειακά αποθέματα γειτονικών σε αυτή χωρών της Κασπίας, ακόμη και του Αζερμπαϊτζάν.
Κάθε άλλο παρά συμβολικής διπλωματικής σημασίας υπήρξε η παρουσία του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών μαζί με την Αμερικανίδα ομόλογό του Χίλαρι Κλίντον στη Ζυρίχη, κατά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Άγκυρας και Εριβάν.
ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
papadopoulos@sigmatv.com
