Οι Τούρκοι έχουν σχέδιο Β και για Γ σε περίπτωση, κατά την οποία, δεν θα εξευρεθεί λύση στο Κυπριακό και θα προκύψει αδιέξοδο. Και ως καλοί στρατηγιστές μελετούν όλα τα ενδεχόμενα. Πρόσφατα, μάλιστα, γίνονταν ακόμη και στην Αθήνα βολιδοσκοπήσεις από τουρκικής πλευράς, σχετικά με τα εναλλακτικά σενάρια που έχει υπόψη της η Άγκυρα στο Κυπριακό. Και περιλαμβάνουν την Ταϊβανοποίηση, την Αμμόχωστο και το στρατό κατοχής!Το κεντρικό σκεπτικό των τουρκικών σεναρίων είναι αυτό της Ταϊβάν. Ο κύριος στόχος της Τουρκίας είναι ο εξής: 1) Είτε να εισπράξει λύση στη βάση του σχεδίου Ανάν ώς τον Απρίλιο, 2) Είτε να δημιουργήσει προϋποθέσεις πλήρους αποενοχοποίησής της με στροφή πιέσεων και καταλογισμό ευθύνης στην ε/κ πλευρά, εάν δεν προσεγγίσουμε τις τουρκικές θέσεις για λύση εξπρές, 3) Η δημιουργία νέων τετελεσμένων.
Τουρκικό σενάριο Β: Προνοεί όπως καταγγελθεί η ε/κ πλευρά ότι δεν επιθυμεί λύση στο Κυπριακό και να προχωρήσουν Άγκυρα και ψευδοκράτος σε νέα διπλωματικά τετελεσμένα με την επιστράτευση ισλαμικών κρατών. Υπάρχει ήδη κατάλογος ονομάτων όπως του Κιργιστάν και του Πακιστάν, που η Τουρκία προσδοκά ότι θα προχωρήσουν σε αναγνώριση των κατεχομένων με τη διπλωματική στήριξη και της Βρετανίας, καθώς και με την ανοχή των ΗΠΑ. Το σενάριο αυτό του σχεδίου Β προβλέπει το αδιέξοδο στις συνομιλίες με τη δημιουργία κλίματος ότι την ευθύνη φέρει η ε/κ πλευρά, η οποία κωλυσιεργεί και δεν αποδέχεται κάποια έστω σιωπηρή μορφή επιδιαιτησίας, στη λογική της υποβοήθησης των δυο ηγετών να γεφυρώσουν στο τελευταίο στάδιο των συνομιλιών τις διαφορές τους και να καταλήξουν σε λύση. Ήδη, αυτή η πολιτική ατμόσφαιρα καλλιεργείται προ πολλού και δη εντός της Ε.Ε. και είναι μάλιστα η κυρίαρχη. Υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Σουηδική Προεδρία και τη Βρετανία. Ότι, δηλαδή, θα μπορούσε να εξευρεθεί λύση εξπρές ώς το τέλος του έτους, πάντως πριν από τον Απρίλιο, διότι τότε ενδέχεται να κερδίσει τις λεγόμενες προεδρικές εκλογές των κατεχομένων ο Έρογλου και να γίνουν τα πράγματα δυσκολότερα στο Κυπριακό. Ο κ. Ταλάτ την περασμένη Πέμπτη, εξερχόμενος από το γραφείο του κ. Ρεν, μετά από συνάντηση, που είχε μαζί του, τόνισε ότι η λύση θα πρέπει να εξευρεθεί ώς το Φεβρουάριο και κάλεσε τον Κοινοτικό Επίτροπο να στραφεί προς τους Ε/κ, για να τους ενθαρρύνει να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Τ/κ ηγέτης ζήτησε τη βοήθεια του κ. Ρεν για λύση εξπρές, παρότι είναι αντίθετος, όπως και η Άγκυρα, για ενεργητική εμπλοκή της Ε.Ε. στο Κυπριακό, καθότι, όπως υποστηρίζουν, θα είναι μεροληπτική υπέρ των Ε/κ. Στην ουσία, η τουρκική πλευρά φοβάται ότι, εάν η Ε.Ε. εμπλακεί ενεργά στη λύση, θα ζητηθεί η πλήρης εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου και θα ανατραπούν τα τετελεσμένα της εισβολής.
Τουρκικό σενάριο Γ:Προνοεί δύο εναλλακτικά σενάρια. Το πρώτο αφορά στη μερική αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, δηλαδή τμήματός τους για σκοπούς κυρίως εντυπωσιασμού, παρά ουσίας, και αποφυγής πιέσεων επί της Τουρκίας, με ταυτόχρονη μεταφορά των πιέσεων επί της Λευκωσίας για σταδιακής διάλυση της Εθνικής Φρουράς στο πλαίσιο της αποστρατικοποίησης της λύσης. Αυτή η τουρκική επιλογή ήταν υπόψη της Λευκωσίας προ καιρού από της εποχής Τάσσου Παπαδόπουλου.
Το δεύτερο σενάριο αφορά στην επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ή και της Ε.Ε. Ή στο άνοιγμα κάποιων και μόνο λιμανιών και αεροδρομίων, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα αεροπλάνα και τα πλοία της Κυπριακής Δημοκρατίας ως βήμα εκπλήρωσης των τουρκικών υποχρεώσεων. Βεβαίως, τα δύο σκέλη αυτού του σεναρίου θα μπορούσαν να συνδυαστούν. Η όποια κίνηση μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα δώσει την ευκαιρία στην τουρκική πλευρά να στρέψει τις πιέσεις της Ε.Ε. και του διεθνούς παράγοντα ακόμη περισσότερο επί της Λευκωσίας για την εφαρμογή του απευθείας εμπορίου, το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου και του αεροδρομίου της Τύμπου. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει στην υιοθέτηση για τα κατεχόμενα ενός μοντέλου Ταϊβάν όπως το καθορίζει ο Τούρκος Υπουργός Επικρατείας, επικεφαλής των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών Εγκεμέν Μπαγίς. Και ταυτοχρόνως θα προδικάσει το διχοτομικό χαρακτήρα της λύσης εφόσον εγκαθιδρύει πλέον στην Κύπρο δύο χωριστές οντότητες, στη λογική της εν δυνάμει λύσης του Ρίτσαρτ Χόλμπρουκ και της αρχής ότι: Αφ' ης στιγμής έχει γίνει αποδεκτό ότι το σημερινό κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου θα μετεξελιχθεί σε τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος και οι ελεύθερες σήμερα περιοχές επί τη βάσει κάποιων εδαφικών αναπροσαρμογών σε ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος, οι μεν θα πρέπει να προχωρούν και προ της λύσης σε βήματα αποδοχής των δε. Δηλαδή, θα αρχίσει η εφαρμογή της διαδικασίας του acknowledgement, που σημαίνει ένα βήμα προ της τελικής κανονικής αναγνώρισης.
Αχίλλειος πτέρνα και χαλινάρι...
ΜΙΑ μονομερής τουρκική κίνηση, η οποία π.χ. θα περιλαμβάνει επιστροφή της Αμμοχώστου ή/και άνοιγμα κάποιων τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων προϋποθέτει, λογικά, ότι η Τουρκία θα βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Επί του παρόντος, η τουρκική πλευρά δεν φαίνεται να πληρώνει κόστος για τη στάση της στο Κυπριακό, στο πλαίσιο του οποίου επιδιώκει μια συνομοσπονδιακού χαρακτήρα λύση, όπως επίσης δεν πληρώνει κόστος για την άρνησή της να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Αντιθέτως, η Άγκυρα κρύβεται πίσω από τις συνομιλίες και την εντύπωση, που έχει δημιουργηθεί περί καλού κλίματος, για να βγάζει την ουρά της έξω και να απαλλάσσεται κάθε ευθύνης, αφού πλέον η επικρατούσα εντός της Ε.Ε. και του ΟΗΕ εντύπωση είναι ότι η αποκλειστική ευθύνη, όπως χαρακτηριστικά ο Επίτροπος Ρεν τονίζει, ανήκει στους ηγέτες των δυο Κοινοτήτων. Γιατί λοιπόν η Τουρκία να προβεί σε μονομερείς παραχωρήσεις; Γι’ αυτό προτιμά στην τρέχουσα περίοδο να διενεργεί κινήσεις εντυπωσιασμού, αλλά και ουσίας. Μετά τον κ. Μπαγίς, αναμένεται να επισκεφθούν την Αθήνα ο Τούρκος ΥπΕξ Αχμέτ Νταβούτογλου και πιθανόν ο Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν.
Οι Τούρκοι διά της επιστολής Ερντογάν εισηγούνται τη δημιουργία Επιτροπών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας που θα φορούν διάφορα ζητήματα μεταξύ των οποίων και το Κυπριακό. Κύριος στόχος της Τουρκίας είναι να ενισχύσει την ήδη θετική εικόνα της, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά την Αθήνα, ως άλλοθι και γιατί όχι ως αχίλλειο πτέρνα της Κύπρου ενόψει Δεκεμβρίου. Και αυτό θα το πράττει είτε επικαλούμενη την Ελλάδα για τις προθέσεις της περί λύσης του Κυπριακού είτε θα επικαλείται τις προτάσεις της, οπότε, εάν αυτές δεν γίνουν δεκτές, θα φορτώνει την όποια ευθύνη στο Κυπριακό στην Ελλάδα. Από την άλλη, εάν η Αθήνα αποφασίσει να ακολουθήσει την Τουρκία και τις προτάσεις της, η Άγκυρα ενδέχεται να χρησιμοποιήσει την Αθήνα ως χαλινάρι στις όποιες ε/κ αντιστάσεις.
Τουρκικοί εκβιασμοί, αξιοπιστία και ευέλικτη πολιτική
ΟΛΟΚΛΗΡΗ η τουρκική προπαγάνδα στηρίζεται στην αντίληψη ότι η πορεία των συνομιλιών βαίνει καλώς. Πώς όμως οι συνομιλίες βαίνουν καλώς όταν:
α) Ο Πρόεδρος Χριστόφιας υποστηρίζει ότι οι θέσεις Ταλάτ στις συνομιλίες οδηγούν σε συνομοσπονδία.
β) Αρχικά ο κ. Μπαγίς στην Άγκυρα προ δέκα ημερών και εν συνεχεία την περασμένη Τρίτη στις Βρυξέλλες υποστηρίχθηκε η θέση για λύση δυο συνιδρυτικών κρατών. Είναι χαρακτηριστική η θέση Ταλάτ ότι, όταν αναφέρεται στο Κυπριακό, εννοεί τον καθορισμό των συνόρων μεταξύ των «δυο ομόσπονδων κρατών της Κύπρου». Πώς λοιπόν υπάρχει πρόοδος στο Κυπριακό; Ποιος ενημερώνει τις Βρυξέλλες; Τι ενημέρωση γίνεται από την Κυβέρνηση. Εμείς εκτιμούμε ότι η Κυβέρνηση διαφοροποιείται από την Άγκυρα και τον Ταλάτ. Γιατί, όμως, δεν πείθει; Εκτός και αν άλλα λέει μέσα και άλλα έξω.
Η ουσία είναι ότι η τουρκική πλευρά φαίνεται να πείθει ότι: Για να αποφευχθεί η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας - Ε.Ε., καθώς και κρίση στο Κυπριακό το Δεκέμβριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα πρέπει να επιβάλει επιπρόσθετες κυρώσεις στην Άγκυρα. Εάν συμβεί κρίση, η Τουρκία θα περάσει στο σχέδιο Β. Δηλαδή, με τη στήριξη της Βρετανίας θα επιτύχει μέσω ισλαμικών χωρών την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Βεβαίως, η εφαρμογή ενός τέτοιου σεναρίου θα σημαίνει και κόστος στην Τουρκία, που ούτως ή άλλως, θα το εισπράξει, μέσω των επιπρόσθετων κυρώσεων. Υπολογίζει, όμως, ότι μακροπρόθεσμα θα έχει όφελος. Συνεπώς, με ένα τέτοιο σενάριο Β, που κυκλοφορεί στο παρασκήνιο, η Τουρκία εκβιάζει ενόψει Δεκεμβρίου.
Και έχει δυο ατού υπέρ της: Το πρώτο είναι η αξιοπιστία της. Όταν απειλεί πραγματοποιεί τις απειλές της. Το δεύτερο είναι ότι έχει τη στήριξη της Βρετανίας και των ΗΠΑ, καθώς και της Σουηδικής Προεδρίας. Υπάρχει ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας υποβοηθητικός για την τουρκική πλευρά. Πρόκειται για το ότι η Γαλλία δεν είναι και τόσο ένθερμη πλέον με την Κύπρο αφενός για το έντονο φλερτ του Προέδρου Χριστόφια με το Λονδίνο, το οποίο δεν αποδίδει καρπούς και τον έντονο τρόπο που προβάλλει αρχικά η Ελλάδα και μετά η Κύπρος σχετικά με την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., τη στιγμή που ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί δηλώνει, καθώς και η Καγκελάριος Μέρκελ, ότι η Τουρκία θα μπορεί να εισπράξει από την Ε.Ε. μόνο ειδική σχέση. Όπως και να έχουν τα πράγματα, το Δεκέμβριο πάμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εν μέσω τουρκικών εκβιασμών και σεναρίων κρίσεων, στη βάση εναλλακτικών σεναρίων Β και Γ.
Αντιθέτως, η κυπριακή Κυβέρνηση επιμένει μονολιθικά στο σχέδιο Α. Μακάρι να υπάρχει το σχέδιο Β και να μην το ξέρουμε. Για να βρεθούμε ενώπιον θετικών και όχι δυσάρεστων εκπλήξεων, που θα δικαιολογούν και θα τεκμηριώνουν την ευέλικτη πολιτική.
ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
