Στο θαυμάσιο βιβλίο του μακαριστού Αρχιμ. Σωφρονίου "Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης", που εξέδωσε η Ι. Μονή Τιμίου Προδρόμου του Έσσεξ Αγγλίας, μπορεί να βρη ο αναγνώστης όσα έχουν σχέση με την θεάρεστη ζωή του οσίου, καθώς και τις θαυμάσιες γραφές του. Στον περιορισμένο χώρο του παρόντος άρθρου επιθυμούμε να αναφερθούμε, τηλεγραφικά, σε τρία μόνον σημεία της θεάρεστης ζωής του.
Πρώτον, το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε, τον βοήθησε πολύ στην μετέπειτα εξέλιξή του. Είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην διάμόρφωση του χρακτήρα και της εν γένει προσωπικότητος των παιδιών η ατμόσφαιρα που επικρατεί μέσα στην οικογένεια. Οι γονείς του ήσαν απλοί χωρικοί, αλλά με βαθειά πίστη στον Θεό.
Έλεγε ο ίδιος για τον πατέρα του: "Εγώ εις το μέτρον του πατρός μου δεν έφθασα. Εκείνος ήτο εντελώς αγράμματος ...; και το "Πάτερ ημών" εισέτι απήγγελλεν εσφαλμένως ...; έμαθεν αυτό εξ ακοής εν τω ναώ, αλλ' ήτο πράος και σοφός άνθρωπος". Μάλιστα, διηγόταν διάφορα περιστατικά από την ζωή στο πατρικό του σπίτι. Θα αναφέρουμε ένα πολύ χαρακτηριστικό. Κάποτε θέριζαν στο χωράφι και ήταν η σειρά του νεαρού Συμεών (τό κοσμικό του όνομα) να μαγειρέψη. Ξέχασε ότι ήταν Παρασκευή και έβρασε χοιρινό κρέας από το οποίο έφαγαν όλοι. Μετά από έξι μήνες, μια γιορτινή ημέρα, ο πατέρας του του είπε μειδιώντας: "Ενθυμείσαι τέκνον μου, ότι έδωκας εις εμέ να φάγω χοιρινόν κρέας εις τον αγρόν; Ήτο Παρασκευή ...; πίστευσον έτρωγον τούτο ως να ήτο πτώμα". Και στην απορία του Συμεών γιατί δεν του το είπε τότε, απάντησε: "Δεν ήθελον τέκνον μου να προκαλέσω ταραχήν εις σέ".
Όταν διηγόταν το περιστατικό αυτό ο όσιος πρόσθετε: "Ιδού, τοιούτον γέροντα ήθελον να έχω: Ποτέ δεν ηρεθίζετο και ήτο πάντοτε πράος και συνετός. Σκεφθήτε, υπέμεινεν ήμισυν χρόνον, και εύρε την κατάλληλον στιγμήν, ώστε να διορθώση και να μη ταράξη εμέ".
Δεύτερον, Ο απλός και ανεπιτήδευτος τρόπος συμπεριφοράς του, ήταν για τους περισσοτέρους σκάνδαλο και εμπόδιο στο να κατανοήσουν το μεγαλείο της προσωπικότητός και γι' αυτό πολύ λίγοι τον κατάλαβαν. Ήταν ολιγογράμματος χωρικός και όμως ήταν ευγενής και λεπτός στους τρόπους, ολιγόλογος και καθόλου εριστικός. Αυτός ο τρόπος έκφρασης και συμπεριφοράς δεν ήταν επίπλαστος, εξωτερικός, αλλά ανάβλυζε μέσα από την καρδιά του, η οποία ήταν γεμάτη πραότητα και ταπείνωση.
Ζητούσε επίμονα και επίπονα από τον Θεό άφεση αμαρτιών, νύκτα και ημέρα. Έμαθε την ανιδιοτελή αγάπη και την πραότητα και διδάχθηκε την αληθινή ταπείνωση από τον ίδιο τον Χριστό, με την συμβουλή "κράτα τον νού σου στον άδη και μη απελπίζεσαι".
Ήταν γεμάτος ευσπλαχνία για όλο τον κόσμο και προσευχόταν θερμά. Κατά την διάρκεια της ημέρας άφηνε για λίγο την επίπονη εργασία του στον Μύλο της Μονής και πήγαινε στο κελλί του όπου, προσευχόταν για τους πτωχούς εργάτες και μαλιστα ξεχωριστά για τον καθένα με το μικρό του όνομα.
Τρίτον, οι γραφές του φανερώνουν όχι τον στοχαστή θεολόγο, αλλά τον θεόπτη άγιο. Σε αυτές ομιλεί συνεχώς για το Άγιο Πνεύμα και την αληθινή αγάπη. Είδε τον ζώντα Χριστό εν Πνεύματι Αγίω και είναι πράγματι θεοδίδακτος θεολόγος. Γνώριζε πολύ λίγα γράμματα, αλλά ο λόγος του ρέει όπως το γάργαρο νερό και έτσι ήσυχα και απαλά εισχωρεί μέσα βαθειά και δροσίζει την ψυχή που διψά για λόγο Θεού.
Ένας άλλος σύγχρονος αγιορείτης άγιος γράφει: "Όταν εν τη υπακοή και τη ησυχία καθαρίση (κάποιος) τας αισθήσεις και γαληνιάση ο νούς και καθαρισθή η καρδία του, τότε λαμβάνει χάριν και φωτισμόν γνώσεως και γίνεται όλος φώς, όλος νούς, όλος διαύγεια ...; και βρύει θεολογίαν, όπου αν γράφουν τρεις δεν προλαμβάνουν το ρεύμα της χάριτός όπου βρύει κυματωδώς και σκορπίζει ειρήνην και άκραν ακινησίαν παθών εις όλον το σώμα. Φλογίζεται η καρδία από θείαν αγάπην και φωνάζει: Κράτει Ιησού μου, τα κύματα της χάριστός σου, ότι αναλύομαι ωσεί κηρός.
Και όντως αναλύεται μη βαστάζων. Και αρπάζεται ο νούς εις την θεωρίαν, και γίνεται σύγκρασις, και μετουσιούται ο άνθρωπος, και γίνεται ένα με τον Θεόν, ώστε να μη γνωρίζη ή να χωρίζη εαυτόν, καθώς ο σίδηρος εις το πύρ, όταν ανάψη και αφομοιωθή εις το πύρ". (Γέροντος Ιωσήφ, Προθύμως Ανάβαινε, έκδ. Ι Μονής Φιλοθέου Αγ. Όρους 1979, σελ. 13).
Στις γραφές του εξιστορεί και αρκετά θαύματα, τα οποία αν και έγιναν από τον ίδιο, εν τούτοις τα αναφέρει σε τρίτο πρόσωπο σαν να έγιναν από άλλους. Αλλά πιστεύουμε ότι το μεγαλύτερο θαύμα του Οσίου δεν είναι τόσο οι σωματικές θεραπείες, όσο η πνευματική αναγέννηση που προξενείται από την μελέτη του βίου και των θεοπνεύστων γραφών του. Η δοκιμή θα σάς πείση. "Γεύσασθε και ίδετε".