«Μαύρη τρύπα» στα ανθρώπινα δικαιώματα και τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό αποτελεί η εφαρμογή του ιερού μουσουλμανικού νόμου (σαρία) για τους μουσουλμάνους της Θράκης, όταν δεν ισχύει πουθενά αλλού – στην Τουρκία έχει καταργηθεί από 1926- και ήρθε η ώρα για την ελληνική κυβέρνηση να την κλείσει οριστικά.
Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε στη διάρκεια εκδήλωσης με θέμα «Γυναίκες φυλακισμένες στο παρελθόν», που οργάνωσαν οι Οικολόγοι Πράσινοι στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, θέτοντας επί τάπητος το αναχρονιστικό καθεστώς της σαρίας, που πλήττει περισσότερο τις γυναίκες μουσουλμάνες στη Θράκη.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης, Κώστας Γούναρης, ο λέκτορας της Νομικής Κομοτηνής Γιάννης Κτιστάκις, η επίκουρη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ Λίνα Παπαδοπούλου, ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλης Τρεμόπουλος και ο λέκτορας Παιδαγωγικού του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Γιώργος Μαυρομάτης έδωσαν στοιχεία για το καθεστώς της σαρίας και τις επιπτώσεις της στους περίπου 120.000 μουσουλμάνους της Θράκης.
Είναι αδιανόητο στον 21ο αιώνα οι υποθέσεις οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου (γάμος, διαζύγιο, διατροφή, επιτροπεία, κηδεμονία, ισλαμική διαθήκη, εξ αδιαθέτου διαδοχή) να εξακολουθούν να δικάζονται όχι από τακτικό δικαστή, αλλά από έναν θρησκευτικό λειτουργό, τον μουφτή, για τους Ελληνες μοσουλμάνους που έκαναν θρησκευτικό γάμο. Κι αυτό διότι παραβιάζονται τρεις συνταγματικές αρχές:
- Της ισότητας των φύλων.
- Της υπεροχής του συμφέροντος του παιδιού.
- Της δίκαιης δίκης.
Ο Γιάννης Κτιστάκις αναφέρθηκε σε μια χαρακτηριστική περίπτωση, όπου στις 21 Μαΐου 2007 ο μουφτής Ξάνθης έδωσε άδεια γάμου για ανήλικη μουσουλμάνα παρθένα και τρεις μήνες μετά εξέδωσε απόφαση διαζυγίου. Δηλαδή ο σύζυγος χώρισε πληρώνοντας μόνο 30,5 χρυσές λίρες, που είναι η ρήτρα λύσης του γάμου, και χωρίς να υποχρεούται σε διατροφή. Τέτοιες περιπτώσεις είναι συνηθισμένες στη Θράκη.
Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου γίνονται -με ελάχιστες εξαιρέσεις-ανεκτές από τα ελληνικά τακτικά δικαστήρια, τα οποία περιορίζονται σε ένα τυπικό έλεγχο των αποφάσεων του μουφτή, τόνισε ο Κώστας Γούναρης. Είναι ενδεικτικό ότι το διάστημα 1991-2008 οι τακτικοί δικαστές της Θράκης έλεγξαν περίπου 3.000 αποφάσεις του μουφτή και μόνο 2 κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Τα τελευταία χρόνια στη Θράκη αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των μουσουλμάνων που αμφισβητούν έμπρακτα την εφαρμογή της σαρίας, είτε κάνοντας πολιτικό γάμο, για να αποφύγουν την εμπλοκή του μουφτή, είτε αποδεχόμενοι ρυθμίσεις του Αστικού Κώδικα στα κληρονομικά τους δικαιώματα.
Δεν φτάνει, όμως, αυτό. Η κατάργηση της σαρίας είναι στη δικαιοδοσία της ελληνικής πολιτείας και η σχετική νομοτεχνική επεξεργασία έχει κατατεθεί στη Βουλή από το 2006.
Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος έχει καταθέσει ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ζητάει να υπάρξει παρέμβαση της Ε.Ε. για να καταργηθεί. Επισημαίνει ότι τα ελληνικά κόμματα δείχνουν να μη θέλουν να ασχοληθούν με το θέμα και κατηγορεί ακραίους κύκλους -και από τις δύο πλευρές-ότι χρησιμοποιούν την αναχρονιστική σαρία για να κάνουν πολιτικές.
Ποιοι στηρίζουν
Στην ερώτηση ποιοι και γιατί στηρίζουν τη σαρία, ο Γιώργος Μαυρομάτης απαντά ως εξής:
- Ο μηχανισμός της μουφτείας, διότι τους δίνει δουλειά κι εξουσία.
- Η ελληνική διοίκηση γιατί θεωρεί ότι μπορεί να ελέγχει τη μουσουλμανική μειονότητα μέσω του διορισμένου μουφτή.
- Τμήμα της μειονότητας με θεοκρατικές αντιλήψεις.
- Ενα τμήμα της ελίτ της μειονότητας με κοινοτιστική λογική.
- Οι εθνικιστικές θέσεις της Τουρκίας, που κατά κανόνα εκφράζονται από το προξενείο της Κομοτηνής, οι οποίες θέλουν μουφτή εκλεγμένο για να ελέγχουν τη μειονότητα.
Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι της Θράκης αντιδρούν στην εφαρμογή της σαρίας. Από το 1992 το Πανελλαδικό Δικηγορικό Συνέδριο ζήτησε την κατάργηση των δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων του μουφτή και τον Μάιο του 2009 η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων, με πρωτοβουλία του Συλλόγου Ξάνθης, ζήτησε από την πολιτεία την κατάργηση του άρθρου 4 του νόμου 147/1914 και του άρθρου 5 του νόμου 1920/1991. Ταυτόχρονα, να υπαχθούν στα ελληνικά δικαστήρια οι οικογενειακές και κληρονομικές υποθέσεις μεταξύ μουσουλμάνων.
Ο πρόεδρος του Δικηρικού Συλλόγου Ξάνθης είναι κατηγορηματικός: Η σαρία δεν επιβάλλεται από καμιά διεθνή ή ελληνοτουρκική συνθήκη, αλλά από εθνικούς νόμους. Και τα ανθρώπινα δικαιώματα, που προστατεύονται από το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις, δεν μπορούν να υποχωρούν έναντι πολιτισμικών ή θρησκευτικών παραδόσεων μια ομάδας πληθυσμού.
Στην Τουρκία έχει καταργηθεί από το 1926