ΕΚΑΤΟΣΤΑΣ ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ
1. ΑΓΑΠΗ είναι αγαθή διάθεση της ψυχής, η οποία με τίποτε δεν ανταλλάσσει την γνώση του Θεού. Είναι αδύνατον όμως να φθάση κανείς στη στερέωση της αγάπης αυτής, εάν έχει έστω και σε ελάχιστο πράγμα γήϊνη επιθυμία.
2. Την αγάπη γεννάει η απάθεια. Την απάθειαν όμως γεννάει η ελπίδα στον Θεόν. Την ελπίδα γεννάει η υπομονή και η μακροθυμία. Αυτές πάλι γεννάει η σ' όλα εγκράτεια, την δε εγκράτεια, ο φόβος του Θεού. Τον φόβο πάλι γεννάει η πίστη στον θεόν.
3. Ο πιστεύων στον Κύριο, φοβάται την κόλαση. Ο δε φοβούμενος την κόλαση, εγκρατεύεται από τα πάθη. Ο εγκρατευόμενος από τα πάθη, υπομένει τις θλίψεις. Ο δε υπομένων τις θλίψεις, αποκτάει την ελπίδα στον Θεό. Η ελπίδα στον Θεό, χωρίζει τον νουν από κάθε γήινη προσπάθεια. Της γήινης προσπαθείας χωρισθείς ο νους αποκτάει την αγάπη προς τον Θεό (1)
4. Ο αγαπών τον Θεό, προτιμάει την γνώση του απ' όλα τα δημιουργήματά του και με πόθον αδιάλειπτο περιμένει να του δοθεί.
5. Εάν όλα τα κτίσματα εγένοντο δια του Θεού και προς δόξαν του Θεού, και αν ο Θεός είναι ανώτερος από τα κτίσματά του, τότε εκείνος που αφήνει τον Θεόν και ασχολείται με κατώτερα του Θεού, αποδεικνύει ότι προτιμάει τα κτίσματα από τον Θεόν.
6. Ο έxων προσηλωμένο τον νουν στην αγάπη του Θεού, καταφρονεί όλα τα δρώμενα και αυτό το σώμα του ωσάν ξένο.
7. Εάν η ψυχή είναι ανώτερη του σώματος, και ο Θεός είναι ασυγκρίτως ανώτερος από τον κόσμο που έκτισε, τότε εκείνος που προτιμάει από την ψυχή το σώμα και από τον Θεό τα κτίσματά του, δεν διαφέρει σε τίποτε από τους ειδωλολάτρες.
8. Εκείνος που απομάκρυνε τον νου του από την αγάπη του Θεού και δεν τον μελετάει αδιαλείπτως, αλλ' έχει δεθεί σε πράγμα αισθητόν, αυτός είναι που δίνει σημασία περισσότερη στο σώμα από την ψυχή και εις τα έργα του Θεού από τον ίδιον τον Θεόν.
9. Εάν η ζωή του νου, είναι ο φωτισμός της γνώσεως, τον οποίον γεννάει η προς τον Θεόν αγάπη, τότε καλά ελέχθη, ότι δεν υπάρχει τίποτε μεγαλύτερον από την θείαν αγάπη (2).
10. Όταν με τον έρωτα της αγάπης, ο νους εκδημεί προς τον Θεόν, τότε δεν αισθάνεται εντελώς κανένα πράγμα, πλην του Θεού. Διότι καταλάμπεται υπό του θείου και απείρου φωτός και έτσι γίνεται αναίσθητος προς όλα τα κτίσματα, όπως οι οφθαλμοί παύουν να βλέπουν τα αστέρια όταν ανατέλλει ο ήλιος.
(1). Είναι αξιοπρόσεκτη η Ιεραρχική τάξη που επικρατεί στον αγώνα του ανθρώπου για την κατάκτηση τής αρετής, τα 1, 2, 3 κεφ. είναι εκφραστικά αυτής της τάξεως, η υπέρβαση της οποίας δημιουργεί ψυχικές ανωμαλίες, γιατί δεν την ευνοεί ο Θεός και η ψυχική φυσιολογία.
Από ¨ΤΑ 400 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ" εκδ. "Ορθόδ. Κυψέλη¨ Θεσ/νίκη 1978
