Της Μάρως Κανελλάκη
Ύπουλη νόσος έχει χαρακτηριστεί ο διαβήτης, που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, καθώς δρα «κρυφά», χωρίς δηλαδή να εκδηλώνει συμπτώματα. Όταν αυτά αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους, μπορεί να είναι αργά.
http://m-epikaira.gr/?p=2179Χαρακτηρίζεται από την αύξηση του σακχάρου του αίματος, αλλά δεν διαταράσσεται μόνο ο μεταβολισμός του σακχάρου, διαταράσσεται και ο μεταβολισμός των λιπιδίων και των πρωτεϊνών. Επομένως, μιλάμε για γενικότερη διαταραχή του μεταβολισμού.
Ο διαβήτης προκαλείται από ανεπάρκεια ή έλλειψη ινσουλίνης στον οργανισμό καθώς και από μειωμένη ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιήσει την υπάρχουσα ινσουλίνη.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από διαβήτη είναι 6% επί του συνόλου. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στον οργανισμό, αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπιστεί σωστά, όπως μας αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νίκος Τεντολούρης, παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη, στο Λαϊκό Νοσοκομείο. Και οι δυο τύποι διαβήτη προσβάλλουν τα μάτια, τα νεφρά, τα νεύρα και τα μεγάλα αγγεία, προκαλώντας απώλεια όρασης, ακρωτηριασμούς, νεφρική ανεπάρκεια και έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Ο διαβήτης προκαλείται από ανεπάρκεια ή έλλειψη ινσουλίνης στον οργανισμό καθώς και από μειωμένη ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιήσει την υπάρχουσα ινσουλίνη.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από διαβήτη είναι 6% επί του συνόλουΗ ινσουλίνη, η οποία ρυθμίζει τη γλυκόζη του αίματος, παράγεται από συγκεκριμένα κύτταρα στο πάγκρεας. Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα προβλήματα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από διαβήτη είναι 6% επί του συνόλου. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στον οργανισμό, αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπιστεί σωστά, όπως μας αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νίκος Τεντολούρης, παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη, στο Λαϊκό Νοσοκομείο. Και οι δυο τύποι διαβήτη προσβάλλουν τα μάτια, τα νεφρά, τα νεύρα και τα μεγάλα αγγεία, προκαλώντας απώλεια όρασης, ακρωτηριασμούς, νεφρική ανεπάρκεια και έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Οι τέσσερις μορφές διαβήτη
Ο διαβήτης Τύπου 1, που παλαιότερα λεγόταν νεανικός είναι αυτός που εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία αλλά δεν αποκλείεται να εμφανιστεί και σε άτομα ηλικίας 70 ετών. Διαβήτη Τύπου 1 κινδυνεύουν να εμφανίσουν τα άτομα που έχουν κληρονομική προδιάθεση. Στην περίπτωση αυτή, εάν ο πατέρας ή η μητέρα έχει διαβήτη Τύπου 1, το παιδί έχει λίγο αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει διαβήτη Τύπου 1 σε σχέση με τους υπόλοιπους ανθρώπους που δεν έχουν διαβήτη. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει κάποιο τεστ για να προληφθεί η εμφάνιση του διαβήτη, καθώς και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες. Όμως στην περίπτωση που ανιχνεύσουμε την προδιάθεση, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να τον αποφύγουμε. Αυτή η μορφή διαβήτη δεν έχει πολλά προειδοποιητικά συμπτώματα, αλλά εμφανίζεται ξαφνικά. Η θεραπεία του διαβήτη Τύπου 1 γίνεται με η χορηγία ινσουλίνης, γιατί ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου. Ο ασθενής θα πρέπει να κάνει από δύο έως τέσσερις ενέσεις την ημέρα για να γίνει καλή ρύθμιση του σακχάρου. Στην περίπτωση που δεν χορηγηθεί ινσουλίνη, ο ασθενής μπορεί σε ένα εικοσιτετράωρο να πέσει σε κώμα.
Ο διαβήτης Τύπου 2 παλαιότερα λεγόταν διαβήτης των ενηλίκων. Είναι η συχνότερη μορφή διαβήτη και εμφανίζεται μετά την ηλικία των 35-40. Στην Ελλάδα αν λάβουμε υπόψη ένα δείγμα μέτρησης 100 ατόμων με διαβήτη, τα 95 θα έχουν διαβήτη Τύπου 2 και τα υπόλοιπα 5 άτομα διαβήτη Τύπου 1. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση διαβήτη Τύπου 2 είναι η γενετική προδιάθεση –ιστορικό κληρονομικό από τους γονείς ή από τους συγγενείς α΄ βαθμού–, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωής, η κακή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά λιπαρά, το κάπνισμα. Άρα κάθε άτομο που έχει αυτό το ιστορικό διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει διαβήτη Τύπου 2 και θα πρέπει μία φορά το χρόνο να υποβάλλεται σε εξέταση αίματος. Αν οι τιμές είναι πάνω από 100 mg/dl-125 mg/dl πρόκειται για προ διαβήτη. Στην περίπτωση που οι τιμές είναι 126 mg/dl και άνω, θα πρέπει να γίνει και δεύτερη μέτρηση και αν και σ’ αυτή διαπιστωθεί η ίδια μέτρηση, τότε ο ασθενής πάσχει από διαβήτη Τύπου 2.
Επίσης, υπάρχει μια ειδική κατηγορία διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ονομάζεται διαβήτης κύησης και εμφανίζεται συνήθως μετά τον έβδομο μήνα της κύησης. Μόλις η γυναίκα γεννήσει, ο διαβήτης υποχωρεί. Δύο είναι οι παράγοντες που δημιουργούν αυτού του τύπου διαβήτη. Ο ένας είναι η κληρονομικότητα και ο δεύτερος είναι η εγκυμονούσα να έχει παραπάνω κιλά κατά τη διάρκεια της κύησης, δηλαδή να είναι υπέρβαρη ή παχύσαρκη.
Υπάρχουν και άλλες μορφές διαβήτη, όπως αυτές που προκαλούνται από χορήγηση φαρμάκων, συνήθως κορτιζόνη, ή μετά από εγχείρηση στο πάγκρεας ή από σπάνια κληρονομικά σύνδρομα.
Ο διαβήτης Τύπου 2 παλαιότερα λεγόταν διαβήτης των ενηλίκων. Είναι η συχνότερη μορφή διαβήτη και εμφανίζεται μετά την ηλικία των 35-40. Στην Ελλάδα αν λάβουμε υπόψη ένα δείγμα μέτρησης 100 ατόμων με διαβήτη, τα 95 θα έχουν διαβήτη Τύπου 2 και τα υπόλοιπα 5 άτομα διαβήτη Τύπου 1. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση διαβήτη Τύπου 2 είναι η γενετική προδιάθεση –ιστορικό κληρονομικό από τους γονείς ή από τους συγγενείς α΄ βαθμού–, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωής, η κακή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά λιπαρά, το κάπνισμα. Άρα κάθε άτομο που έχει αυτό το ιστορικό διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει διαβήτη Τύπου 2 και θα πρέπει μία φορά το χρόνο να υποβάλλεται σε εξέταση αίματος. Αν οι τιμές είναι πάνω από 100 mg/dl-125 mg/dl πρόκειται για προ διαβήτη. Στην περίπτωση που οι τιμές είναι 126 mg/dl και άνω, θα πρέπει να γίνει και δεύτερη μέτρηση και αν και σ’ αυτή διαπιστωθεί η ίδια μέτρηση, τότε ο ασθενής πάσχει από διαβήτη Τύπου 2.
Υπάρχουν και κάποια άτομα τα οποία θα χρειαστεί να κάνουν την καμπύλη σακχάρου, δηλαδή τη δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη για να διαγνωστεί διαβήτης. Επίσης, υπάρχουν άτομα που δεν γνωρίζουν ότι ασθενούν από διαβήτη Τύπου 2, γιατί είναι πιο ύπουλος και δεν δείχνει πάντα συμπτώματα. Ο διαβήτης Τύπου 2 μπορεί να αντιμετωπιστεί με δίαιτα αλλά και με φαρμακευτική αγωγή. Όμως μετά από δέκα χρόνια, ο ασθενής, μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή, θα χρειαστεί να πάρει, μία φορά την ημέρα, ινσουλίνη.Συμπτώματα διαβήτη
Τύπου 1 και Τύπου 2
- Πολυουρία
- Πολυδιψία
- Διαταραχές στην όραση
- Κόπωση ή υπνηλία
- Πληγές και μώλωπες που δεν επουλώνονται εύκολα
- Απότομη απώλεια βάρους
- Ξηροδερμία με κνησμό
- Απώλεια αίσθησης στα χέρια ή τα πόδια.
Επίσης, υπάρχει μια ειδική κατηγορία διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ονομάζεται διαβήτης κύησης και εμφανίζεται συνήθως μετά τον έβδομο μήνα της κύησης. Μόλις η γυναίκα γεννήσει, ο διαβήτης υποχωρεί. Δύο είναι οι παράγοντες που δημιουργούν αυτού του τύπου διαβήτη. Ο ένας είναι η κληρονομικότητα και ο δεύτερος είναι η εγκυμονούσα να έχει παραπάνω κιλά κατά τη διάρκεια της κύησης, δηλαδή να είναι υπέρβαρη ή παχύσαρκη.
Υπάρχουν και άλλες μορφές διαβήτη, όπως αυτές που προκαλούνται από χορήγηση φαρμάκων, συνήθως κορτιζόνη, ή μετά από εγχείρηση στο πάγκρεας ή από σπάνια κληρονομικά σύνδρομα.
Επιπλοκές του διαβήτη
Ο διαβήτης είναι μια διά βίου πάθηση, η οποία απαιτεί προσεκτικό έλεγχο. Χωρίς την κατάλληλη αγωγή, μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία, η οποία σχετίζεται με μακροχρόνιες βλάβες στο σώμα και με την ανεπάρκεια διαφόρων οργάνων και ιστών. Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει ο διαβήτης είναι:
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ: Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την καρδιά αλλά και τα αγγεία. Οι συχνότερες εκδηλώσεις της καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν τη στηθάγχη, την καρδιακή προσβολή, την καρδιακή ανεπάρκεια και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η καρδιαγγειακή νόσος είναι το κύριο αίτιο θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες.
ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ: Η νεφροπάθεια προκαλείται από την αυξανόμενη ποσότητα πρωτεΐνης στα ούρα, η οποία εξελίσσεται αργά στον οργανισμό, έχοντας ως αποτέλεσμα τη νεφρική ανεπάρκεια. Εμφανίζεται συνήθως πολλά χρόνια μετά την αρχική διάγνωση του διαβήτη και μπορεί να καθυστερήσει όταν γίνεται αυστηρός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και της γλυκόζης αίματος. Στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες ο διαβήτης έχει καταστεί το συχνότερο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας, απαιτώντας αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ: Προκαλείται από βλάβη στις ίνες των νεύρων. Το μούδιασμα και η απώλεια της αίσθησης της αφής στα πόδια αποτελούν τη συνηθέστερη ένδειξή της, η οποία είναι αποτέλεσμα της βλάβης των νεύρων των κάτω άκρων. Επίσης, ορισμένες φορές, η νευροπάθεια μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο, αλλά συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή. Ακόμη και χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα στον ασθενή, η διαβητική νευροπάθεια έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερο κίνδυνο ελκών των κάτω άκρων και ακρωτηριασμού.
ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ: Ο διαβήτης είναι το συχνότερο αίτιο τύφλωσης, γιατί προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον αμφιβληστροειδή του οφθαλμού.
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ: Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την καρδιά αλλά και τα αγγεία. Οι συχνότερες εκδηλώσεις της καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν τη στηθάγχη, την καρδιακή προσβολή, την καρδιακή ανεπάρκεια και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η καρδιαγγειακή νόσος είναι το κύριο αίτιο θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες.
ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ: Η νεφροπάθεια προκαλείται από την αυξανόμενη ποσότητα πρωτεΐνης στα ούρα, η οποία εξελίσσεται αργά στον οργανισμό, έχοντας ως αποτέλεσμα τη νεφρική ανεπάρκεια. Εμφανίζεται συνήθως πολλά χρόνια μετά την αρχική διάγνωση του διαβήτη και μπορεί να καθυστερήσει όταν γίνεται αυστηρός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και της γλυκόζης αίματος. Στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες ο διαβήτης έχει καταστεί το συχνότερο αίτιο νεφρικής ανεπάρκειας, απαιτώντας αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ: Προκαλείται από βλάβη στις ίνες των νεύρων. Το μούδιασμα και η απώλεια της αίσθησης της αφής στα πόδια αποτελούν τη συνηθέστερη ένδειξή της, η οποία είναι αποτέλεσμα της βλάβης των νεύρων των κάτω άκρων. Επίσης, ορισμένες φορές, η νευροπάθεια μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο, αλλά συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή. Ακόμη και χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα στον ασθενή, η διαβητική νευροπάθεια έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερο κίνδυνο ελκών των κάτω άκρων και ακρωτηριασμού.
ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ: Ο διαβήτης είναι το συχνότερο αίτιο τύφλωσης, γιατί προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον αμφιβληστροειδή του οφθαλμού.
