"Η χάρη του Αγίου Πνεύματος αντικατοπτρίζεται σε όλους τους αγίους και τους προφήτες του Ισραήλ. Η παρουσία του Πνεύματος εκδηλώνεται ακόμα και μέσα από τους ειδωλολάτρες που αγνοούσαν τον πραγματικό Θεό. Ακόμα και οι φιλόσοφοι της αρχαιότητας-που αναζητούσαν λανθασμένα την Αλήθεια μέσα από το σκοτάδι της άγνοιας του Θεού-θα μπορούσαν μέσω αυτής της αναζήτησης να βρίσκονται, κατά κάποιον τρόπο, σε κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα".(άγ. Σεραφείμ του Σάρωφ).
Πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε τα σημάδια της εμφάνισης του Θεού σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν οι μηχανές και οι πληροφορίες. Σε έναν κόσμο όπου λόγω της δύναμης των μέσων ενημέρωσης μοιάζει να κατέχει τη σοφία ολόκληρης της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως ακόμα και αν ο άνθρωπος δεν έχει καταφέρει να βγει από τη δυστυχία που τον περιβάλλει δεν είναι μόνος. Ο χριστιανός μπορεί να βρει τη χαρά ακριβώς μέσα σε αυτό το αίσθημα της παρουσίας του Θεού.
Η ιδέα ότι το Άγιο Πνεύμα μπορεί να ήταν παρόν στη σκέψη των αρχαίων φιλοσόφων, όπως μας λέει ο Σεραφείμ, εμφανίζεται ήδη από τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού. Ο φιλόσοφος Ιουστίνος (2ος αι. μ.Χ.) ανακάλυπτε την "εν σπέρματι αλήθεια" στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν και μεις με τη σειρά μας κατά πόσο το άγιο Πνεύμα-που πνέει όπου εκείνο θέλει- μπορεί να έχει εμπνεύσει, ακόμα και εν αγνοία τους, στοχαστές και καλλιτέχνες όπως ο Ζωρζ Ρουώ (Γάλλος εξπρεσιονιστής ζωγράφος ο οποίος φιλοτέχνησε πλήθος θρησκευτικών θεμάτων, 1871-1958) και ο Μαρκ Σαντάλ (Γάλλος ζωγράφος ρωσο-εβραϊκής καταγωγής, 1887-1985. Η θεματολογία του έχει πολλές αναφορές στη Βίβλο) ή ανθρώπους με αγαθές προθέσεις όπως ο Μαχάτμα Γκάντι (Ινδός πολιτικός, 1869-1948, υποστηρικτής της "μη βίας") και να ους έχει κάνει κοινωνούς μιας δημιουργικής δράσης μέσα στον κόσμο.
Αποστολή της Εκκλησίας δεν είναι να αποκόπτεται από τον κόσμο στον οποίο κολλάμε πολύ εύκολα την ετικέτα του "διεφθαρμένου" ή του παραδομένου στο κακό. Οι χριστιανικές Εκκλησίες αντί να αυτοπεριορίζονται και να απομονώνονται στην παγωνιά των "εκκλησιαστικών γκέτο" μπορούν να συνυπάρχουν με τον κόσμο και να ανοιχτούν στις δημιουργικές εκδηλώσεις των ανθρώπων που ξεχωρίζουν την αλήθεια και την ομορφιά. Η άρνηση ενός κόσμου που έχει υποταχτεί στον δικό του "ηγεμόνα", όπως λέει ο άγιος Ιωάννης, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι ο Θεός έστειλε σε αυτόν τον κόσμο τον Υιό του τον μονογενή όχι για να τον κρίνει αλλά για να τον σώσει. Η αγνή και χαρμόσυνη αποστολή κάθε Εκκλησίας είναι να συμμετέχει ενεργά σε αυτή τη σωτηρία.
Με αυτόν τον τρόπο θα επιβεβαιωθεί και η σκέψη του Παύλου: "Γιατί δεν θα δικαιωθούν από τον Θεό εκείνοι που είναι απλώς ακροατές του νόμου, αλλά όσοι τον εφαρμόζουν. Όταν λοιπόν οι ειδωλολάτρες που δεν διαθέτουν τον νόμο κάνουν από μόνοι τους αυτά που λέει ο νόμος, αυτοί αν και δεν έχουν τον νόμο έχουν τον εαυτό τους για νόμο" (Ρωμ.2,13-14). Η χάρη, λοιπόν, μπορεί να αναγνωριστεί παντού όπου αποφέρει καρπούς και αυτή είναι η καλύτερη απάντηση στο ερώτημα "πως και που μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη χάρη". Έτσι ο κόσμος θα βγει από τα σκοτάδια της άγνοιας για να οδηγηθεί στο φως της αλήθειας.
Πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε τα σημάδια της εμφάνισης του Θεού σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν οι μηχανές και οι πληροφορίες. Σε έναν κόσμο όπου λόγω της δύναμης των μέσων ενημέρωσης μοιάζει να κατέχει τη σοφία ολόκληρης της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως ακόμα και αν ο άνθρωπος δεν έχει καταφέρει να βγει από τη δυστυχία που τον περιβάλλει δεν είναι μόνος. Ο χριστιανός μπορεί να βρει τη χαρά ακριβώς μέσα σε αυτό το αίσθημα της παρουσίας του Θεού.
Η ιδέα ότι το Άγιο Πνεύμα μπορεί να ήταν παρόν στη σκέψη των αρχαίων φιλοσόφων, όπως μας λέει ο Σεραφείμ, εμφανίζεται ήδη από τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού. Ο φιλόσοφος Ιουστίνος (2ος αι. μ.Χ.) ανακάλυπτε την "εν σπέρματι αλήθεια" στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν και μεις με τη σειρά μας κατά πόσο το άγιο Πνεύμα-που πνέει όπου εκείνο θέλει- μπορεί να έχει εμπνεύσει, ακόμα και εν αγνοία τους, στοχαστές και καλλιτέχνες όπως ο Ζωρζ Ρουώ (Γάλλος εξπρεσιονιστής ζωγράφος ο οποίος φιλοτέχνησε πλήθος θρησκευτικών θεμάτων, 1871-1958) και ο Μαρκ Σαντάλ (Γάλλος ζωγράφος ρωσο-εβραϊκής καταγωγής, 1887-1985. Η θεματολογία του έχει πολλές αναφορές στη Βίβλο) ή ανθρώπους με αγαθές προθέσεις όπως ο Μαχάτμα Γκάντι (Ινδός πολιτικός, 1869-1948, υποστηρικτής της "μη βίας") και να ους έχει κάνει κοινωνούς μιας δημιουργικής δράσης μέσα στον κόσμο.
Αποστολή της Εκκλησίας δεν είναι να αποκόπτεται από τον κόσμο στον οποίο κολλάμε πολύ εύκολα την ετικέτα του "διεφθαρμένου" ή του παραδομένου στο κακό. Οι χριστιανικές Εκκλησίες αντί να αυτοπεριορίζονται και να απομονώνονται στην παγωνιά των "εκκλησιαστικών γκέτο" μπορούν να συνυπάρχουν με τον κόσμο και να ανοιχτούν στις δημιουργικές εκδηλώσεις των ανθρώπων που ξεχωρίζουν την αλήθεια και την ομορφιά. Η άρνηση ενός κόσμου που έχει υποταχτεί στον δικό του "ηγεμόνα", όπως λέει ο άγιος Ιωάννης, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι ο Θεός έστειλε σε αυτόν τον κόσμο τον Υιό του τον μονογενή όχι για να τον κρίνει αλλά για να τον σώσει. Η αγνή και χαρμόσυνη αποστολή κάθε Εκκλησίας είναι να συμμετέχει ενεργά σε αυτή τη σωτηρία.
Με αυτόν τον τρόπο θα επιβεβαιωθεί και η σκέψη του Παύλου: "Γιατί δεν θα δικαιωθούν από τον Θεό εκείνοι που είναι απλώς ακροατές του νόμου, αλλά όσοι τον εφαρμόζουν. Όταν λοιπόν οι ειδωλολάτρες που δεν διαθέτουν τον νόμο κάνουν από μόνοι τους αυτά που λέει ο νόμος, αυτοί αν και δεν έχουν τον νόμο έχουν τον εαυτό τους για νόμο" (Ρωμ.2,13-14). Η χάρη, λοιπόν, μπορεί να αναγνωριστεί παντού όπου αποφέρει καρπούς και αυτή είναι η καλύτερη απάντηση στο ερώτημα "πως και που μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη χάρη". Έτσι ο κόσμος θα βγει από τα σκοτάδια της άγνοιας για να οδηγηθεί στο φως της αλήθειας.
π. Μιχαήλ Ευδοκίμωφ
Υάκινθος.
Το αλίευσα ΕΔΩ http://anastasiosk.blogspot.com/2011/03/t.html
