Ο Κώστας Πρέκας υπήρξε ο ηθοποιός που πρωταγωνίστησε και στις τρεις υπερπαραγωγές του ελληνικού κινηματογράφου: το «Στα Σύνορα της Προδοσίας», το «Όχι» και η «Μεσόγειος Φλέγεται».
Όμως για αυτόν δεν ήταν απλοί ρόλοι, αλλά πίστη σε ένα χρέος. Σαράντα χρόνια μετά, ο Πρέκας παραμένει πατριώτης, τη στιγμή που οι υπόλοιποι συνάδελφοί του άλλαξαν και ξεχνούν ότι η καριέρα τους ανδρώθηκε στη διάρκεια της επταετίας. Μια συνέντευξη μαζί του για τις ηρωικές μέρες του ελληνικού κινηματογράφου και τις σκοτεινές μέρες του σήμερα, ήταν ένα παλιό όνειρο. Σας αφήνουμε να την απολαύσετε.
συνέντευξη στον Γιώργιο Πισσαλίδη
Κύριε Πρέκα, ο πολύς ο κόσμος σας θυμάται από τις πατριωτικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Λέω να ξεκινήσουμε από εκεί και να περάσουμε στο σήμερα. Πως λοιπόν ξεκίνησε η συνεργασία με τον Τζέημς Πάρις;
Σπουδαία συνεργασία! Είναι βέβαιο ότι υπήρχε μία πορεία όμορφη, γλυκιά στο θέατρο. Καλπασμός μεγάλος. Υπάρχουν άτομα σήμερα που τότε έκαναν τούμπες για να είναι δίπλα μου την εποχή εκείνη. Αυτό το λέω χαριτολογώντας και όχι για να φανώ εγωιστής. Με είχε καλέσει τότε ο Φίνος, αλλά δεν τα βρήκαμε. Να μην στα πολυλογώ, έφυγα από το Φινέικο. Έρχεται ένα απόγευμα ο Τζέημς ο Πάρις στο καλοκαιρινό Θέατρο Αναλυτή και μου λέει: «Μπορείς να έρθεις αύριο το απόγευμα στο γραφείο;» και έφυγε. Ποιος δεν θα πήγαινε; Έρχεται ένας από τους τρεις καλύτερους παραγωγούς της Ελλάδος. Πηγαίνω λοιπόν και μου λέει: «Ξέρω τι έχεις κάνει μέχρι τώρα και θέλω να παίξεις στα “Σύνορα της Προδοσίας”».
Για αυτούς που δεν ξέρουν, το «Στα Σύνορα της Προδοσίας» προηγείται του «Όχι» για το οποίο γράψαμε πρόσφατα;
Πρώτα είναι το «Στα Σύνορα της Προδοσίας», μετά το «Όχι» και ακολουθεί «Η Μεσόγειος Φλέγεται».
Μιλάμε για τρεις υπερπαραγωγές που δεν είχαν ούτε παρελθόν, ούτε μέλλον στο ελληνικό σινεμά. Δεν ξανάγινε καμιά άλλη υπερπαραγωγή. Ο «Παπαφλέσσας» με τον Παπαμιχαήλ δεν είναι υπερπαραγωγή. Υπερπαραγωγές είναι αυτές οι τρεις. Διότι κίνησε ο Δαδήρας, ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης που δεν τον αναφέρει κανείς σήμερα, πέντε χιλιάδες ανθρώπους. Που τους βρήκε;
Από τον στρατό. Ο στρατός έδινε τότε δυνατότητες να κάνεις παραγωγές. Ο στρατός τότε έκανε πολιτισμό. Έδωσε τη δυνατότητα σε ανθρώπους του κινηματογράφου και του θεάτρου να κάνουν παραγωγές. Για να μην πω ότι σε κάποιους έδωσε και χρήματα και έφτιαξαν τα θέατρά τους. Όμως αυτά δεν τα λένε. Το ψέμα που έχει ειπωθεί για το χρονικό διάστημα της επταετίας, είναι κάτι το ασύλληπτο. Όμως αν μιλήσεις για την προσφορά αυτής της επταετίας, θα σε πουν φασίστα και ακροδεξιό. Αλλά, στα παλιά μου τα παπούτσια ό,τι και να πουν! Η επταετία είναι το υγιέστερο κομμάτι από το 1909 μέχρι και σήμερα. Ποιος άλλος οικονομικός νους έδωσε τέτοια δύναμη στην Ελλάδα, παρά μόνο ο Μακαρέζος, βραβευμένος απ’ έξω; Τότε που υπήρχε μηδέν έλλειμμα και ένα πλεόνασμα εκπληκτικό. Γιατί δεν μιλάνε για αυτούς τους ήρωες με τους οποίους μεγαλουργούσε η Ελλάδα; Επειδή σας δέσμευσε κύριοι; Και ποιος σας είπε κύριοι ότι δεν υπήρχε τότε Δημοκρατία; Απλά ήταν τα λουριά σφιγμένα για να μην κάνετε τις αηδίες τώρα. Για να μην ανοίγετε κεφάλια, να μην σπάτε καταστήματα ανθρώπων και για να μην μας λέτε κυρία Δραγώνα όλα αυτά που μας λέτε σήμερα. Σε λίγο θα μας πουν ότι δεν υπήρξε ο Κολοκοτρώνης. 
Να επιστρέψουμε λίγο στα «Σύνορα της Προδοσίας». Θυμίστε μου την υπόθεση του έργου.
Είναι η ιστορία του παιδομαζώματος και αυτό δεν το συγχωρούν οι σημερινοί αριστεροί. Και όταν επαίζετο, οι αριστεροί έσπαγαν τα τζάμια των κινηματογράφων. Γιατί; Δεν ήταν αλήθεια; Δεν είναι μια πραγματικότητα; Σίγουρα τους πονάει γιατί δείχναμε το μαύρο πρόσωπο της αριστεράς. Δείχναμε το μαύρο πρόσωπο των ανθελλήνων, των ανθρώπων που ήθελαν να καταλάβουν την Ελλάδα και να γίνει η Ελλάδα κομμουνιστική χώρα. Ε, δεν τους πέρασε και δεν ούτε πρόκειται να τους περάσει. Αυτό προσπαθούν να καταφέρουν με άλλους τρόπους, διαφορετικούς, να κατακτήσουν την χώρα. Ε, λοιπόν δεν θα τους περάσει! Θα μου επιτρέψεις όμως να πω ότι αυτό δεν αφορά στο σύνολο των απλών ανθρώπων της αριστεράς. Μιλώ για την ηγεσία της αριστεράς.
Τo «Στα Σύνορα της Προδοσίας» αν θυμάμαι καλά βραβεύτηκε.
Ναι. Εκεί πήρα το βραβείο ερμηνείας πρώτου ανδρικού ρόλου. Αλλά και αυτό δεν αναφέρεται. Φίλε, όταν πήρα το σενάριο ένιωσα μέσα μου ένα ρίγος. Δεν ήταν ο ηθοποιός που έπαιζε ένα ρόλο. Ταυτίστηκε ο ήρωας με εμένα και έγινε αυτό το έργο να σπάσει τα ταμεία.
Για πόσα εισιτήρια μιλάμε;
Αυτό που θα σου πω ισχύει. Η ταινία, τα «Σύνορα της Προδοσίας» έκοψε 1.370.000 εισιτήρια. Η δεύτερη είναι 760.000 εισιτήρια με την «Υπολοχαγό Νατάσσα» της Αλίκης. Αλλά όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και εδώ, οι μπούκερς, οι διανομείς, προκειμένου να πάνε την Αλίκη ψηλά, έβγαλαν δεύτερη τη δικιά μου ταινία. Αυτά είναι στατιστικά στοιχεία.
Ποια είναι η γνώμη σας για τον Τζέημς Πάρις;
Ήταν ένας σπουδαίος Έλληνας, ο οποίος μπορεί να έκανε λάθη. Έκανε λάθη από τον παρορμητισμό του. Έκανε λάθη γιατί θεώρησε ότι αυτός ήταν και κανείς άλλος. Αλλά ήταν τόσο καλός, ήταν ένα παιδί. Έδινε την τελευταία του δεκάρα, προκειμένου να κάνει ταινία. Έτσι ήταν όλοι οι παραγωγοί της εποχής εκείνης. Τώρα όλα τα περιμένουν από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Δεν υπάρχει σήμερα μυαλό που να σκέφτεται ελληνικά στον πολιτισμό μας. Δεν μπορεί ο πολιτισμός μας να περιφέρεται γύρω από μια ομάδα ομοφυλοφίλων. Δεν γίνεται αυτό.
Πως έγινε το «Όχι» του Δαδήρα;
Μετά ακριβώς από τα «Σύνορα της Προδοσίας», ήταν το «Όχι». Επρόκειτο να πάρω και δεύτερο βραβείο εκεί. Όμως συζητήθηκε- και μου ζήτησαν συγγνώμη- να βραβευτεί ο Λάμπρος Κωνσταντάρας για την προσφορά του στον ελληνικό κινηματογράφο. Το αποδέχθηκα με τιμή. Το «Όχι» είναι επίσης ένα παρελθόν δυνατό. Είναι το έπος της Αλβανίας. Είναι η δύναμη του μεγάλου Έλληνα πρωθυπουργού που λέγεται Ιωάννης Μεταξάς. Και που δεν θα ξαναβρεθεί ποτέ στην Ελλάδα κάποιος ηγέτης, που ό,τι απολαμβάνουν σήμερα οι Έλληνες το οφείλουν σε αυτόν: συντάξεις, ΙΚΑ, οκτάωρο και άλλα που μου διαφεύγουν τώρα. Αυτά δεν βρέθηκε κανένας να τα υπογραμμίσει. Αυτός σκέφθηκε τον ελληνικό λαό. Γιατί ο Ιωάννης Μεταξάς είπε το «Όχι». Ο λαός κοιμόταν. Ο Ιωάννης Μεταξάς είπε το «Όχι» και ξεσήκωσε τον κόσμο. Για αυτό θα μείνει στην Ιστορία η Ελλάδα, όσα χρόνια και αν περάσουν.
Που έγιναν τα γυρίσματα;
Στην Καστοριά, όπου κάθε φορά που πηγαίνω με τον θίασο, πίστεψε με ρίχνω ένα βότσαλο, ένα πετραδάκι στο βουνό του Κερασοχωρίου Καστοριάς. Στην Καστοριά μείναμε με χιόνι δυόμισυ μέτρα, επί τρεις μήνες. Πάθαμε κρυοπαγήματα. Θυμάμαι μια χιονοθύελλα που ένα κομμάτι αυτής της χιονοθύελλας μέσα στην ταινία, το πήρανε οι Αμερικάνοι και το έχουν στην αμερικάνικη ταινιοθήκη. Είναι συνταρακτικό το κομμάτι αυτό. Είναι εκεί που είμαι με το άλογο και ανεβαίνω στα βουνά. Όμως δεν δυσανασχέτησε άνθρωπος. Τρώγαμε πέτρες όλοι μαζί. Δεν γυρίζονται πια τέτοιες ταινίες από την στιγμή που κυριάρχησε η αριστερά.
Κύριε Πρέκα, είπατε προηγουμένως ότι δεν γινόταν πατριωτικές ταινίες, από όταν κυριάρχησε η Αριστερά. Δεν υπήρχαν Έλληνες σκηνοθέτες, σαν τον Δαδήρα, την εποχή κυριαρχίας του Αγγελόπουλου, να εκφέρουν ένα δεξιό λόγο;
Δαδήρες δεν υπάρχουν και δεν υπήρξαν μετά. Δηλαδή πατριώτης σκηνοθέτης, όπως τον εννοούμε εμείς, δεν υπάρχει. Όλοι ανήκουν στην αριστερά. Και να υπήρχε κανείς, τον έτρωγαν στην πορεία. Ο Γρηγορίου κινήθηκε λίγο, αλλά πέθανε. Ο Βασίλης Γεωργιάδης ήταν δεξιός, πέθανε της πείνας. Αυτή είναι η τραγική μοίρα όλων αυτών που πιστεύουν στην Ελλάδα. Αλλά είμαστε παρά πολλοί. Η αριστερά δεν θα επιβάλει τις σκέψεις της. Η αριστερά θα παραμείνει μειοψηφία.
Μειοψηφία, που όμως κυριαρχεί στις τέχνες και τον πολιτισμό.
Κυβερνάει τον πολιτισμό γιατί επέτρεψαν οι δικοί μας , η Δεξιά, φοβούμενοι μην τυχόν τους πει κάποιος κάτι και δεν ξέρω και εγώ τι. Ξέρω ότι όταν θα διαβαστεί η συνέντευξη θα μου επιτεθούν και πολλά από αυτά που οργανώνω, θα ακυρωθούν.
Είχατε ποτέ πρόβλημα με αυτά που λέτε;
Θυμάμαι όταν παίζαμε στο θέατρο το «Δαίδαλος και Ίκαρος», μία φοβερή παιδική παράσταση, όπως έγραψε και η Ροζίτα Σώκου. Θυμάμαι μία δασκάλα που μου έγραψε «Κύριε Πρέκα, πήραμε το έγγραφο σας, αλλά δυστυχώς ο διευθυντής δεν μας επιτρέπει». Έχουμε και την ιστορία του Λαλιώτη, που χρονιάρες μέρες και ενώ η παράσταση κάλπαζε και σε μια σύγκρουση δημόσια στο ραδιόφωνο μου είπε: «Εύχομαι κύριε Πρέκα, πολύ σύντομα να χάσετε τη φωνή σας». Είναι δυνατόν ένας υπουργός να λέει τέτοιο πράγμα σε έναν απλό πολίτη; Και μετά από αυτό σταμάτησαν απότομα οι παραστάσεις.
Να γυρίσουμε λίγο πίσω στο «Η Μεσόγειος Φλέγεται»;
Η «Μεσόγειος Φλέγεται» είναι επίσης ένα ακόμα κομμάτι της Ιστορίας. Γιατί θέλουν να σβήσουν αυτό το παρελθόν; Αυτή η χώρα δεν έχει παρελθόν; Αυτή η Φυλή, πως δημιουργήθηκε; Ποιοι προβάλλονται σε όλη την οικουμένη; Η Αγγλία ζητά τα αρχαία ελληνικά να μπουν στο λύκειο και εμείς εδώ τα καταργούμε. Για να γυρίσουμε στο η «Μεσόγειος Φλέγεται». Είναι επίσης ένα μεγάλο κομμάτι των αγώνων μας. Αυτές γυρίσαμε τότε, αυτές δώσαμε στον ελληνικό λαό. Αλλά σήμερα οι νέοι δεν τις ξέρουν γιατί τα βιντεοκλάμπ δεν έχουν τις πατριωτικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά έχουν όλα τα σκουπίδια, όλα τα πορνογραφήματα. Όλα αυτά με εξ’ άνωθεν εντολή.
Τι κέντρα εννοείτε;
Υπάρχουν όλα τα ανθελληνικά κέντρα που τσακίζουν κόσμο στον πολιτισμό, στις τράπεζες, παντού. Είναι σαν τις μαύρες λίστες που υπήρχαν παλιά.
Μιας και μιλήσαμε για φακέλωμα, τι γνώμη έχετε για την κάρτα του πολίτη;
Νομίζω ότι η κάρτα του πολίτη θα χειροτερέψει τα πράγματα. Η κάρτα δεν πρόκειται να περάσει! Είμαι ένας από αυτούς που θα μπουν μπροστά και θα ξεσηκώσουν τον κόσμο. Η κάρτα δεν θα περάσει! Ας πεθάνω φτωχός, ας μου τα πάρουν όλα. Αν δεν αντισταθούμε, θα γίνουν γεγονότα στον τόπο. Έχουμε όμως μπροστά τους ιερείς, οι οποίοι θα ξεσηκώσουν τον κόσμο.
Δεν πιστεύετε ότι ο Ιερώνυμος σιγεί για πολλά πράγματα;
Ο Ιερώνυμος είναι ένας. Οι άλλοι είναι είκοσι. Οι άνθρωποι που θα σηκώσουν το λάβαρο είναι είκοσι, με πρώτο τον Σεραφείμ Πειραιώς. Η μεγάλη δύναμη και η μεγάλη ελπίδα είναι ο Σεραφείμ.
Ο Άνθιμος;
Και ο Άνθιμος. Και αυτά που κάνει ο Μπουτάρης, που τον αποκάλεσε μουτζαχεντίν, είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να ακούσεις από πολιτικό άνδρα. Δεν τον εκτιμώ καθόλου. Ο τελευταίος δήμαρχος της Θεσσαλονίκης είναι ένας ανθέλληνας.
Πως κρίνετε την άποψή του για μνημείο για τον Κεμάλ;
Είναι για τις πέτρες. Και επειδή έχει γεμίσει η Ελλάδα ανθέλληνες, ένας από αυτούς είναι και ο Μπουτάρης και ας μου κάνει μήνυση.
Για την πολιτική τι πιστεύετε; Υπάρχουν κόμματα, κινήματα που να σας γεμίζουν ελπίδα, ή πολιτικοί που να τους έχετε εμπιστοσύνη;
Η εμπιστοσύνη έχει χαθεί προς όλους. Η πολιτική έχει άμεση σχέση με την σόου μπιζ. Πολιτικό που ενδιαφέρεται για την εξωτερική του εμφάνιση για να βγει και να δένει την γραβάτα του στην τηλεόραση, δεν τον αναγνωρίζω. Ο πολιτικός θα μου έδινε τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση αλλά και την πίστη, όταν τον έβλεπα στο γραφείο του να είναι απλός και να σκέφτεται μόνο τον τόπο και όχι τον εαυτό του. Και δυστυχώς ξεγυμνώνονται, κάνουν τους ωραίους. Δεν υπάρχει σήμερα ο ηγέτης εκείνος που θα κτυπήσει τη γροθιά στο τραπέζι και θα ξεσηκωθεί ο κόσμος.
Για τις τελευταίες εκλογές τι γνώμη έχετε;
Υπήρχε αποχή και ο λόγος ήταν αυτός. Και στις εκλογές του Μαρτίου, η αποχή θα είναι 80%. Αυτό είναι το τραγικό. Ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Σε λίγο θα τρώει ο ένας τον άλλο. Η αναρχία είναι προ των πυλών. Άρα μπαίνουμε σε περιόδους πολύ επικίνδυνες. Πρέπει σύντομα να αντιληφθεί ο λαός τι πρόκειται να γίνει και να συνέλθουν. Είναι δυνατόν να γυρίζει πολιτικός στο Κολωνάκι και να χαριεντίζεται με τις νεαρές κοπέλες; Και θα αποδεχθώ εγώ μετά την όποια απόφασή του; Δεν θα πρέπει να είναι οι πολιτικοί πρότυπο; Κρατάς τον πλούτο και το μέλλον της Ελλάδος; Πως μπορείς να γίνεσαι καραγκιόζης για τα μάτια των πλουσίων; Είναι δυνατόν να σηκώνει ο συγκεκριμένος πλούσιος και να είναι όλοι σούζα; Οι πλούσιοι θα έπρεπε να δώσουν λόγο. Να γιατί χρεοκόπησε ο τόπος! Βαρδινογιάννηδες, Μπόμπολες. Όλοι οι πολιτικοί στο ίδιο παιχνίδι είναι. Γίνεται να βλέπω τον συγχωρεμένο τον Λαμπράκη να κουνάει το δάκτυλο στον υπουργό; Και να πω και κάτι άλλο: αν έχεις οράματα να κυβερνήσεις και να οδηγήσεις ένα λαό στην οποιαδήποτε πορεία, είσαι μοναχικός καβαλάρης. Ούτε σε πάρτι δημοσιογράφων πας. Ούτε χορεύεις τραλαλά στα διάφορα παρτάκια.
Κάποιος θα πει ότι και αυτοί άνθρωποι είναι…
Δεν λέω ότι δεν είναι άνθρωποι. Αλλά πρέπει να έχεις προαποφασίσει για το τι θα κάνεις στη ζωή σου. Μοιραία εγκλωβίζεσαι σε αυτή τη μοναχική πορεία, αν θέλεις να έχεις όραμα και να κοιτάζεις μπροστά. Όπως ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς.
Το αλίευσα ΕΔΩ
