Πολύς κόσμος με ρωτά για την Γιόγκα, που τώρα τελευταία έχει μεγάλη διάδοση στην πατρίδα μας. Πιστεύω πως η πλειονότης των ανθρώπων είναι απληροφόρητη πάνω στα θέματα αυτά, γι' αυτό και θα ήθελα να χαράξω μερικές γραμμές γύρω από το θέμα που λέγεται άσκηση της συγκεντρώσεως του νου.
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως η Γιόγκα είναι μια γυμναστική (έτσι θέλουν να την παρουσιάζουν), που χαλαρώνει το πνεύμα του ανθρώπου, εκδιώκει την αγωνία και το άγχος και απαλλάσσει τον άνθρωπο από τις διάφορες άσχημες συνθήκες ζωής που δημιουργούν ψυχολογικές ανωμαλίες. Αλλά, όπως μας πληροφορούν διάφορες αναλύσεις αυτής της ασκήσεως, δεν πρόκειται για μια τυπική γυμναστική της θελήσεως του ανθρώπου, αλλά για μια άσκηση που εντάσασεται στην γενική ατμόσφαιρα των ανατολικών θρησκειών.
Γιόγκα καλείται η περισυλλογή που φθάνει μέχρι την υπνωτική έκσταση, που λέγεται «γιογκικός ύπνος», ο οποίος χρησιμοποιείται σαν μέσο για την απελευθέρωση της ψυχής από την ύλη και ακόμη χρησιμοποιείται σαν μέσο για την απελευθέρωση από την samsara, δηλαδή από την μετανάστευση των ψυχών. Βασική θεωρία τους είναι ότι «πρέπει να αποφεύγεται μια νέα οδύνη», δηλαδή μια νέα ζωή, γιατί «το παν για τον σοφόν είναι οδύνη». Με άλλα λόγια η γυμναστική αυτή εντάσσεται μέσα σ' αυτό το θρησκευτικό σύστημα που θεωρεί την ύλη κακή, ζητά την ελευθέρωση της ψυχής από αυτήν και επιδιώκει την αποφυγή της μετενσαρκώσεως.
Είναι γνωστό ότι η χριστιανική διδασκαλία είναι εντελώς αντίθετη με αυτές τις θεωρίες. Στον Χριστιανισμό διδάσκεται η πίστη στον Θεάνθρωπο Χριστό και ότι όλες οι ασκήσεις έχουν προσωπικό χαρακτήρα. Ο Θεός είναι Πρόσωπο και ο άνθρωπος καλείται να ζει στην κοινωνία εκφράζοντας και βιώνοντας την αρετή της αγάπης. Η σωτηρία του ανθρώπου δεν βρίσκεται στο να χυθεί σαν μια σταγόνα μέσα στον απέραντο ωκεανό, αλλά στην συνάντηση με τον Τριαδικό Θεό
Ο άνθρωπος μέσα σ' αυτήν την συνάντηση δεν χάνει την προσωπικότητά του. Επίσης είναι εντελώς αντίθετη με τον Χριστιανισμό η μετεμψύχωση ή μετενσάρκωση των ψυχών. Ο δυτικός άνθρωπος κυριευμένος από το άγχος και τον νευρωτικό τρόπο ζωής αισθάνεται υπερβολικά κουρασμένος. Αυτό έγινε αντιληπτό από τους διάφορους μύστες των ανατολικών θρησκειών και έτσι μετέφεραν στον δυτικό χώρο τις θεωρίες των θρησκειών της Ανατολής κάπως παραλλαγμένες.
Μέσα στην Ορθόδοξη Παράδοση έχουμε ολοκληρωμένη και θαυμάσια διδασκαλία για την καρδιά, τον νου, την ένωση του νου με την καρδιά, την νοερά προσευχή, την θεωρία των λόγων των όντων και την θεωρία του Θεού, την ησυχία, που δεν εξαφανίζει την προσωπικότητα του ανθρώπου, ούτε τον Θεό ως πρόσωπο και δεν στερεί τον άνθρωπο την δυνατότητα να επικοινωνεί με τους συνανθρώπους του, ούτε ακόμη να περιφρονεί το σώμα, την ύλη κ.λ.π. Είναι λυπηρό ότι είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί και αγνοούμε όλον αυτόν τον τρόπο ζωής και την διδασκαλία που λέγεται ησυχασμός. Όσοι γνωρίζουν αυτήν την μέθοδο και την χρησιμοποιούν ολοκληρώνονται και συγχρόνως θεραπεύονται από ψυχολογικά και πνευματικά νοσήματα.
Κυκλοφορούν πολλά βοηθήματα σήμερα. Θα αρκεσθώ να μνημονεύσω μερικά. Είναι «Οι περιπέτειες ενός προσκυνητού», που είχε ευρύτατη διάδοση στον δυτικό κόσμο, οι «Αθωνικοί διάλογοι ήτοι θεολογία της νοεράς προσευχής», «Νήψη και προσευχή», «Μια βραδυά στην έρημο του Αγίου Όρους, ήτοι διάλογος με ερημίτη για την ευχή» κ.λ.π.
Δεν είναι κρίμα να υπάρχει τόσο πλούσια παράδοση μέσα στον δικό μας Ορθόδοξο χώρο γύρω από τα θέματα της νοεράς προσευχής και εμείς να ανατρέχουμε σε «εισαγόμενα» συστήματα;
Πρωτοπρεσβύτερος Σταύρος Βλαστέλλης Εφημέριος Ιερού Ναού Τριών Ιεραρχών Μαυροβουνίου Γυθείου
Το αλίευσα ΕΔΩ
