Λουκάς ο θείος Ευαγγελιστής και Απόστολος του Κυρίου κατήγετο από την μεγάλη Αντιόχεια, ιατρός το επάγγελμα, αλλά και άριστος κατά την ζωγραφική τέχνη και εντελώς γεγυμνασμένος κατά την έξωθεν σοφία κατέχων την Εβραϊκή και την Συριακή διάλεκτο. Ούτος διατρίβων εις τας Θήβας της Βοιωτίας και ιατρεύων, κατά τους χρόνους του Βασιλέως Τίτου Κλαύδιου εν έτει μβ΄ (42), συνήντησε τον Άγιο Απόστολο Παύλο, και πιστεύσας εις τον Χριστό απέβαλε την πατρική πλάνη. Καθ' υπαγόρευσιν δε του Αποστόλου Παύλου συνέγραψε και το ίδιον αυτού Αγιο Ευαγγέλιο και απέστειλε αυτό προς τον ηγεμόνα της Αχαϊας Θεόφιλο, όστις επίστευσε εις τον Χριστό, έπειτα συνέγραψε και τας πράξεις των Αποστόλων αποστείλας και αυτάς εις τον ίδιον Θεόφιλο.
Αφ' ου δε εχωρίσθη από τον Παύλο, περιήλθε όλη την Ελλάδα κηρύττων το Ευαγγέλιο του Χριστού. Επανελθών δε εις τας Θήβας της Βοιωτίας, ως λέγουσι, εκεί εν ειρήνη ανεπαύθη, ων ογδοήκοντα ετών γέρων. Μετά θάνατον δε, θέλων ο Θεός να δοξάσει τον θεράποντα και υπηρέτη του τούτου Λουκά, έβρεξε επί του τάφου του κολλύρια.
Όθεν εκ της αιτίας ταύτης έγινε ο τάφος του θείου Αποστόλου κοινότερος εις όλους τους ανθρώπους. Ο δε Κωνστάντιος, ο υιός του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετέφερε από τας Θήβας εις την Κωνσταντινούπολη το λείψανο του Αποστόλου τούτου, διά του Αγίου Αρτεμίου του μεγάλου, δούκα της Αιγύπτου και κατόπιν Μάρτυρος, και αποθησαύρισε αυτό εις τον Ναό των Αγίων Αποστόλων υπό την αγία Τράπεζα ωμού με τα λείψανα των Αγίων Ανδρέου, Θωμά και Τιμοθέου των Αποστόλων.
Λέγουσι δε ότι ο Λουκάς ούτος πρώτος ζωγράφισε τρεις Εικόνας εκ κηρίου, μαστίχης και χρωμάτων της Κυρίας Θεοτόκου, φερούσης εν αγκάλαις τον Κύριο ημών Ιησού Χριστού, και προσέφερε ταύτας εις αυτήν έτι ζώσα επί της γης, ίνα μάθει εάν ήσαν αρεστέ εις αυτήν. Η δε Μήτηρ του Κυρίου απεδέξατο αυτάς και είπε,
Λέγουσι δε ότι ο Λουκάς ούτος πρώτος ζωγράφισε τρεις Εικόνας εκ κηρίου, μαστίχης και χρωμάτων της Κυρίας Θεοτόκου, φερούσης εν αγκάλαις τον Κύριο ημών Ιησού Χριστού, και προσέφερε ταύτας εις αυτήν έτι ζώσα επί της γης, ίνα μάθει εάν ήσαν αρεστέ εις αυτήν. Η δε Μήτηρ του Κυρίου απεδέξατο αυτάς και είπε,
"Η Χάρις του εξ' εμού τεχθέντος είη δι εμού μετ' αυτών". Ωσαύτως δε εζωγράφισε και τας Εικόνας των Αγίων Αποστόλων των Κορυφαίων και έκτοτε διεδόθη εις τον κόσμο το καλό τούτο και ευσεβές και πάντιμον έργον να ζωγραφίζονται δηλαδή ει των Αγίων Εικόνες.
