Ἀ­μα­λί­ας Κ. Ἠ­λιά­δη
 φι­λο­λό­γου-ἱ­στο­ρι­κοῦ
 Δ/ντριας 3ου Γυ­μνα­σί­ου Τρι­κά­λων
 Στὴν ἐ­πο­χή μας ποὺ οἱ θε­α­μα­τι­κὲς ἀ­να­κα­λύ­ψεις τῶν φυ­σι­κῶν ἐ­πι­στη­μῶν καὶ ἡ ρα­γδαί­α ἀ­να­πτυσ­σό­με­νη τε­χνο­λο­γί­α ἔ­χουν κα­τα­στή­σει τὴν κοι­νω­νί­α μας δια­ρκῆ ἀ­γῶνα ἔν­τα­σης καὶ ρυθ­μοῦ, μί­α πα­ρα­δο­χὴ ποὺ μέ­σα της πε­ρι­κλεί­ει ἀ­λή­θεια δι­α­χρο­νι­κοῦ κύ­ρους ἐ­ξα­κο­λου­θεῖ νὰ δε­σπό­ζει: ὅ­τι οἱ νέ­οι ἀ­πο­τε­λοῦν καὶ σή­με­ρα τὸ κα­τ᾿ ἐ­ξο­χὴν ζων­τα­νὸ δυ­να­μι­κὸ μί­ας χώ­ρας, τὴν πη­γὴ ἀ­πὸ τὴν ὁ­ποί­α ἀ­να­βλύ­ζει ἀ­συγ­κρά­τη­τος ἐν­θου­σια­σμὸς καὶ ἀ­χα­λί­νω­τη αἰ­σι­ο­δο­ξί­α. Κι αὐ­τὸ για­τί οἱ νέ­οι, σ᾿ ὅ­λες τὶς ἐ­πο­χές, δι­α­κρί­νον­ται γιὰ τὸ πά­θος τους γιὰ πρω­το­πο­ρί­α στοὺς κοι­νω­νι­κοὺς ἀ­γῶ­νες, ἀ­να­δει­κνύ­ον­ται φο­ρεῖς νέ­ων προ­ο­δευ­τι­κῶν ἀν­τι­λή­ψε­ων, ἀ­να­νε­ω­τι­κῶν τά­σε­ων καὶ κο­πιά­ζουν καὶ μο­χθοῦν γιὰ τὴν ἐν­σάρ­κω­ση ὅ­λων αὐ­τῶν. Προ­βαί­νουν σ᾿ αὐ­τὸ τὸν ἀ­γῶ­να για­τί οἱ νέ­οι εἶ­ναι ἀ­πὸ τὴ φύ­ση τους ἰ­δε­α­λι­στὲς ἀ­φοῦ δὲν τοὺς ἔ­χει
πα­ρα­σύ­ρει ἀ­κό­μα ἡ ἀ­μεί­λι­κτη κοι­νω­νι­κὴ συμ­βα­τι­κό­τη­τα ποὺ κυ­ρια­ρχεῖ. Μ᾿ ἄλ­λα λό­για οἱ νέ­οι ἀ­πο­τε­λοῦν καὶ ἐκ­φρά­ζουν ἐ­κεί­νη τὴν ὁρ­μὴ τῆς ἀ­να­νέ­ω­σης ποὺ εἶ­ναι ἱ­κα­νὴ νὰ ἀ­να­πλά­σει κοι­νω­νί­ες καὶ νὰ κα­λυ­τε­ρέ­ψει ἔ­τσι τοὺς ὅ­ρους δι­α­βί­ω­σης τοῦ ἀν­θρώ­που, ὑ­λι­κοὺς καὶ πνευ­μα­τι­κούς… Βέ­βαι­α αὐ­τὸ συμ­βαί­νει στὴν πε­ρί­πτω­ση ποὺ ἡ ὅ­λη προ­σω­πι­κό­τη­τα τοῦ νέ­ου δὲν ἔ­χει λυ­γί­σει στὴν ἀλ­λο­τρί­ω­ση, τὴν ἀλ­λοί­ω­ση καὶ τὴ φθο­ρὰ τὴν ὁ­ποί­α προ­ω­θοῦν ποι­κί­λοι καὶ πο­λυ­ά­ριθ­μοι πα­ρά­γον­τες. Καὶ ἐ­πει­δὴ καὶ στὴν πε­ρί­πτω­ση τῆς δι­κιᾶς μας χώ­ρας οἱ νέ­οι ἀ­πο­τε­λοῦν τὸ πιὸ ζων­τα­νὸ δυ­να­μι­κό της, εἶ­ναι ἐ­κεῖ­νοι οἱ ὁ­ποῖ­οι ἔ­χουν ὅ­λες τὶς δυ­να­τό­τη­τες νὰ πρω­το­στα­τή­σουν στὴν οἰ­κο­νο­μι­κὴ καὶ πο­λι­τι­στι­κή τους ἀ­νόρ­θω­ση, ταυ­τό­χρο­να μπο­ροῦν νὰ παί­ξουν καὶ τὸ ρό­λο ἀ­λύ­γι­στου κυ­μα­το­θραύ­στη ἐ­νάν­τια στὴν ἀλ­λο­τρί­ω­ση ποὺ ἐ­πι­χει­ρεῖ νὰ ἀ­να­τρέ­ψει τὴ γε­νι­κὴ εὐ­η­με­ρί­α της. Αὐ­τὸ βέ­βαι­α συμ­βαί­νει πάν­τα ὑ­πὸ ἕ­ναν ὅρο: ὅ­τι ὁ νέ­ος δι­α­κα­τέ­χε­ται ἀ­πὸ ἔν­το­νη ρο­πὴ πρὸς θε­τι­κὴ ἔκ­φρα­ση ὅ­λων αὐ­τῶν τῶν ζω­τι­κῶν πράγ­μα­τι δυ­να­το­τή­των ποὺ δι­α­θέ­τει: ἐν­θου­σια­σμό, αἰ­σι­ο­δο­ξί­α, τόλ­μη.
Ὅ­μως στὴν ἐ­πο­χή μας καὶ κα­τ᾿ ἐ­πέ­κτα­ση στὴ χώ­ρα μας τὸ ζων­τα­νὸ αὐ­τὸ δυ­να­μι­κὸ δι­έρ­χε­ται κρί­ση ποὺ τὸ ἀ­να­τα­ρά­ζει ὅ­σον ἀ­φο­ρᾶ τοὺς τρό­πους ἔκ­φρα­σης τῶν ἰ­δι­ο­τή­των του. Καὶ δὲν εἶ­ναι λί­γες οἱ φο­ρὲς ποὺ ἐκ­δη­λώ­νε­ται τὸ πλῆ­θος τῶν νέ­ων ἀρ­νη­τι­κὰ πρὸς τὸν ἑ­αυ­τό τους καὶ πρὸς τὴν κοι­νω­νί­α. Βέ­βαι­α οἱ πα­ρά­γον­τες ποὺ συν­τε­λοῦν στὴν κα­τα­σταλ­τι­κὴ συ­νει­δη­το­ποί­η­ση καὶ ἔκ­φρα­ση τοῦ ζων­τα­νοῦ αὐ­τοῦ δυ­να­μι­κοῦ εἶ­ναι ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῆς ἰ­δι­ο­μορ­φί­ας τῆς ἐ­πο­χῆς μας κα­θὼς καὶ πο­λύ­πλο­κη συ­νάρ­τη­ση οἰ­κο­νο­μι­κῶν καὶ κοι­νω­νι­κῶν συγ­κυ­ρι­ῶν. Ὅ­μως ἀ­νε­ξάρ­τη­τα ἀ­πὸ τὶς βα­θύ­τε­ρες αἰ­τί­ες ποὺ δι­α­μορ­φώ­νουν αὐ­τοὺς τοὺς πα­ρά­γον­τες, ἡ οὐ­σί­α τῶν πραγ­μά­των εἶ­ναι ὅ­τι ἀ­πο­τε­λοῦν ἀ­λη­θι­νὴ μά­στι­γα γιὰ τὴν ἐ­πι­βί­ω­ση καὶ τὴν προ­κο­πὴ κά­θε λα­οῦ χω­ρι­στὰ καὶ εὐ­ρύ­τε­ρα τῆς ἀν­θρω­πό­τη­τας. Καὶ προσ­δι­ο­ρί­ζον­τας αὐ­τοὺς τοὺς πα­ρά­γον­τες κα­τα­νο­οῦ­με ταυ­τό­χρο­να καὶ τὴ βα­ρύ­τη­τά τους στὴ δι­α­μόρ­φω­ση τῆς συ­νεί­δη­σης, πο­λι­τι­κῆς καὶ κοι­νω­νι­κῆς τῆς νε­ο­λαί­ας.
Ἀρ­χι­κὰ ὁ πρῶ­τος με­γά­λος πα­ρά­γον­τας ποὺ συν­τε­λεῖ στὴν ἀρ­νη­τι­κὴ ἔκ­φρα­ση τῶν νέ­ων εἶ­ναι ἡ ἐμ­φύ­τευ­ση καὶ στὴ χώ­ρα μας ἀλ­λο­δα­πῶν τρό­πων ζω­ῆς οἱ ὁ­ποῖ­οι κά­θε ἄλ­λο πα­ρὰ ἐ­ναρ­μο­νί­ζον­ται μὲ τὴν ψυ­χο­σύν­θε­ση τοῦ λα­οῦ μας καὶ τὴν μα­κραί­ω­νη πο­λι­τι­στι­κὴ πα­ρά­δο­ση καὶ κλη­ρο­νο­μιὰ τοῦ τό­που μας. Οἱ νέ­οι μὴ ἔ­χον­τας ἀ­κό­μη δι­α­μορ­φω­μέ­νο τὸν ψυ­χι­κό τους κό­σμο καὶ χω­ρὶς ἀ­πο­στάγ­μα­τα καί­ρια ἀν­τι­λή­ψε­ων καὶ θε­ω­ρι­ῶν, τοὐ­λά­χι­στον ἡ συν­τρι­πτι­κὴ πλει­ο­νό­τη­τά τους, ρυ­μουλ­κοῦν­ται εὔ­κο­λα ἀ­πὸ ὁ­ρι­σμέ­νους ἀλ­λο­πρό­σαλ­λους δῆ­θεν με­ταρ­ρυθ­μι­στὲς καὶ προ­σπα­θοῦν μά­ται­α νὰ προ­σαρ­μο­στοῦν στὶς ξε­νό­φερ­τες ἐ­πι­τα­γές τους, κα­τα­πνί­γον­τας μέ­σα τους τὴ δύ­να­μη γιὰ ἀ­να­νέ­ω­ση καὶ γό­νι­μη ἀ­να­θε­ώ­ρη­ση τῆς δι­κῆς τους κλη­ρο­νο­μιᾶς. Ἀ­πο­τέ­λε­σμα αὐ­τῆς τῆς στά­σης ἡ δι­κή τους πρῶ­τα φθο­ρὰ καὶ ἀλ­λο­τρί­ω­ση, ποὺ με­τα­βαί­νει κα­τό­πιν καὶ στὴν κοι­νω­νί­α τῆς χώ­ρας τους μέ­σῳ τῶν ἀρ­νη­τι­κῶν ἐκ­φρά­σε­ων στὶς ὁ­ποῖ­ες προ­βαί­νουν.
Ἕ­νας ἄλ­λος ἐ­πί­σης σπου­δαῖ­ος πα­ρά­γον­τας ποὺ ἀ­πο­φέ­ρει τὸν ἀ­πο­προ­σα­να­το­λι­σμό τους ἀ­πὸ δί­και­α ὁ­ρά­μα­τα καὶ ὑ­ψη­λὲς φι­λο­δο­ξί­ες εἶ­ναι οἱ δι­ά­φο­ροι «κα­θο­δη­γη­τὲς» ποὺ ξε­φυ­τρώ­νουν κα­τὰ και­ροὺς καὶ ποὺ ἀ­φοῦ μὲ τὶς τραν­τα­χτὲς δι­α­κη­ρύ­ξεις καὶ ὑ­πο­σχέ­σεις τους, τοὺς κα­θι­στοῦν ἕρ­μαι­α τῶν πα­θῶν τους καὶ τῶν κα­τώ­τε­ρων ὁρ­μῶν τους νε­κρώ­νον­τας τὸ κρι­τι­κό τους πνεῦ­μα καὶ τὴν τά­ση γιὰ συ­νε­χῆ ἀ­να­ζή­τη­ση τῆς ἀ­λή­θειας, εἴ­τε πο­λι­τι­κὴ εἶ­ναι αὐ­τή, εἴ­τε κοι­νω­νι­κή, εἴ­τε πο­λι­τι­στι­κή, εἴ­τε πνευ­μα­τι­κή, εἴ­τε θρη­σκευ­τι­κή, τοὺς με­τα­τρέ­πουν σὲ ὄρ­γα­να γιὰ τὴν ἐκ­πλή­ρω­ση τῶν δι­κῶν τους ἀ­πώ­τε­ρων σκο­πῶν ποὺ ἐν­δέ­χε­ται νὰ εἶ­ναι εὐ­δι­ά­κρι­τα ἀν­τι­κοι­νω­νι­κοὶ καὶ σὲ τε­λευ­ταῖα ἀ­νά­λυ­ση ἀ­συμ­βί­βα­στοι μὲ τὰ ἴ­δια τὰ «πι­στεύ­ω» τῶν νέ­ων, ποὺ κα­τα­λή­γουν νὰ εἶ­ναι φε­ρέ­φω­νά τους καὶ ἄ­λο­γοι θι­α­σῶ­τες τους.
Ὅ­μως, ἀ­ναμ­φι­σβή­τη­τα, ἕ­νας ἄλ­λος, ἴ­σως ὁ πιὸ σπου­δαῖ­ος πα­ρά­γον­τας ποὺ κυ­ρι­ο­λε­κτι­κά τούς ἀ­πο­χαυ­νώ­νει πνευ­μα­τι­κὰ καὶ τοὺς ξε­χαρ­βα­λώ­νει σω­μα­τι­κά, εἶ­ναι ἡ με­γά­λη μά­στι­γα τῶν ναρ­κω­τι­κῶν καὶ σὲ δεύ­τε­ρη μοί­ρα τοῦ ἀλ­κο­ο­λι­σμοῦ ποὺ στὶς μέ­ρες μας ἔ­χει λά­βει, ἂν ὄ­χι ἀ­πει­λη­τι­κές, τοὐ­λά­χι­στον ἀρ­κε­τὰ εὐ­δι­ά­κρι­τες δι­α­στά­σεις. Ὅ­μως ἐ­δῶ τὸ πρό­βλη­μα γιὰ νὰ προσ­δι­ο­ρι­στεῖ ἐ­πα­κρι­βέ­στε­ρα ἀ­παι­τεῖ τὴ συν­δρο­μὴ τῆς κοι­νω­νι­κῆς, οἰ­κο­νο­μι­κῆς καὶ ἠ­θι­κῆς πραγ­μα­τι­κό­τη­τας τῆς ἐ­πο­χῆς μας. Στὸ σύ­νο­λό του εἶ­ναι ἕ­να φαι­νό­με­νο ποὺ σχε­δὸν ἁ­πλώ­νε­ται σ᾿ ὅ­λους τούς το­μεῖς τῆς ἀν­θρώ­πι­νης πα­ρέμ­βα­σης καὶ δρά­σης καὶ γι᾿ αὐ­τὸ ἀ­κρι­βῶς τὸ λό­γο ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν πιὸ γι­γαν­τω­μέ­νη κραυ­γὴ ἐ­νάν­τια στὴ ση­με­ρι­νὴ «τά­ξη πραγ­μά­των», ἐ­νάν­τια στὴ ση­με­ρι­νὴ κοι­νω­νί­α, ποὺ πε­ρι­κλεί­ει πράγ­μα­τι πολ­λὰ τρω­τὰ ση­μεῖ­α. Για­τί ὅ­ταν ἐ­πι­κρα­τοῦν ἔ­στω καὶ ἀ­μυ­δρὲς κοι­νω­νι­κὲς δι­α­κρί­σεις ποὺ δι­α­τη­ροῦν­ται ἀ­νέ­πα­φες μὲ τὴν πά­ρο­δο τοῦ χρό­νου λό­γῳ ἄ­δι­κων σκο­πι­μο­τή­των, ὅ­ταν ἡ κοι­νω­νι­κὴ δι­άρ­θρω­ση ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν ἴ­δια τὴν πη­γὴ ἀ­πὸ τὴν ὁ­ποί­α ἀ­πορ­ρέ­ουν πο­λυ­ά­ριθ­μες ἀ­να­τα­ρα­χὲς καὶ ἄ­τα­κτες ἀ­να­κα­τα­τά­ξεις, ὅ­ταν ἡ ἀ­νερ­γί­α μα­στί­ζει ἀ­νε­λέ­η­τα ὁ­λό­κλη­ρες μά­ζες νέ­ων ἀν­θρώ­πων μὲ συσ­σω­ρευ­μέ­να προ­σόν­τα, τὰ ὁ­ποῖ­α ἀ­πο­κτή­θη­καν μὲ μό­χθο καὶ σκλη­ρὸ ἀ­γῶ­να, καὶ συν­τε­λεῖ στὴν οἰ­κο­νο­μι­κὴ κα­τά­πτω­ση καὶ ἐ­ξα­θλί­ω­ση αὐ­τῶν τῶν νέ­ων καὶ  κα­τ᾿ ἐ­πέ­κτα­ση τοῦ κοι­νω­νι­κοῦ τους πε­ρί­γυ­ρου, τό­τε ἰ­δι­αί­τε­ρα οἱ νέ­οι ποὺ δὲν κα­τόρ­θω­σαν σ᾿ αὐ­τὸ τὸ μι­κρὸ δι­ά­στη­μα τῆς ζω­ῆς τους νὰ ἀ­πο­κτή­σουν ἀ­τσά­λι­νο χα­ρα­κτή­ρα καὶ ἀ­κα­τά­βλη­τη ψυ­χι­κὴ δύ­να­μη, πτο­οῦν­ται καὶ κα­τα­φεύ­γουν ἀ­πελ­πι­σμέ­νοι στὴ μο­να­δι­κὴ γι᾿ αὐ­τοὺς δι­έ­ξο­δο, εἴ­τε στὰ ναρ­κω­τι­κά, εἴ­τε στὸν ἀλ­κο­ο­λι­σμό, εἴ­τε σὲ κά­θε εἴ­δους ἐ­θι­σμούς. Προ­σπα­θοῦν νὰ ἀ­να­κα­λύ­ψουν μέ­σα σ᾿ αὐ­τὰ τὸν χα­μέ­νο τους Πα­ρά­δει­σο ποὺ μὲ τό­ση εὐ­αι­σθη­σί­α εἶ­χαν πλά­σει καὶ τό­σο ἀ­μεί­λι­κτα τούς τὸν δι­έ­λυ­σε ἡ σκλη­ρὴ πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τῆς ζω­ῆς. Ὅ­μως μέ­σα σ᾿ αὐ­τὰ δὲν θὰ συ­ναν­τή­σουν πα­ρὰ τὸν θά­να­το, κα­ταν­τών­τας στὸ τέ­λος ἀν­θρώ­πι­να ρά­κη. Ἐ­πί­σης, ὅ­ταν πλα­νι­έ­ται γύ­ρω τους ἡ μο­να­ξιὰ ἡ ὁ­ποί­α φθεί­ρει καὶ ἀλ­λοι­ώ­νει πο­λὺ τὶς δι­α­προ­σω­πι­κὲς τους σχέ­σεις, κα­θι­στών­τας τὴ ζω­ὴ τους σχε­δὸν ἀ­φό­ρη­τη κι ὅ­ταν σ᾿ ἄλ­λη πε­ρί­πτω­ση ἡ δι­α­λυ­μέ­νη τους οἰ­κο­γέ­νεια τοὺς δη­μι­ουρ­γεῖ ἀ­θε­ρά­πευ­τα ἴ­σως ψυ­χι­κὰ τραύ­μα­τα, ὅ­ταν τὰ ρυ­πα­ρὰ ἔν­τυ­πα ποὺ δι­α­κι­νοῦν­ται τοὺς δι­α­στρε­βλώ­νουν τὴν ἁ­γνὴ καὶ ἰ­δα­νι­κὴ εἰ­κό­να ποὺ ἔ­χουν σχη­μα­τί­σει γιὰ τὸν ἔ­ρω­τα, τὴ δι­και­ο­σύ­νη, τὴν εἰ­ρή­νη καὶ τὴν ἐ­λευ­θε­ρί­α, ἀ­ξί­ες πα­ναν­θρώ­πι­νες ποὺ συγ­κί­νη­σαν καὶ συ­νε­χί­ζουν νὰ συγ­κι­νοῦν ὁ­λό­κλη­ρες γε­νι­ὲς ὑ­πεύ­θυ­νων ἀν­θρώ­πων, τό­τε γιὰ νὰ δι­ο­χε­τεύ­σουν τὴν ἔμ­φυ­τη τά­ση τους γιὰ δρά­ση καὶ γιὰ νὰ δι­α­τρα­νώ­σουν τὴν ἀ­γα­νά­κτη­σή τους προ­βαί­νουν σὲ ἐκ­δη­λώ­σεις ποὺ τοὺς κα­ταρ­ρα­κώ­νουν σὰν ἠ­θι­κὲς προ­σω­πι­κό­τη­τες, κι ἀ­πὸ τὴν ἄλ­λη με­ριὰ ἀ­πο­τε­λοῦν κα­τα­σταλ­τι­κὸ πα­ρά­γον­τα βελ­τί­ω­σης καὶ προ­ό­δου καὶ τῆς ἀν­θρώ­πι­νης φύ­σης καὶ τῆς κοι­νω­νί­ας.
Πάν­τως εἶ­ναι γε­γο­νός, ὅ­τι ἡ κρί­ση αὐ­τὴ ποὺ δι­έρ­χε­ται ἡ νε­ο­λαί­α ἐν­τεί­νε­ται κα­τὰ δι­α­στή­μα­τα ὅ­λο καὶ πε­ρισ­σό­τε­ρο πρᾶγ­μα ποὺ δυ­σχε­ραί­νει καὶ τὴν πο­ρεί­α τῆς κοι­νω­νί­ας μας, καὶ ἀ­π᾿ τὴν ἄλ­λη με­ριὰ ἀ­να­τρέ­πει καὶ τὴν γε­νι­κὴ εὐ­η­με­ρί­α μί­ας χώ­ρας. Βέ­βαι­α γι᾿ αὐ­τό, δὲν εὐ­θύ­νον­ται ἀ­πο­κλει­στι­κὰ καὶ μό­νο οἱ κλη­ρο­νο­μι­κὲς κα­τα­βο­λές, βι­ο­λο­γι­κὲς καὶ ψυ­χο­λο­γι­κὲς ὁ­ρι­σμέ­νων νέ­ων μὰ ἡ εὐ­θύ­νη βα­ραί­νει ὁ­λό­κλη­ρη τὴν κοι­νω­νί­α μας καὶ τὸ ἴ­διο τὸ κρά­τος ποὺ σ᾿ ὁ­ρι­σμέ­νες πε­ρι­πτώ­σεις πα­ρου­σιά­ζει ἀ­νε­πάρ­κεια ὅ­σον ἀ­φο­ρᾶ τὴ σω­στὴ κα­θο­δή­γη­ση καὶ δι­α­παι­δα­γώ­γη­ση τῶν νέ­ων. Καὶ τε­λι­κὰ γιὰ νὰ ἀρ­θοῦν τὰ ση­με­ρι­νὰ «τρω­τὰ» ση­μεῖ­α ποὺ συν­τε­λοῦν στὴν ἠ­θι­κὴ ἀ­πο­χα­λί­νω­ση καὶ κα­τὰ συ­νέ­πεια στὴν ἀρ­νη­τι­κὴ ἔκ­φρα­ση αὐ­τοῦ τοῦ ζω­τι­κοῦ δυ­να­μι­κοῦ, ποὺ τὸ ἀ­πο­τε­λοῦν οἱ νέ­οι μί­ας χώ­ρας, χρει­ά­ζε­ται συ­στη­μα­τι­κὴ καὶ σκλη­ρὰ συν­το­νι­σμέ­νη προ­σπά­θεια ἀ­π᾿ ὅ­λους τούς ἁρ­μό­διους φο­ρεῖς νὰ προ­σεγ­γί­σουν πε­ρισ­σό­τε­ρο τὰ καυ­τὰ προ­βλή­μα­τα ποὺ βα­σα­νί­ζουν τοὺς νέ­ους, ἀν­τι­με­τω­πί­ζον­τάς τους μὲ κα­τα­νό­η­ση καὶ ἀ­να­λαμ­βά­νον­τας οἱ ἴ­διοι τὶς βα­ρι­ὲς εὐ­θύ­νες τους, ἔ­τσι ὥ­στε ἡ ἀν­θρώ­πι­νη κοι­νω­νί­α νὰ μπο­ρεῖ νὰ ἀ­τε­νί­ζει μὲ αἰ­σι­ο­δο­ξί­α, γε­μά­τη ἀ­να­νέ­ω­ση, μα­κρι­νούς, φω­τι­σμέ­νους ὁ­ρί­ζον­τες.