Ένα EΞΑΙΡΕΤΙΚΟ άρθρο για την επιλογή των παιχνιδιών των παιδιών-μάθημα για σύγχρονους γονείς, αν και κάποιος “μεγάλος” έλεγε. “Το καλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις στο παιδί σου είναι να παίξεις μαζί του…” ypotheto.Τα Χριστούγεννα έχουν ένα ιδιαίτερο νόημα για τον καθένα από εμάς. Προσδοκούμε με ανυπομονησία τις χριστουγεννιάτικες μέρες. Όσο για τα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία να λάβουν τα χριστουγεννιάτικα τους δώρα, ως επί το πλείστον, παιχνίδια.
Τα παιχνίδια και το παίξιμο ευνοούν τόσο την ψυχοσυναισθηματική, τη γνωστική όσο και την κινητική ανάπτυξη των παιδιών. Ο Winnicot (1971) αναφέρει: «Το παιχνίδι είναι εκείνο που είναι καθολικό και που ανήκει στην υγεία. Το παίξιμο διευκολύνει την ανάπτυξη και συνεπώς την υγεία».
Για το παιδί το παιχνίδι είναι έργο, τρόπος εξερεύνησης και κυριαρχίας του εξωτερικού του κόσμου και των εσωτερικών του συγκρούσεων. Μέσα απ’ αυτό εκφράζει και επεξεργάζεται τις φαντασιώσεις του και τις δραματοποιεί. Δίνει καινούριο νόημα στα δρώμενα και επαναπροσδιορίζει τη θέση του μέσα σ’ αυτά.
Τι συμβαίνει όμως όταν αφορά στην επιλογή ενός τόσο σημαντικού, για το παιδί, παιχνιδιού όσο είναι αυτό των Χριστουγέννων;
Οι ουσιαστικές ανάγκες και επιθυμίες των παιδιών δεν ικανοποιούνται απλά και μόνο με την απόκτηση ενός παιχνιδιού. Είναι τα ίδια τα παιδιά που ζητάνε κάτι από τον Άι- Βασίλη και όταν ανοίξουν τα πακέτα με τα δώρα τους, η αρχική ευχαρίστηση του καινούριου, μετατρέπεται σε απογοήτευση, «αυτό ήταν όλο;». Υπάρχει μάλιστα η πιθανότητα, το παιδί να αφήσει παρατημένο σε μια γωνιά του δωματίου του το εντυπωσιακό, καινούριο παιχνίδι και να επιλέξει να παίξει με το παλιό, κατεστραμμένο αυτοκινητάκι ή τη λερωμένη, φθαρμένη κούκλα. Σημασία δεν έχει πόσα παιχνίδια έχει ένα παιδί αλλά πόσο και πως παίζει με αυτά. Είναι καλό να μη συνδέεται η χαρά και η ευχαρίστηση με εξωτερικά και πρόσκαιρα ερεθίσματα γιατί αυτές οι πηγές ευφορίας είναι επιφανειακές και φθείρονται.
Οριοθέτηση
Τα παιδιά συνεχώς απαιτούν. Είναι σαν και να τα θέλουν όλα. Οι επιθυμίες των παιδιών για παιχνίδια που βλέπουν σε διάφορα τηλεοπτικά μηνύματα, σε παιχνίδια που είναι «της μόδας» και τα έχουν οι περισσότεροι συνομήλικοί τους συχνά είναι αιτία έντονων συγκρούσεων και προστριβών μεταξύ γονέων και παιδιού. Η επιταγή των «σωστών» κοινωνικών προτύπων και οι ηθικές αξίες των γονέων πολλές φορές έρχονται σε αντίθεση με το παιχνίδι που θα επιλέξει το παιδί.
Υπάρχουν παιχνίδια που μπορεί να μυούν στη βία και επιθετικότητα, που μπορεί να ενισχύουν φοβίες (τέρατα, όπλα), ή να απομονώνουν (play station, video- games), κρατώντας το παιδί μακριά από αθλητικές- κινητικές δραστηριότητες ή διαπροσωπική επαφή με τους συνομηλίκους. Οι γονείς έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να εγκρίνουν το δώρο που επιθυμεί το παιδί τους.
Η ισορροπία μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διαπραγμάτευσης και του θετικού «συμβιβασμού». Είναι καλό οι γονείς να εξηγούν στα παιδιά την άρνησή τους για την αγορά ενός επιθυμητού, από το παιδί, παιχνιδιού και να του προσφέρουν εναλλακτικές κατευθύνσεις, δίνοντάς του προοπτική για επιλογή.
Χρηματικές υπερβολές
Είναι ωφέλιμο να βοηθήσουμε το παιδί να αντιληφθεί την οικονομική και ανταλλακτική αξία των πραγμάτων. Είναι καλό, οι γονείς να συμφωνήσουν μαζί με το παιδί εκ των προτέρων, πόσα χρήματα μπορούν να διαθέσουν. Αυτά τα Χριστούγεννα, όταν βρεθείτε σε ένα κατάστημα παιχνιδιών, αφήστε το παιδί να διαχειριστεί τα χρήματα και βοηθήστε το να καταλάβει τι θα μπορούσε να αγοράσει.
Εάν το παιχνίδι που θα επιλέξει υπερβαίνει το ποσό που έχει συμφωνηθεί, τότε θα είναι καλό να του επισημάνετε πως θα έπρεπε να είχε συγκεντρώσει κάποια χρήματα από το χαρτζιλίκι του. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί μαθαίνει ότι η ικανοποίηση των επιθυμιών του απαιτεί προσωπική προσπάθεια. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά μουτρώνουν, γκρινιάζουν, θα αρχίσουν να κλαίνε. Μην υποκύψετε θεωρώντας ότι βλάπτετε τον ψυχισμό του. Φροντίστε όμως να του εξηγήσετε τους λόγους της άρνησής σας.
Η αρετή της προσφοράς
Τα παιδιά θεωρούν ότι είναι το κέντρο του κόσμου. Γονείς, παππούδες, γιαγιάδες, συγγενείς είναι για να τους κάνουν δώρα και να τρέξουν να ικανοποιήσουν κάθε τους επιθυμία. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε στα παιδιά το χριστουγεννιάτικο πνεύμα μέσα από παραμύθια και μέσα από χριστουγεννιάτικες ιστορίες να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν την αρετή της προσφοράς.
Σε συνεργασία με το παιδί, μπορείτε να κατασκευάσετε με απλά και οικονομικά υλικά (χαρτόνια, χρυσόσκονη, κλωστές, βαμβάκι, τέμπερες, διακοσμητικά, πλαστελίνη) τα δώρα (Άγιο- Βασίλη, αγγελάκια, δέντρο, στολίδια, ευχετήριες κάρτες) που θα προσφέρει το ίδιο ώστε να κατανοήσει ότι η προσφορά έχει και μια άλλη αξία, που δεν μετριέται σε ευρώ.
Παίξτε μαζί με το παιδί σας
«Πήγαινε παίξε μόνο σου» ή «Πήγαινε παίξε και άφησέ μας ήσυχους» είναι εκφράσεις που ακούνε πολύ συχνά τα παιδιά από τους γονείς τους. Οι υποχρεώσεις και η κόπωση (σωματική και ψυχική) δε θα πάψουν ποτέ να υπάρχουν. Παίξτε μαζί με τα παιδιά σας! Θα δείτε πόσο ανακουφιστικό είναι και για εσάς τους ίδιους. Το διαδραστικό παιχνίδι θα ενδυναμώσει τη φαντασία και δημιουργικότητά τους αλλά και θα ενισχύσει τις μνήμες μιας υγιούς και σταθερής σχέσης με τους γονείς.
Μέσα από το παιχνίδι μπορείτε να ενισχύσετε τις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού σας αλλά και να βοηθήσετε στη διαμόρφωση της αγωγής και προσωπικότητάς του. Παίζοντας με το παιδί μπορείτε να του περάσετε θετικά «μηνύματα» και να καταλάβετε πολλά για το χαρακτήρα και τη διάθεσή του.
Οι μέρες των Χριστουγέννων είναι μια καλή ευκαιρία για να ξεκινήσετε!
Βιβλιογραφία
http://www.iccp-play.org, http://www.edpe.gr
Winnicott, D.W. (1971) Playing and Reality. Brunner- Routledge, 2001, London.
http://www.iccp-play.org, http://www.edpe.gr
Winnicott, D.W. (1971) Playing and Reality. Brunner- Routledge, 2001, London.
Πάσχου Φωτεινή
Ψυχολόγος, Msc
Το αλίευσα ΕΔΩ
Ψυχολόγος, Msc
