ΠΑΥΛΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
Σφήνα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας επιχειρεί να μπει η Τουρκία, εξαγγέλλοντας, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», πρόθεση διεκδικήσεων στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η Άγκυρα ήγειρε επισήμως, διά γραπτών θέσεων προς την ΕΕ, θέμα «νομίμων δικαιωμάτων και συμφερόντων στην ανατολική Μεσόγειο στα δυτικά του γεωγραφικού μήκους 32°16’18”Ε». Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Φ», η Άγκυρα υποστήριξε μάλιστα ότι έχει δήθεν «θαλάσσια δικαιοδοσία» στις περιοχές που βρίσκονται στα δυτικά της Κύπρου, δηλαδή στη θαλάσσια περιοχή Πάφου, ενώ κάλεσε όλους «να ενεργήσουν με κοινή λογική, αποφεύγοντας εντάσεις που προκαλούν μονομερείς ενέργειες…», τις οποίες απέδωσε στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία ισχυρίστηκε μάλιστα ότι «προσδίδει σημασία στη διατήρηση της ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Είναι τουλάχιστον προφανές ότι η Άγκυρα επιχειρεί μέσω εξαγγελίας πρόθεσης διεκδικήσεων να αμφισβητήσει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και να αποτρέψει την τροχοδρομούμενη εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, που έχουν εντοπισθεί στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου. Επί του προκειμένου, η Τουρκία υποστηρίζει ότι «η υπεράκτια αναζήτηση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων θα ήταν καλύτερα να τίθετο προς απόφαση στο κοινό κοινοβούλιο της μελλοντικής συνεταιριστικής κυβέρνησης». Οι εν λόγω τουρκικές θέσεις φέρονται να έχουν γνωστοποιηθεί στις Βρυξέλλες πριν από ένα περίπου χρόνο, ενώ κατατέθηκαν εκ νέου γραπτώς προς την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της, πριν από δύο περίπου μήνες, κίνηση που προφανώς συνδέεται με την πρόθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου.
Παραθέτουμε λέξη προς λέξη τις τουρκικές θέσεις, όπως ακριβώς διαβιβάσθηκαν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση:
«Από το 2003, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση έχει επιδιώξει μια πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω σύναψης διμερών συμφωνιών θαλάσσιας οριοθέτησης, διεξάγοντας έρευνες πετρελαίου/φυσικού αερίου και εκδίδοντας άδειες για τέτοιες δραστηριότητες γύρω από το νησί. Οι ηπειρωτικές υφαλοκρηπίδες και οι αποκλειστικές οικονομικές ζώνες στη Μεσόγειο δεν έχουν ακόμη καθοριστεί και οριοθετηθεί. Αυτό απορρέει κυρίως από το γεγονός ότι υπάρχει ένα πλήθος περιπλοκών και διασυνδεδεμένων θεμάτων, αναφορικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Η Τουρκία έχει τη γνώμη ότι οι οριοθετήσεις της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας ή της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης σε μια ημίκλειστη θάλασσα, όπως η Μεσόγειος, θα πρέπει να πραγματοποιούνται με συμφωνία και με σεβασμό στα δικαιώματα και τα συμφέροντα των ενδιαφερομένων τρίτων χωρών, σύμφωνα με τις βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση δεν αντιπροσωπεύει νομικά ή στην πράξη τους Τουρκοκύπριους και την Κύπρο στο σύνολό της. Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση δεν έχει δικαίωμα να διαπραγματεύεται και να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες, ούτε και να θεσπίζει νόμους σχετικά με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων για λογαριασμό ολόκληρου του νησιού.
Ως εκ τούτου, αυτές οι ενέργειες της ελληνοκυπριακής πλευράςδεν μπορούν να θεωρηθούν κενές περιεχομένου, καθώς έχουν άμεση επίπτωση στα ευαίσθητα ζητήματα της κυριαρχίας και της διακυβέρνησης. Αυτές οι μονομερείς ενέργειες περιορίζουν και προδικάζουν τα υφιστάμενα και έμφυτα ίσα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων επί των θαλασσίων περιοχών του νησιού. Όντας ένα από τα ζητήματα που ρυθμίζονται από τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για συνολική διευθέτηση, η υπεράκτια αναζήτηση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων θα ήταν καλύτερα να τίθετο προς απόφαση στο κοινό κοινοβούλιο της μελλοντικής συνεταιριστικής κυβέρνησης.
?Είμαστε αποφασισμένοι, μαζί με τους Τουρκοκύπριους, να συνεχίσουμε να προβάλλουμε ενστάσεις κατά των μονομερών αυτών ενεργειών, μέσω διπλωματικών και πολιτικών καναλιών. Είναι σοβαρά μας προσδοκία, όλοι να ενεργήσουν με κοινή λογική αποφεύγοντας ένταση που προκαλούν μονομερείς ενέργειες και να αγωνιστούν για να ενισχύουν την προοπτική για μια τελική και συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, ειδικά σε αυτή την κρίσιμη καμπή.
Οι ενέργειες των Ελληνοκυπρίωνδεν περιφρονούν απλώς τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων αλλά επίσης διεκδικούν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στα δυτικά του νησιού. Η Τουρκία έχει νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά στα δυτικά του γεωγραφικού μήκους 32°16’18”Ε. Η θέση αυτή είναι συνεπής με τους σχετικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου και τις καθιερωμένες εθιμικές πρακτικές. Η Τουρκία προσδίδει σημασία στη διατήρηση της ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Η Άγκυρα στα όρια του θράσους
Η ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑτης Άγκυρας δεν σταματά στην αμφισβήτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά περιλαμβάνει και αξιώσεις για άνοιγμα του κεφαλαίου «Ενέργεια» των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, αγγίζοντας τα όρια του θράσους. Με άλλα λόγια, η Άγκυρα ζητά από τη Λευκωσία όχι μόνο να κλείσει τα μάτια στην εξαγγελία διεκδικήσεων στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου, αλλά και να επιβραβεύσει την Τουρκία με το άνοιγμα του κεφαλαίου «Ενέργεια».
Αξιοποιώντας το ρόλο διαμετακόμισης φυσικού αερίου και τη συμμετοχή της στον αγωγό Ναμπούκο, η Τουρκία υπογραμμίζει προς τις Βρυξέλλες «ότι αναμένουμε να γίνουν τα απαραίτητα βήματα για το άνοιγμα του κεφαλαίου αυτού (σ.σ . Ενέργεια) των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατόν». Δεν παραλείπει μάλιστα να αφήσει αιχμές, σημειώνοντας ότι «είναι απαράδεκτο ότι το άνοιγμα αυτού του κεφαλαίου εκκρεμεί για πολύ γνωστούς λόγους, οι οποίοι δεν είναι τεχνικής φύσεως», αιχμές οι οποίες στρέφονται εμφανώς κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο των τουρκικών θέσεων, διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι «η ενεργειακή ασφάλεια είναι πρώτη προτεραιότητα της Τουρκίας και λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εγγυηθεί τη μέγιστη ασφάλεια», κάτι που προφανώς αφορά τις προθέσεις για εγκατάσταση του πυρηνικού σταθμού απέναντι από την Κύπρο, στην περιοχή Άκκουγιου.
