περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ: Πλήρης ισοπέδωση της ιδιωτικότητας.
Οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στον τομέα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων είναι καταιγιστικές. Μετά τις τελευταίες πρωτοβουλίες του υπουργείου Εσωτερικών για την κάρτα του πολίτη, τις οποίες τα «Επίκαιρα» αποκάλυψαν την προηγούμενη εβδομάδα, έρχεται το υπουργείο Δικαιοσύνης, με το νομοσχέδιο «Διατήρηση δεδομένων που παράγονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συνάρτηση με την παροχή διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή δημόσιων δικτύων επικοινωνιών, χρήση συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας σε δημόσιους χώρους και συναφείς διατάξεις», να ολοκληρώσει την ισοπέδωση της ιδιωτικότητας και του απορρήτου των επικοινωνιών μας. Οι σχετικές διαδικασίες, μάλιστα, προωθούνται με τη συγκατάθεση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, υπό την εποπτεία των οποίων τίθεται όλο το «φακέλωμα».
Κινητά και Διαδίκτυο στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων
Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπει ότι για 12 μήνες τουλάχιστον υποχρεούνται οι εταιρείες κινητής ή σταθερής τηλεφωνίας, και γενικότερα όλες οι εταιρείες ηλεκτρονικών ή άλλων επικοινωνιών, δημόσιων δικτύων, π.χ. ΟΤΕ, ή μη, να διατηρούν εντός της Ελληνικής Επικράτειας σειρά δεδομένων επικοινωνιών των πολιτών, ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση οι αρμόδιες Αρχές για τη διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων (οργανωμένο έγκλημα, τρομοκρατία, κατασκοπία, αρχαιοκαπηλία κ.λπ.). Μετά την πάροδο των 12 μηνών ορίζεται ότι οι εταιρείες έχουν την υποχρέωση να προχωρήσουν σε καταστροφή των ανωτέρω αρχείων. Υπενθυμίζεται ότι έως τώρα τα δεδομένα της επικοινωνίας μας μπορούσαν να διατηρηθούν μόνο για λόγους μετάδοσης και χρέωσης της επικοινωνίας και για το όλως απαραίτητο για τη χρέωση διάστημα.
Τα δεδομένα που καταχωρούνται είναι αυτά που είναι αναγκαία για τον προσδιο ρισμό της πηγής αλλά και του προορισμού της επικοινωνίας. Πρόκειται για την ημερομηνία, την ώρα και τη διάρκεια της κλήσης ή της γραπτής επικοινωνίας, τη μορφή της επικοινωνίας, την ταυτότητα και όλα τα στοιχεία των προσώπων που επικοινωνούν, τους αριθμούς επικοινωνίας, τον τόπο στον οποίο βρίσκονται οι επικοινωνούντες, τους κωδικούς ταυτότητας που χρησιμοποιούνται τόσο για την πρόσβαση στο Διαδίκτυο όσο και για την επικοινωνία μέσω αυτού, καθώς και τη χρησιμοποιηθείσα διαδικτυακή υπηρεσία. Όλα, δηλαδή, τα στοιχεία που βρίσκονται στον πυρήνα του απορρήτου της επικοινωνίας, σύμφωνα με το άρθρο 19 του Συντάγματος και το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Καταγράφονται ακόμη και οι αναπάντητες κλήσεις!
Στα αρχεία των εταιρειών αποθηκεύονται προς επεξεργασία δεδομένα για τις φωνητικές ή άλλες κλήσεις, το φωνητικό τηλεταχυδρομείο, τις τηλεδιασκέψεις, καθώς και συμπληρωματικές υπηρεσίες, όπως είναι η προώθηση και η εκτροπή κλήσεων, τις υπηρεσίες γραπτών μηνυμάτων –τα γνωστά σε όλους μας sms–, τις υπηρεσίες πολυμέσων και γενικά την κάθε είδους τηλεφωνική μεταφορά δεδομένων.
Το νομοσχέδιο αναφέρει ότι δεν καταλαμβάνεται από την υποχρέωση τήρησης και επεξεργασίας το περιεχόμενο των συνομιλιών και της επικοινωνίας εν γένει. Ωστόσο, η υπόθεση των «νόμιμων συνακροάσεων» που συντάραξε τη χώρα με τις υποκλοπές των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων του ίδιου του πρωθυπουργού έφερε στην επιφάνεια μια σειρά από «διαδικασίες» που μπορεί να διαψεύδονται επισήμως, φαίνεται, πάντως, ότι αποτελούν κοινό μυστικό για τις αρμόδιες Αρχές και όχι μόνο.
Με βάση τις νέες ρυθμίσεις, εξαιρούνται, επίσης, οι ιστοσελίδες και το περιεχόμενο των πληροφοριών που προκύπτουν από αυτές για επικοινωνίες.
Εξαιρετικά ανησυχητικό, όμως, είναι το γεγονός ότι οι εταιρείες οφείλουν να κρατούν αρχείο ακόμη και για τις ανεπιτυχείς κλήσεις, δηλαδή τις αναπάντητες ή όσες για κάποιο λόγο διεκόπησαν πριν επιτευχθεί η επικοινωνία.
Αποστολή των προσωπικών δεδομένων
Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αποστείλουν στις ανακριτικές Αρχές τα δεδομένα που θα τους ζητηθούν μέσα σε 3 εργάσιμες ημέρες. Υποχρεούνται, επίσης, να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι πρόσβαση στα δεδομένα αυτά θα έχει μόνο το εξουσιοδοτημένο προσωπικό τους.
Σε περίπτωση που κάποιος παραβιάζει τους κανόνες ασφαλείας και αποκτά πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα επικοινωνιών χωρίς άδεια ή αν τα καταστρέφει, τα αλλοιώνει, τα αντιγράφει, τα γνωστοποιεί σε τρίτους ή τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο κ.λπ., επιβάλλονται ποινικές κυρώσεις που φτάνουν έως τα 10 χρόνια κάθειρξη και την ανάκληση άδειας λειτουργίας. Αν ο παραβάτης είχε σχέση με την εταιρεία επικοινωνίας, πέρα από την κάθειρξη, επιβάλλεται και χρηματική ποινή από 55.000 έως 200.000 ευρώ, που αυξάνεται έως τα 300.000 ευρώ, αν προέκυψε κίνδυνος για τη δημοκρατία ή την εθνική ασφάλεια.
Ευρωπαϊκή υποχρέωση για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Επισημαίνεται ότι οι νέες ρυθμίσεις αποτελούν ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 2006/24/ΕΚ. Ήδη από το 2002 τοΕυρωπαϊκό Συμβούλιο είχε επισημάνει ότι «λόγω της σημαντικής αύξησης των δυνατοτήτων των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, τα δεδομένα που αφορούν τη χρήση των ηλεκτρονικών επικοινωνιών είναι ιδιαίτερα σημαντικά και επομένως αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο για την πρόληψη, διερεύνηση, διαπίστωση και δίωξη εγκλημάτων και ποινικών αδικημάτων, και ιδίως του οργανωμένου εγκλήματος». Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Λονδίνο, το 2005, επιτάχυναν τις σχετικές διεργασίες, για να φτάσουμε στην πρόβλεψη υποχρέωσης για τα κράτη-μέλη να επιβάλλουν στις εταιρείες τη διατήρηση δεδομένων που αφορούν τις επικοινωνίες των πολιτών στη διάθεση των αρμόδιων Αρχών. Να θεσμοθετήσουν, δηλαδή, έναν ακόμη πιο αυστηρό «Big Brother».
Πρέπει, πάντως, να αναφερθεί ότι ο αντίστοιχος γερμανικός νόμος –που ήταν και σαφώς πιο ευνοϊκός, αφού προέβλεπε διατήρηση των δεδομένων για 6 μήνες και σχετική ενημέρωση του ενδιαφερόμενου– κρίθηκε αντισυνταγματικός από το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, διότι παραβιάζει το απόρρητο της επικοινωνίας, χωρίς να παρέχει επαρκείς εγγυήσεις προστασίας και ασφαλούς χρήσης και χωρίς να προσδιορίζονται περιοριστικά τα αδικήματα για τα οποία γίνεται σχετική επεξεργασία.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 20/01/2011
http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=10133&category_id=0Το αλίευσα ΕΔΩ http://id-ont.blogspot.com/2011/03/blog-post_21.html
