Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΜΕΡΟΣ 3oν: "ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΓΛΥΚΙΑ ΜΟΥ ΓΛΩΣΣΑ".

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΜΕΡΟΣ 3oν: "ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΓΛΥΚΙΑ ΜΟΥ ΓΛΩΣΣΑ". from ΠΑΖΛ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

Όταν οι Έλληνες της Αμερικής ανοίγουν σουβλατζίδικα, ένας Νιγηριανός λάτρης της ελληνικής γραμματείας, άνοιξε ελληνικό βιβλιοπωλείο!

Όταν οι Έλληνες της Αμερικής ανοίγουν σουβλατζίδικα, ο Νιγηριανός οδοντίατρος Sam Chekwas, λάτρης της ελληνικής γραμματείας, άνοιξε ελληνικό βιβλιοπωλείο, με στόχο να διαφυλάξει την ελληνική γλώσσα, και να μυήσει σ΄αυτή και τη λογοτεχνία της ακόμα και τους Αμερικανούς!
Είναι το μοναδικό Ελληνικό βιβλιοπωλείο στη Νέα Υόρκη!

Εύγε του... και ντροπή μας!

Δείτε τη συνέντευξη που έδωσε (φυσικά στα Ελληνικά). Διαρκεί μόνο 4 λεπτά και αξίζει το χρόνο σας.

Ο ελληνικός πολιτισμός επηρέασε και την Κίνα

Οι «πήλινοι φρουροί» ήταν εμπνευσμένοι από την ελληνική τέχνη
Η συγκλονιστική συλλογή με τους 8.000 πήλινους πολεμιστές που βρέθηκαν θαμμένοι κοντά στο μαυσωλείο του πρώτου αυτοκράτορα της Κίνας, Κιν Σι Χουάνγκτι, φαίνεται πώς είναι εμπνευσμένη από την αρχαία ελληνική τέχνη, όπως αποκαλύπτει με πρόσφατη έρευνα.
Ο στρατός των Τερακότα (=από πηλό) έχει ηλικία 2.200 ετών και δημιουργήθηκε για να συνοδεύσει και να προστατεύει τον πρώτο αυτοκράτορα της Κίνας στην τελευταία του κατοικία.

” Ουρανός και Γη: Περιήγηση στην έκθεση Βυζαντινής Τέχνης που έχει γοητεύσει κοινό και κριτικούς. “

Της Ζωής Λεουδάκη 

Με μεγάλη επιτυχία συνεχίζεται η έκθεση «Ουρανός και Γη»  που φέρνει στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον την τέχνη του Βυζαντίου από τον τέταρτο μέχρι τον 15^ο αιώνα.
Πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας, του Μουσείου Μπενάκη και 13 άλλων ελληνικών  μουσείων από διάφορα σημεία της Ελλάδας.  Η έκθεση είχε μια περιπετειώδη έναρξη γιατί συνέπεσε με το κλείσιμο του αμερικανικού δημοσίου στις αρχές του Οκτωβρίου.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ

Στίς ἀρχές τοῦ 3ου π.Χ. αἰώνα, στήν ἀρχαία Ἀλεξάνδρεια, πόλη-φάρο τῆς ἀρχαιότητας-γεννήθηκε ἕνα μεγάλο σχέδιο:

“Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ”

ἡ ἵδρυση δηλαδή μιᾶς μεγάλης βιβλιοθήκης συγκρίσιμης μέ ἐκείνη τοῦ Λυκείου τοῦ Ἀριστοτέλους, συμπληρώνοντας κατ’ αὐτόν τόν τρόπο τίς προσδοκίες τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Ἀλεξάνδρου στήν ἀναζήτηση καί κατάκτηση τῆς παγκόσμιας γνώσης. Δυστυχῶς, ἡ βιβλιοθήκη αὐτή καταστράφηκε ἀπό τή μεγάλη πυρκαγιά τοῦ λιμανιοῦ πρίν ἀπό 2000 περίπου χρόνια.
Ἡ Αἰγυπτιακή κυβέρνηση σέ συνεργασία μέ τήν UNESCO, ἀποφάσισε νά χτίσει στήν Ἀλεξάνδρεια μία νέα βιβλιοθήκη γιά νά προικίσει αὐτή τήν περιοχή τοῦ κόσμου μ’ ἕνα σημαντικό πνευματικό, ἐπιστημονικό καί παιδαγωγικό πόλο ἕλξεως.

Η Ελληνική γλώσσα. Μέρος 5ο: Γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο.

Μέρος  5ο: Γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο. Να πολεμά κανείς για την πατρίδα του ή για την εθνική τη γλώσσα, ένας είναι ο αγώνας. Πάντα αμύνεται περί πάτρης.

 Μέρος 1ο,   Μέρος 2ο,   Μέρος 3ο,   Μέρος 4ο,    Μέρος 5ο,

 Από τον πρόλογο στο βιβλίο ¨Το Ταξίδι μου¨.

Γιάννης Ψυχάρης (Παρίσι 1888) 

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 08/06/2012

Γράφει Ευάγγελος ο Σάμιος

Σχόλιο ΠΑΖΛ:  Δεν είναι μόνο ο Ψυχάρης που μας φωνάζει ότι γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο.

1. Ο Νίκος Γκάτσος  στο ¨Μια γλώσσα μια πατρίδα¨ μας λέει: 

    Μια χούφτα είν' ο άνθρωπος από στυφό προζύμι
γεννιέται σαν αρχάγγελος πεθαίνει σαν αγρίμι
     του μένει μόνο στη ζωή μια γλώσσα μια πατρίδα
   η πρώτη του παρηγοριά και η στερνή του ελπίδα

2.  «Γι΄ αυτό-συμπεραίνει ο Μ. Τριανταφυλλίδης- αποτελεί η γλώσσα το σημαντικότατο δεσμό για τους ομόγλωσσους και είναι κοντά στην εθνική συνείδηση το πρώτο και σπουδαιότατο γνώρισμα της κοινής παράδοσης και ιστορίας, της κοινής πατρίδας (…)».

3.   Όσον αφορά το ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΟ ο Σαράντος Καργάκος μας λέει: Ένα κεφαλαιώδες εθνικό θέμα, το θέμα του τρόπου γραφής των λέξεων μιας πανάρχαιας γλώσσας - τρόπου καθιερωμένου με εφαρμογή πολλών αιώνων- αντιμετωπίστηκε με ασύγνωστη, ανατριχιαστική επιπολαιότητα. Διότι:

     α) εισάγεται προς συζήτηση με άρθρο «της προσκολλήσεως» σε θέμα νόμου άσχετο, 

  β) εισάγεται μεσάνυχτα, όταν η πλειονότητα των βουλευτών απουσιάζει, 

     γ) εισάγεται αιφνίδια (κι αυτό, θα ιδούμε γιατί), 

  δ) εισάγεται αντισυνταγματικά (προσκολλημένο σε νόμο άσχετο) και 

  ε) εισάγεται χωρίς να ερωτηθεί ούτε ο Λαός -ενώ τότε ακριβώς υποστηριζόταν πως για δύο στρατιωτικές βάσεις έπρεπε να γίνει.... δημοψήφισμα- ούτε η Ακαδημία Αθηνών, ούτε τα Πανεπιστήμια της χώρας και ιδίως οι Φιλοσο­φικές τους Σχολές, ούτε οι Εταιρίες των Συγγραφέων-Λογοτεχνών -παρά την βαρυσήμαντη απόφανση του σοφού καθηγητή και τότε Γεν. Γραμματέα της Ακαδημίας Ι.Ν. Θεοδωρακόπουλου πως «Την γλώσσα την αναπτύσσουν μόνον εκείνοι οι οποίοι έχουν να ειπούν κάτι, δηλαδή οι πνευματικοί άνθρω­ποι, και όχι οι απνευμάτιστοι γλωσσοπλάστες και νομοθέτες... Οι γλωσσι­κοί νομοθέτες δεν έχουν καμιά αρμοδιότητα και ανακόπτουν απλώς την εξέ­λιξη του γλωσσικού μας πολιτισμού».

         4.  Ο Αντώνης Χ. Λαμπίδης  δίδει την δική του άποψη σχετικά με την σημερινή κορύφωση του ελληνικού (οικονομικού) δράματος, σε τρεις πράξεις…. Με σεναριογράφο και σκηνοθέτη τον Μεγάλο Σχεδιασμό.

              Πράξη 1η:   Η αλλοτρίωση της γλώσσας.

              Πράξη 2η:   Η διάλυση της Παιδείας και η απαξίωση της Εκπαίδευσης. 

              Πράξη 3η και τελειωτική:  Η οικονομική χρεοκοπία. Ο διασυρμός της χώρας μας. Η χαριστική βολή.

  

              Βεβαίως πρέπει να προστεθεί η ηθική κατάπτωση μας που είναι η βασική αιτία όλων αυτών των δεινών.

5.  Η Θρακική Εταιρεία συνοψίζει τους λόγους που καθιστούν αναγκαία την επαναφορά του πολυτονικού συστήματος:

             α. Η ελληνική, ως ιστορική γλώσσα, δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε χρησιμοθηρικές επεμβάσεις. Το δισχιλιετές παραδοσιακό στοιχείο της γραφής μας έχει μικρότερη αξία από ένα νεοκλασικό σπίτι 150 ετών;
             β. Οι τόνοι είναι η αυτοσυνείδηση της μουσικότητας της γλώσσας μας: ένα πολυτονικό κείμενο είναι ουσιαστικά μία παρτιτούρα.
             γ. Οι αισθητικοί λόγοι, ως προφανείς, δεν χρειάζονται επεξηγήσεις.
             δ. Η αρνητική θέση του συνόλου των σημαντικών πνευματικών ανθρώπων του τόπου έναντι του μονοτονικού. Σήμερα κυκλοφορούν εκατοντάδες ποιητικές συλλογές όλες σχεδόν στο πολυτονικό.
             ε. Η ασάφεια και η δυσαναγνωσία που επήλθε. Δεν μπορεί να διακόπτεται συνεχώς η ροή της ανάγνωσης για αναζήτηση του νοήματος στα συμφραζόμενα.
            στ. Τα καινοφανή προβλήματα: ακατανοησία δασύνσεως (αφ-αίμαξη, ανθ-υπολοχαγός), κατάργηση ερωτηματικών τόνων ή άλλων που όντως προφέρονται, απαξίωση γενικά του τονισμού στη συνείδηση του μαθητή και εύλογη κατόπιν αδιαφορία.
             ζ. Ο ελάχιστος κόπος εκμαθήσεως των κανόνων τονισμού και δασύνσεως – απόδειξη και ο χώρος που αφιερώνουν τα σχολικά βιβλία
             η. Το πολυτονικό συνδέει αμεσότερα την νεοελληνική με την αρχαία και διευκολύνει την πρόσβασή μας σ’ αυτήν ή σε κείμενα μεσαιωνικά και νεότερα λόγια.
             θ. Η επιστροφή του πολυτονικού επιβραδύνει τον κατήφορο των «μεταρρυθμίσεων» που περιμένουν τη σειρά τους – πρόκειται για την πρώτη γραμμή άμυνας.
              ι. Η ιστορική στιγμή σήμερα είναι απολύτως κατάλληλη για μια διόρθωση πορείας και μάλιστα πριν η ζημιά γίνει ανεπανόρθωτη. Το ιστορικό προηγούμενο υπάρχει: Η Γαλλική Ακαδημία το 1987 κατήργησε τις τονικές μεταβολές που η ίδια είχε εισηγηθεί 12 χρόνια πριν.

  6.  Το Ανοικτό Ψυχοθεραπευτό Κέντρο ανακοίνωσε πρόσφατα [Σ.Συντονιστή: το 2005] μία έρευνα. Σύμφωνα μ’ αυτήν, τα παιδιά που διδάσκονται την ιστορική ορθογραφία των ελληνικών —πολυτονικό, δηλαδή— αναπτύσσουν γρηγορότερα τις αντιληπτικές τους ικανότητες σε σχέση με εκείνα που διδάσκονται μονοτονικό! Πρόεδρος του Κέντρου είναι ο ψυχίατρος Ιωάννης Τσέγκος, οι θέσεις του οποίου, καθώς και το σχετικό βιβλίο «Η εκδίκηση των τόνων» (Εναλλακτικές Εκδόσεις), που κυκλοφόρησε μαζί με τους άλλους δύο ερευνητές, τον Θαλή Παπαδάκη και τη Δήμητρα Βεκιάρη, προκάλεσαν πραγματικό σάλο.

Προτείνουν δε ο Ιωάννης Τσάγκος να επανέλθει το πολυτονικό προαιρετικά:

  «Προαιρετικά ο καθένας γράφει όπως θέλει. Και στα σουαχίλι. Δεν μπορεί, όμως, το παιδάκι της εξοπλιστικής ηλικίας, που λένε οι ψυχολόγοι, του δημοτικού δηλαδή, να το ξεκόβουν από τις γλωσσικές του ρίζες. Θα έπρεπε να διδάσκεται στο δημοτικό, 3-4 ώρες, την αρτιμελή ελληνική γραφή. Για να μη γινόμαστε ρεζίλι και στους ξένους, δηλαδή».

      7. Ο λαός λέει: τρώγοντας ανοίγει η όρεξη. Έτσι στην επιστολή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης προτείνει όπως αφού ¨φάγαμε¨τους τόνους και τα πνεύματα να ¨φάμε ¨και γράμματα :

                  α. Να καταργηθούν τα γράμματα ‘η’ και ‘υ’ και να αντικατασταθούν από το γράμμα ‘ι’.

                  β. Να καταργηθεί το γράμμα ‘ω’ και να αντικατασταθεί από το γράμμα ‘ο’.

                  γ. Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής: ‘αι’—> ‘ε’, ‘ει’—>’ι’, ‘οι—>ι’, ‘υι’—>ι’, ‘αυ’—>’αβ’, ‘ευ’—>’εβ’

                  δ. Να καταργηθεί η χρήση του ‘γγ’ και να αντικατασταθεί από το ‘γκ’.

                  ε. Να καταργηθεί το τελικό γράμμα ‘ς’ και να αντικατασταθεί από το γράμμα ‘σ’.

      8. Στην συνέχεια έχουμε την εκτρωματική έκδοση από το National Geographic της Οδύσσεια του Ομήρου.

             Πως θα σας φαινόταν να διαβάζατε την πρόταση :

¨Από αυτήν λοιπόν τη διήγηση του Όμηρου, λείπουν...¨ ,

 ως εξής:

¨Από αφτίν λιπον τι διιγισι του Ομιρου λιπουν…¨

Όπως θα μπορούσε κανείς να καταλάβει, η επίθεση είναι σε όλα τα επίπεδα. 

Αν αφήσουμε να δολοφονηθεί έτσι η γλώσσα μας, τότε έχουμε χάσει όλα τα παιχνίδια του μέλλοντός μας.

       

Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω ενότητες:

Διαβάστε περισσότερα »

Το αλίευσα ΕΔΩ

Σαρακοστιανά Λαογραφικά

Η Σαρακοστή δεν είναι μόνο μια σημαντική χρονική περίοδος με θρησκευτικό νόημα, καθώς αποτελεί στάδιο νηστείας και ασκήσεως των αρετών εν αναμονή του Πάσχα. Αποτελεί και περίοδο με ιδιαίτερη λαογραφική σημασία, αφού συνδυάζει αρχαίες γονιμικές τελετουργίες με την ζέουσα πίστη του ελληνικού λαού στην ορθόδοξη παράδοση. Μεταξύ της Αποκριάς και της Μεγάλης Εβδομάδας, η Σαρακοστή τιμάται ιδιαιτέρως από τον ελληνικό λαό, ως στάδιο προετοιμασίας αλλά και ως κρίσιμη εορτολογική περίοδος, που προετοιμάζει την ανοιξιάτικη βλάστηση και την καλοκαιρινή συγκομιδή, γεγονότα κρίσιμα επίσης για την επιβίωση των παραδοσιακών κοινοτήτων.

Σε πολλές ελληνικές περιοχές, η αρχή της Σαρακοστής σημαδευόταν από απόλυτη νηστεία, από την τήρηση δηλαδή αυστηρού νηστίσιμου τριημέρου, μέχρι και την πρώτη Προηγιασμένη θεία λειτουργία της Τετάρτης. Το δε πρώτο Σάββατο, εορτή του διά κολλύβων θαύματος του αγίου Θεοδώρου, ο ελληνικός λαός το τιμά ως Ψυχοσάββατο, παρασκευάζει κόλλυβα και μνημονεύει τους προσφιλείς νεκρούς του, οι δε κοπέλες παλαιότερα έβαζαν από τα κόλλυβα αυτά κάτω από το μαξιλάρι τους, επικαλούμενες τελετουργικά τους αγίους Θεοδώρους, με την πίστη ότι έτσι θα προκαλούσαν μαντικά όνειρα περί γάμου, μέσω των οποίων θα μάθαιναν την οικογενειακή τους τύχη.

Ανάλογη γονιμική-ευλογητική της φύσης σημασία είχε και η λιτανεία των αγίων εικόνων, κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Με την περιφορά των εικόνων στα όρια του οικισμού και την πάνδημη συμμετοχή σε αυτήν, εξαγιαζόταν η φύση, ευλογούνταν οι παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων και ευλογούνταν οι καλλιέργειες και οι προσδοκώμενες σοδειές, κάτι που ήταν ιδιαιτέρως σημαντικό για τις παραδοσιακές ελληνικές κοινότητες, με τον αγροτοκτηνοτροφικό χαρακτήρα τους. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι γενικότερα οι σαρακοστιανές και οι πασχαλινές λιτανείες έχουν παρόμοιο αγιαστικό της φύσης χαρακτήρα, καθώς εντοπίζονται σε μια σημαντική και σημαδιακή για την πρόοδο της βλάστησης και της ανοιξιάτικης αναγέννησης της φύσης στιγμή, μια στιγμή πραγματικά διαβατήρια και οριακή, ένα εορτολογικό όριο με φυσικές συνιστώσες, καταβολές και ρίζες.

Αλλά και τα λουλούδια ή τα φυτά –συνήθως δενδρολίβανο– που στόλιζαν τον Τίμιο Σταυρό κατά την έκθεσή του για προσκύνηση, την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, είχαν παρόμοιο αγιαστικό και προφυλακτικό χαρακτήρα. Οι γυναίκες τα μετέφεραν με ευλάβεια στα σπίτια τους και τα φύλαγαν στο εικονοστάσι, το κέντρο της οικιακής λατρευτικής τιμής. Εκεί τα αποξήραιναν και τα χρησιμοποιούσαν για να καπνίζονται με αυτά, καθώς τα έκαιγαν στο θυμιατό, σε περιπτώσεις ασθενειών, για να αποδιώχνουν την βασκανία, ακόμη και για να αποτρέπουν και να εξορκίζουν τις ξαφνικές, βίαιες και συχνά ολέθριες ανοιξιάτικες και καλοκαιρινές κακοκαιρίες. Την ενισχυτική των πιστών δύναμη του Τιμίου Σταυρού, όπως ακριβώς την διδάσκει και την πιστεύει η Εκκλησία, πίστευαν ότι αυτά τα «σταυρολούλουδα» την αποκτούσαν δια της επαφής τους με το σταυρό, και είχαν τη δύναμη να την μεταφέρουν στους πιστούς.

Αλλά και η παρόμοια χρήση των λουλουδιών με τα οποία είχε στολιστεί η εικόνα της Παναγίας, κατά τις ακολουθίες των Χαιρετισμών και του Ακαθίστου Ύμνου, στην ίδια κατηγορία τελετουργικών πράξεων εντάσσεται. Ο λαός μας παραδοσιακά παρακολουθούσε και παρακολουθεί τις ακολουθίες αυτές μαζικά και με πίστη, καθώς τιμά συστηματικά και εντατικά την Θεοτόκο, και περιμένει από εκείνην παραμυθία στις δυσκολίες και βοήθεια στα καθημερινά αδιέξοδα. Τα λουλούδια της εικόνας της είχαν, κατά την λαϊκή λατρευτική πίστη, μέρος της αγιαστικής δύναμης της Παρθένου Μαρίας, και ο ευσεβής λαός μας τα τιμούσε δεόντως και αναλόγως. Περιττό βεβαίως είναι να τονίσουμε την αυστηρή τήρηση της νηστείας από τους ανθρώπους του λαού, οι οποίοι συχνά δεν κατέλυαν λάδι όλη την εβδομάδα, σε περιπτώσεις δε σωματικής αδυναμίας μόνο Τετάρτη και Παρασκευή, προετοιμαζόμενοι έτσι για τη μεγάλη εορτή του Πάσχα.

Τέλος, παρόμοια αγιαστική επενέργεια στη φύση πίστευαν ότι ενείχε και το λαϊκό δρώμενο του Λαζάρου, που σε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας τελούσαν το Σάββατο του Λαζάρου, πριν την Κυριακή των Βαϊων, στο τέλος ουσιαστικά της Σαρακοστής. Το δρώμενο αυτό τελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από κοπέλες, και ουσιαστικά περιλάμβανε την τελετουργική περιφορά ενός ομοιώματος του σπαργανωμένου με τα εντάφια σάβανα Λαζάρου, στολισμένου με λουλούδια και πρασινάδες, στα σπίτια του χωριού, ενώ παραλλήλως τραγουδούσαν ένα σχετικό άσμα. Σε ανταμοιβή, έπαιρναν από την κάθε νοικοκυρά αβγά, που θα έβαφαν αργότερα κόκκινα, ώστε να τηρήσουν το σχετικό ελληνικό πάγκοινο λατρευτικό έθιμο.

Κοζανίτισσες με παραδοσιακές στολές τραγουδούν τα Κάλαντα του Λαζάρου

Για το αγερμικό δρώμενο του Λαζάρου και το σχετικό τραγούδι πολλά έχουν γραφεί στην πλούσια ελληνική και βαλκανική λαογραφική βιβλιογραφία, καθώς το δρώμενο είναι ευρύτερα διαδομένο και σε άλλους ορθοδόξους λαούς της χερσονήσου του Αίμου. Κοινή ωστόσο συνισταμένη όλων αυτών των μελετών είναι η διαπίστωση πως η επίτευξη ευλογίας της φύσης, «καλοχρονιάς», ευετηρίας δηλαδή, και καλής σοδειάς βρίσκονταν πάντοτε στο επίκεντρο της τέλεσης του εθίμου. Κι αυτό επειδή όπως σημειώσαμε και στην αρχή, ο αγιασμός και η ευλογία της φύσης αποτελούσαν την κύρια μέριμνα των παραδοσιακών κοινοτήτων, ακριβώς επειδή από την καλή απόδοση και την επιτυχία της ετήσιας σοδειάς εξαρτώνταν η ζωή και η επιβίωση, τόσο σε ατομικό και οικογενειακό, όσο και σε ευρύτερα κοινωνικό επίπεδο.

Συνήθιζαν οι πρόγονοί μας, για τον υπολογισμό του χρονικού μήκους της «κυρά Σαρακοστής», να κατασκευάζουν από ζυμάρι ομοίωμα γυναίκας, κάτω από την ποδήρη φούστα της οποίας εξείχαν επτά πόδια, όσες και οι εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Μετά τον κατανυκτικό εσπερινό κάθε Κυριακής των Νηστειών, επιστρέφοντας στο σπίτι τους έκοβαν και από ένα πόδι, ώστε να γνωρίζουν με βεβαιότητα αν και κατά πόσο πλησίαζαν η Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα. Και γνώριζαν οι άνθρωποι του λαού, με την ανεπιτήδευτη και πηγαία ευσέβεια, ότι μπορούσαν να καταλάβουν την Σαρακοστή και το πλήρες νόημά της μόνο μέσα από την παρακολούθηση των σχετικών εκκλησιαστικών ακολουθιών, γι’ αυτό και συμμετείχαν σε όλες, ακόμη και στα καθημερινά Μεγάλα Απόδειπνα, τα γνωστά στο λαό μας ως «Δυνάμεους», από το επαναλαμβανόμενο σε αυτά γνωστό τροπάριο «Κύριε των Δυνάμεων μεθ΄ ημών γενού …».

Παραδοσιακά καλάντα του Λαζάρου στην Λευκοπηγή Κοζάνης

Στις σημερινές αγχώδεις και νόθα παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες μας, η προσφυγή στους δοκιμασμένους και καθαγιασμένους αυτούς ρυθμούς και τρόπους ζωής θα ήταν ίσως μια δραστική απάντηση σε όσα καθημερινά ταλανίζουν τον άνθρωπο. Χωρίς ιδιαίτερα υλικά μέσα ή τεχνολογικές ευκολίες, οι άνθρωποι του λαού που τηρούσαν τα έθιμα αυτά, είχαν καταφέρει αυτό που για μας σήμερα φαντάζει άπιαστο όνειρο: Ζούσαν σε πλήρη συμφιλίωση με το θέλημα του Θεού, ολιγαρκείς, αλλά και ουσιαστικά ευτυχισμένοι. Κι ίσως εδώ βρίσκεται το βαθύτερο μήνυμα και νόημα της αναφοράς στα ελληνικά λαϊκά σαρακοστιανά έθιμα, στο ότι δηλαδή προβάλλουν απέναντί μας ως ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής και δράσης, ως μια ορθόδοξη και παραδοσιακή απάντηση στο άγχος και την κατάθλιψη των καιρών. Γι’ αυτό και όσα παραπάνω αναφέρθηκαν, πέραν της επιστημονικής και ιστορικής έχουν και πρακτική αξία και εφαρμογή, αφού αποτελούν μια οργανωμένη και δοκιμασμένη συνταγή εξόδου από τα σύγχρονά μας αδιέξοδα και υπέρβασης μιας κρίσης, η οποία πρωτίστως βρίσκεται μέσα στην καρδιά και την ψυχή μας, και δευτερευόντως μόνο σχετίζεται με οικονομικά μεγέθη και τεχνικές παραμέτρους.

Το αλίευσα ΕΔΩ

Ελληνικό Μορφωτικό Κέντρο (ΕΜΚ) του Μιλάνου.

Στην «καρδιά» της Λομβαρδίας, στο βιομηχανικό και οικονομικό κέντρο του ιταλικού βορρά, το Μιλάνο, λειτουργεί ένας ομογενειακός φορέας, που, μέσα από μία πληθώρα ποικιλόμορφων δραστηριοτήτων, φροντίζει ώστε ο ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική γλώσσα ν’ «ακούγονται» δυνατά και σ’ αυτή τη γωνιά της Ευρώπης.

Ο λόγος για το Ελληνικό Μορφωτικό Κέντρο (ΕΜΚ) του Μιλάνου, οι δραστηριότητες του οποίου επικεντρώνονται στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας σε Έλληνες και μη, όλων των ηλικιών, αλλά και σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, που αποτελούν σημείο αναφοράς, με την ποιότητα που τις διακρίνει, για την ευρύτερη περιοχή της Λομβαρδίας.

Το ΕΜΚ Μιλάνου είναι ο μόνος ομογενειακός φορέας της περιοχής. Δημιουργήθηκε το 2002, σε συνέχεια της Ελληνικής Κοινότητας, που είχε ιδρυθεί εκεί πριν από είκοσι χρόνια (1982). Εκπροσωπεί δε την ελληνική κοινότητα της πόλης, αποσκοπώντας στην ενότητα και την αλληλεγγύη της ομογένειας.

«Προσπαθούμε να δείξουμε στους Ιταλούς την ‘άλλη Ελλάδα’, υποδηλώνοντας την παρουσία μας στον τόπο που έγινε πατρίδα μας κι αυτός», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από το Μιλάνο, ο Νικόλαος Βελισσιώτης, πρόεδρος του ΕΜΚ, που μετράει πάνω από 300 ενεργά μέλη.

«Πολιτισμός και ελληνόγλωσση παιδεία είναι οι βασικοί άξονες, στους οποίους κινούνται οι δραστηριότητές μας. Αυτή είναι η ‘ταυτότητα’ των περίπου 800 ελληνικών οικογενειών, που ζουν στην ευρύτερη περιοχή του Μιλάνου», συμπληρώνει.

Με καταγωγή από το Βόλο, ο κ. Βελισσιώτης, ο οποίος ζει εδώ και δεκαετίες στην Ιταλία, είναι μέλος του Ιδρύματος Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, ενώ έχει δημιουργήσει, από το 1974, την εταιρεία δίσκων κλασσικής μουσικής «Akademia».

Ίδρυμα Σπουδής και Διάδοσης του Πολιτισμού των Βυζαντινών Πατρίδων

«Έχοντας εμπεδωμένη την πεποίθηση ότι τραγικά έχει υποτιμηθεί ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε ανάμεσα στον 4ο και τον 15ο αιώνα, στο πλαίσιο της πολυεθνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, θεωρήσαμε απόλυτα αναγκαίο να δημιουργήσουμε το ‘Ίδρυμα Σπουδής και Διάδοσης του Πολιτισμού των Βυζαντινών Πατρίδων’, με έδρα τη Βενετία», αναφέρει ο κ. Βελισσιώτης, «ξετυλίγοντας» στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το κουβάρι της πολυσχιδούς δράσης του ομογενειακού φορέα.

«Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν πόλεις στην Ιταλία, όπως η Ραβέννα, η Βενετία και άλλες, που χάρη και στην ευνοϊκή ιστορική συγκυρία, διατήρησαν άφθαρτα αρχεία χειρογράφων- και δη βυζαντινών- από τον 6ο μ.Χ. αιώνα. Όλες οι εκφάνσεις του βυζαντινού πολιτισμού, όπως αναδείχθηκαν στο πλαίσιο της αχανούς πολυεθνικής αυτοκρατορίας, θα τύχουν της δέουσας μελέτης. Από τα πρώτα μελήματά μας είναι η συμβολή στην ψηφιοποίηση των σπουδαιότερων αρχείων και στην αναλυτική καταγραφή, σε καταλόγους, των περιεχομένων στους σωζόμενους βυζαντινούς κώδικες», μας εξηγεί.

Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στη λόγια βυζαντινή μουσική μας παράδοση, που μόνον η κοσμική έκφρασή της ξεπερνά- κατά τους ηπιότερους υπολογισμούς- τα 250.000 ανέκδοτα έργα. Δύο με τρία εκατομμύρια σελίδες κοσμικής και εκκλησιαστικής μουσικής παραμένουν εδώ και αιώνες αναξιοποίητες, όπως τονίζει ο κ. Βελισσιώτης. Το 75% αυτής της μουσικής διασώθηκε διάσπαρτο σε ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες.

Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, ιδιαίτερα αξιόλογο ήταν το Μουσικό Εργαστήρι Βυζαντινής Μουσικής, διάρκειας εννέα ημερών, που διοργανώθηκε τον περασμένο μήνα, σε συνεργασία με την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Βενετίας, με πρόεδρο τον Νικόλαο Μπα?ρκα. Το σεμινάριο διηύθυνε ο συνθέτης και μουσικολόγος Χριστόδουλος Χάλαρης, ο οποίος έχει αφιερώσει τη ζωή του στην καταγραφή, έκδοση και παράγωγη της βυζαντινής μουσικής.

Εγγύηση του όλου εγχειρήματος αποτέλεσε η συνδρομή του φημισμένου Κρατικού Ωδείου Βενετίας «Benedetto Marcello», στους χώρους του οποίου πραγματοποιήθηκε το Εργαστήρι. Η συναυλία έργων βυζαντινής κοσμικής μουσικής, στις 3 Νοεμβρίου, υπό την διεύθυνση του Χριστόδουλου Χάλαρη, με την οποία ολοκληρώθηκε το Εργαστήρι, τέθηκε υπό την αιγίδα του πρέσβη Πέτρου Παναγιωτόπουλου, γενικού διευθυντή της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών.

Μετά το πέρας του σεμιναρίου, στο οποίο συμμετείχαν 35 νέοι μουσικοί, διαφόρων εθνικοτήτων, με εξειδίκευση στην ευρωπαϊκή μεσαιωνική μουσική, επιλέχθηκαν 15 εξ αυτών για την «Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Λεπτών Οργάνων Βυζαντινού Ρεπερτορίου».

«Ορχήστρες λεπτών οργάνων ονόμαζαν οι Βυζαντινοί τις ορχήστρες εγχόρδων νυκτών και τοξωτών οργάνων, των οποίων τη σύνθεση συμπλήρωναν ξύλινα πνευστά και πολλές φορές κάποιο ‘πνευματικό όργανο’, δηλαδή, όργανο που θα χαρακτηρίζαμε ως εξέλιξη της αρχαίας υδραύλαιως», επισημαίνει ο κ. Βελισσιώτης.

«Η αποστολή της συγκεκριμένης ορχήστρας είναι η ανάδειξη του κοσμικού βυζαντινού ρεπερτορίου, η γνωστοποίηση της ύπαρξής του και η αξιοποίησή του, χρησιμοποιώντας σύγχρονα εκφραστικά μέσα, που μας προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία. Ειδικά τα έργα κοσμικής μουσικής, που χαρακτηρίζονται ως θυμελικά, προσφέρονται για ένα τέτοιο εγχείρημα. Έργα θυμελικά ονόμαζαν οι Βυζαντινοί εκείνα που γράφτηκαν για να υποστηρίζουν σκηνική δράση-παντομιμικά και μελοδραματικά δρώμενα», προσθέτει.

Μπαλέτο με θέμα τη ζωή της αυτοκράτειρας Θεοδώρας

Με άξονα τη ζωή της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, το ΕΜΚ του Μιλάνου προχώρησε στη δημιουργία λιμπρέτου για μπαλέτο, με τίτλο «Θεοδώρα». Μουσικά, το σκηνικό δρώμενο υποστηρίζεται από οκτώ έργα μεγάλων μαϊστόρων, που έζησαν ανάμεσα στον 10ο και στον 15ο μ.Χ. αιώνα. Τη μεταγραφή και ενορχήστρωση έκανε ο Χριστόδουλος Χάλαρης, ο οποίος και θα διευθύνει τη νεοσύστατη ορχήστρα λεπτών οργάνων. Τη χορογραφία έχει αναλάβει ο Μάουρο Αστόλφι (Mauro Astolfi), ενώ τα δρώμενα θα αποδώσει ο διάσημος χορευτικός οργανισμός της Ρώμης «Spellbound Dance Company».

Τα κοσμήματα-γλυπτά θα φιλοτεχνήσει η διάσημη ζωγράφος και γλύπτρια Λίζα Σοτίλη, που ζει κι εργάζεται στο Μιλάνο, ενώ τα κοστούμια θα είναι του Ανδρέα Πέρη, διάσημου χορευτή, χορογράφου, σκηνογράφου, συνεργάτη της Ραλλούς Μάνου στο Ελληνικό Χορόδραμα. Τον σκηνικό χώρο φιλοτεχνεί ο Δημήτρης Κολλιούσης Ζωγράφος-Αγιογράφος.

«Την παραγωγή του όλου εγχειρήματος έχει αναλάβει ο γνωστός παραγωγός Αντόνιο Γκνέτσι-Ρουσκόνε (Antonio Gnecchi-Ruscone), ο οποίος θα μας διασφαλίσει την παρουσίαση του έργου στις μεγαλύτερες σκηνές της Ευρώπης», επισημαίνει ο πρόεδρος τους ΕΜΚ Μιλάνου, προσθέτοντας: «Η παγκόσμια πρώτη εκτέλεση του έργου θα γίνει το 2012, στο Φεστιβάλ της Ραβέννας, όπου βρίσκονται τα βυζαντινά ψηφιδωτά του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας».

Τα σχέδια, όμως, των ανθρώπων του ΕΜΚ Μιλάνου δεν σταματούν εδώ. Το 2013, θα παρουσιαστεί το θεανδρικό δράμα (Όπερα-Μυστήριο), του Εμμανουήλ Δούκα Χρυσάφη «Τρεις Παίδες εν Καμίνω». Πρόκειται για ένα ανέκδοτο έργο, από ιδιόγραφο κώδικα, του τελευταίου των μεγάλων βυζαντινών μαϊστόρων, που συνέθεσε το 1458, αφού διέφυγε τη σφαγή και την αιχμαλωσία μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης.

Το έργο θα παρουσιαστεί στο Μιλάνο, στο πλαίσιο του εορτασμού των 1700 χρόνων από την υπογραφή του Διατάγματος των Μεδιολάνων.

«Θεωρούμε ότι το πρόγραμμα γνωστοποίησης της ύπαρξης αριστουργημάτων της παγκόσμιας μουσικής φιλολογίας, που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της πολιτισμικής ποικιλότητας του Βυζαντινού κράτους, θα δημιουργήσει παγκόσμιο ενδιαφέρον. Το πρόγραμμα αυτό έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και ειδικότερα του πρέσβη Πέτρου Παναγιωτόπουλου», λέει ο κ. Βελισσιώτης, ο οποίος έχει αναλάβει τη γενική οργάνωση όλων αυτών των εγχειρημάτων.

Μαθήματα ελληνικής γλώσσας για Έλληνες και μη

Η διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας σε ενήλικους- ελληνικής και μη καταγωγής- αλλά και σε κλασσικά δημόσια λύκεια της περιοχής, είναι ο δεύτερος δυνατός άξονας δραστηριοτήτων του ΕΜΚ Μιλάνου, που αποδεικνύει ότι πάνω απ΄ όλα χρειάζεται αγάπη για να πετύχουν οι στόχοι που θέτει κάποιος- όσο δύσκολοι και αν είναι αυτοί.

Διαβάστε όλο το άρθρο ΕΔΩ

Το αλίευσα ΕΔΩ

Μια Ελληνίδα "μυεί" τους κατοίκους του Νόρθβιλ στην ελληνική γλώσσα και κουλτούρα.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελλάδα, αλλά τα βήματα της ζωής της την οδήγησαν στις μακρινές ΗΠΑ. Ωστόσο, η φλόγα της αγάπης της για τη γλώσσα και τον πολιτισμό της πατρίδας της παρέμεινε άσβεστη στην καρδιά της κι έτσι αποφάσισε να μεταλαμπαδεύσει την ελληνική κουλτούρα στη νέα της πατρίδα.

Ο λόγος για την Ελένη Παπαναστασοπούλου-Μαρέσκας, η οποία ίδρυσε και λειτουργεί στο μακρινό Νόρθβιλ (Northville) της πολιτείας του Μίτσιγκαν, την Ελληνική Ακαδημία Αριστοτέλη (Aristotle Hellenic Academy), που προσφέρει μαθήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού.
"Όταν ήρθα σ' αυτή τη χώρα, δεν γνώριζα καν το αγγλικό αλφάβητο", λέει η κ. Παπαναστασοπούλου, σε συνέντευξή της που δημοσιεύεται στο διαδικτυακό τόπο northville.patch.com . Αφού διδάχθηκε την αγγλική, δίνοντας το δικό της "αγώνα" για την...
 εκμάθηση μιας νέας, άγνωστης γι' αυτήν γλώσσας, αποφάσισε, μετά το πέρας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να ασχοληθεί με την εκπαίδευση, σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Έτσι, λοιπόν, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Wayne (Γουέιν), με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στον τομέα της εκπαίδευσης, ενώ είναι και πιστοποιημένη καθηγήτρια του Μίτσιγκαν.

Η Ελένη Παπαναστασοπούλου-Μαρέσκας είναι η δημιουργός της Ελληνικής Ακαδημίας "Αριστοτέλης", ενώ η κόρη της, η οποία όχι μόνο μιλά ελληνικά, αλλά γνωρίζει καλά την ελληνική κουλτούρα, είναι υπεύθυνη για το χορευτικό τμήμα του προγράμματος. Η Ρούλα Αδονάκη είναι μία από τις δασκάλες, που συμμετέχει στην προσπάθεια αυτή της κ. Παπαναστασοπούλου για τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας στο μακρινό Νόρθβιλ. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, με πτυχίο στα Νέα Ελληνικά και τις Πολιτικές Επιστήμες, η κ. Αδονάκη διδάσκει την ελληνική γλώσσα, σε παιδιά που βρίσκονται στην τρυφερή ηλικία των 5-7 ετών.