ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

 

 Το καλύτερο φάρμακο 

Το αλίευσα ΕΔΩ

Καλύτερα να μιλάμε στην καρδιά του άλλου ... - Άγιος Πορφύριος

 Καλύτερα να μιλάμε στην καρδιά του άλλου με προσευχή παρά στο αυτί με λόγια-Μιλάει ο Άγιος Πορφύριος

 Το αλίευσα ΕΔΩ

Άλυτα Μυστήρια της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας!

 Το αλίευσα ΕΔΩ

Ολόκληρη Προτεσταντική Εκκλησία στο Χάλιφαξ μεταστρέφεται στην Ορθοδοξία

 Σημαντικό ορόσημο στην Αγγλία! Ολόκληρη ενορία Προτεσταντών στο Χάλιφαξ μεταστράφηκε στην Ορθοδοξία

Η Πορεία προς την Αρχαία Πίστη

Τον Σεπτέμβριο του 2025, η “Hope Church” στο Χάλιφαξ της Δυτικής Υόρκης της Αγγλίας, μια ευαγγελική προτεσταντική κοινότητα, αναμένεται να ολοκληρώσει τη διαδικασία μεταστροφής της στην Ορθοδοξία. Η κοινότητα θα γίνει επίσημα δεκτή στην Αντιοχιανή Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Βρετανικών Νήσων και Ιρλανδίας και θα μετονομαστεί σε “Ορθόδοξη Εκκλησία της Αγίας Χίλντας“.

Η Πορεία προς την Αρχαία Εκκλησία

Η ιστορία της “Hope Church” ξεκίνησε το 2018, όταν ο πάστορας Doug Clark και η κοινότητά του ξεκίνησαν μια συστηματική αναζήτηση για την αυθεντική χριστιανική πίστη. Όπως εξηγούν οι ίδιοι, η δέσμευσή τους να μελετήσουν σε βάθος τις Γραφές και να ανακαλύψουν τον τρόπο με τον οποίο ο Ιησούς δίδαξε ότι πρέπει να είναι η Εκκλησία, τους οδήγησε αναπόφευκτα στην Ανατολική Ορθοδοξία.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον πάστορα Clark, η αναζήτηση της κοινότητας είχε ως στόχο να βρει μια εκκλησία που να είναι “Χριστοκεντρική, πολιτιστικά εναρμονισμένη και ομολογιακή”. Μετά από ενδελεχή μελέτη της εκκλησιαστικής ιστορίας και των δογμάτων, κατέληξαν στην πεποίθηση ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διατηρεί την αδιάσπαστη αποστολική διαδοχή και την πληρότητα της διδασκαλίας της πρώτης Εκκλησίας.

Η απόφαση για τη μαζική αυτή μεταστροφή αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη τάση που παρατηρείται σε ορισμένες προτεσταντικές κοινότητες. Πολλοί Προτεστάντες εκφράζουν δυσαρέσκεια με τη φιλελευθεροποίηση των δογμάτων και των ηθικών αξιών που παρατηρείται στις ομολογίες τους, και αναζητούν μια σταθερή, παραδοσιακή πίστη. Η Ορθοδοξία, με την αρχαία λειτουργική της παράδοση, τα μυστήρια και την πιστότητα στις διδασκαλίες των Πατέρων, προσφέρει αυτό που πολλοί αναζητούν: μια αίσθηση συνέχειας και αυθεντικότητας.

Ο πάστορας Douglas Clark και ο συνεργάτης του, Viviers Ferreira, μαζί με την συντριπτική πλειοψηφία των μελών της κοινότητας, έχουν ήδη ενταχθεί στη διαδικασία της κατήχησης. Η διαδικασία αυτή, που αποκαλείται “Προσκύνημα στην Ορθοδοξία”, δεν είναι πρωτόγνωρη για την Αντιοχιανή Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία έχει δεχθεί και άλλες κοινότητες στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1995.

Σημασία της Εξέλιξης

Η μεταστροφή της “Hope Church” θεωρείται ένα σημαντικό γεγονός, καθώς αναδεικνύει το άνοιγμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας να δεχθεί ολόκληρες κοινότητες και όχι μόνο μεμονωμένα άτομα. Αποτελεί, επίσης, μια μαρτυρία της ζωντάνιας της Ορθοδοξίας και της έλξης που ασκεί σε ανθρώπους που αναζητούν την αρχαιότητα, την παράδοση και την αυθεντικότητα της χριστιανικής πίστης.

Η κοινότητα της Αγίας Χίλντας θα αποτελέσει ένα νέο Ορθόδοξο κέντρο στο Χάλιφαξ, συνεχίζοντας το έργο της διακονίας και της ιεραποστολής, πλέον εντός της παράδοσης της αρχαίας Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Πηγές:

• (antiochian-orthodox
• (hopehalifax./)
• https://orthochristian.com/172029.html
• Inaugural Divin
• πηγή

Το αλίευσα ΕΔΩ

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 24.08.25

Κυριακή ΙΑ΄ Ματθαίου 24/8/2025

Ευαγγέλιο

ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ιη’ 23 – 35

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Π.ΤΡΕΜΠΕΛΑ

²³ Διὰ τοῦτο ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ ὃς ἠθέλησεν συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ.

²³ Διότι δὲ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν τὸ καθῆκον τοῦ νὰ συγχωρῶμεν τοὺς πταίστας μας εἶναι ἀπεριόριστον, δι’ αὐτὸ ὠμοίασεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν πρὸς ἐπίγειον βασιλέα, ποὺ ἠθέλησε νὰ λογαριασθῇ μὲ τοὺς δούλους καὶ αὐλικούς του, εἰς τοὺς ὁποίους εἶχεν ἀναθέσει τὴν διαχείρισιν τῶν φόρων καὶ εἰσπράξεών του.

²⁴ ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων.

²⁴ Ὅταν δὲ αὐτὸς ἄρχισε νὰ λογαριάζεται, τοῦ ἔφεραν ἕνα χρεώστην, ποὺ ὤφειλε δέκα χιλιάδες τάλαντα, δηλαδὴ περίπου ἑξήκοντα ἑκατομμύρια χρυσᾶς δραχμάς.

²⁵ μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ πραθῆναι καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ τὰ τέκνα καὶ πάντα ὅσα εἶχε, καὶ ἀποδοθῆναι.

²⁵ Ἐπειδὴ δὲ αὐτὸς δὲν εἶχε νὰ πληρώσῃ, διέταξεν ὁ κύριος νὰ πωληθῇ αὐτὸς καὶ ἡ γυναῖκα του καὶ τὰ παιδιά του καὶ ὅλα ὅσα εἶχε καὶ νὰ πληρωθῇ τὸ χρέος.

²⁶ πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ λέγων· κύριε μακροθύμησον ἐπ’ ἐμοί, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω.

²⁶ Ἔπεσε λοιπὸν κατὰ γῆς ὁ δοῦλος καὶ τὸν ἐπροσκύνει λέγων· Κύριε, κάμε ὑπομονὴν δι’ ἐμέ, καὶ ὅλα ὅσα χρεωστῶ, θὰ σοῦ τὰ πληρώσω.

²⁷ σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἀπέλυσεν αὐτόν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. 

²⁷ Ἐλυπήθη δὲ καὶ ᾐσθάνθη συμπάθειαν ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου καὶ τὸν ἀφῆκεν ἐλεύθερον, τοῦ ἐχάρισε δὲ καὶ τὸ δάνειον.

²⁸ ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν λέγων· ἀπόδος μοι εἴ τι ὀφείλεις.

²⁸ Ὅταν ὅμως ἐβγῆκεν ἔξω ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ηὗρεν ἕνα ἀπὸ τοὺς συνδούλους του, ποὺ τοῦ ἐχρεώστει ἑκατὸν δηνάρια, δηλαδὴ περίπου ἐνενήντα χρυσὸς δραχμάς.Καὶ ἀφοῦ τὸν ἐσταμάτησε, τὸν ἐστενοχώρει σκληρὰ λέγων· Ἐξόφλησέ μου ὅ,τι μοῦ χρεωστεῖς.

²⁹ πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκάλει αὐτὸν λέγων· μακροθύμησον ἐπ’ ἐμοί, καὶ ἀποδώσω σοι·

²⁹ Ἔπεσε λοιπὸν εἰς τὰ πόδια του ὁ σύνδουλός του καὶ τὸν παρεκάλει λέγων· Περίμενέ με καὶ δεῖξε ὑπομονὴν μαζί μου καὶ θὰ σὲ πληρώσω.

³⁰ ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον. 

³⁰ Αὐτὸς ὅμως δὲν ἤθελεν, ἀλλ’ ἐπῆγεν εἰς τὸ δικαστήριον καὶ τὸν ἔρριψεν εἰς φυλακήν, Ἕως ὅτου πληρώσῃ ὅ,τι ἐχρεωστοῦσεν.

³¹ ἰδόντες δὲ οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ τὰ γενόμενα ἐλυπήθησαν σφόδρα, καὶ ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα.

³¹ Ὅταν δὲ εἶδαν οἱ ἄλλοι σύνδουλοί του αὐτὰ ποὺ ἔγιναν, ἐλυπήθησαν πολὺ καὶ ἀφοῦ ἦλθαν διηγήθησαν εἰς τὸν κύριον τους ὅλα ὅσα συνέβησαν.

³² τότε προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ λέγει αὐτῷ· δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με·

³² Τότε τὸν προσεκάλεσεν ὁ κύριός του καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Δοῦλε πονηρέ, ὅλον τὸ χρέος ἐκεῖνο, τὸ τόσον μεγάλο, σοῦ τὸ ἐχάρισα, ἐπειδὴ μὲ παρεκάλεσες.

³³ οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγὼ σὲ ἠλέησα;

³³ Δὲν ἔπρεπε καὶ σὺ νὰ λυπηθῇς καὶ νὰ κάμῃς ἔλεος εἰς τὸν σύνδουλόν σου, ὅπως καὶ ἑγώ, ποὺ δὲν εἶμαι σύνδουλός σου ἀλλὰ κύριός σου, σὲ ἐλυπήθηκα καὶ ἔδειξα ἔλεος εἰς σέ;

³⁴ καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον αὐτῷ.

³⁴ Καὶ ἐθύμωσεν ὁ κύριός του καὶ τὸν παρέδωκεν εἰς αὐτούς, ποὺ βασανίζουν τοὺς φυλακισμένους, διὰ νὰ τὸν τιμωροῦν, μέχρις ὅτου ἐξοφλήσῃ πᾶν ὅ,τι ἐχρεωστοῦσεν.

³⁵ Οὕτω καὶ ὁ πατήρ μου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑμῖν ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν τὰ παραπτώματα αὐτῶν.

³⁵ Ἔτσι καὶ ὁ ἐπουράνιος πατήρ μου, πρὸς τὸν ὁποῖον λόγῳ τῶν ἀναριθμήτων σας ἁμαρτιῶν εἶσθε χρεῶσται ἀναριθμήτου χρέους, θὰ κάμῃ εἰς σᾶς, ἐὰν δὲν συγχωρήσετε καθένας σας τὸν ἀδελφόν του ὄχι μὲ τὸ στόμα σας μόνον, ἀλλ’ ἀπὸ τὴν καρδιά σας.

 

Αποστολικό Ανάγνωσμα

Α’ ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ θ’ 2 – 12

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Π.ΤΡΕΜΠΕΛΑ

² εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμι· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ.

² Ἐὰν δι’ ἄλλους δὲν εἶμαι Ἀπόστολος, τουλάχιστον ὅμως διὰ σᾶς εἶμαι Ἀπόστολος. Διότι ἡ σφραγῖδα, μὲ τὴν ὁποίαν πιστοποιεῖται ἐπίσημα τὸ ἀποστολικόν μου ἀξίωμα, εἶσθε διὰ τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου σεῖς, τοὺς ὁποίους ἑγὼ ὠδήγησα εἰς Χριστόν.

³ ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσιν αὕτη ἐστί. 

³ Ἡ ἀπάντησίς μου πρὸς ἐκείνους, ποὺ μὲ ἐξετάζουν, ἐὰν εἶμαι Ἀπόστολος, εἶναι αὐτὴ ποὺ δίδεται ἀπὸ τὴν θείαν αὐτὴν σφραγῖδα.

⁴ Μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πιεῖν;

⁴ Ἀφοῦ λοιπὸν εἶμαι καὶ ἐγὼ Ἀπόστολος σὰν τοὺς ἄλλους Ἀποστόλους, ἐρωτᾷ: Δὲν ἔχομεν ἑγὼ καὶ οἱ συνεργάται μου δικαίωμα νὰ φάγωμεν καὶ νὰ πίωμεν αὐτά, ποὺ μᾶς προσφέρουν οἱ μαθηταί μας;

⁵ μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν, ὡς καὶ οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῦ Κυρίου καὶ Κηφᾶς;

⁵ Μήπως δὲν ἔχομεν καὶ ἡμεῖς δικαίωμα νὰ περιφέρωμεν εἰς τὰς περιοδείας μας γυναῖκα, Χριστιανὴν ἀδελφήν, διὰ νὰ μᾶς ὑπηρετῇ, καθὼς περιφέρουν τέτοιαν καὶ οἰ λοιποὶ Ἀπόστολοι καὶ οἱ λεγόμενοι ἀδελφοὶ τοῦ Κυρίου καὶ ὁ Κηφᾶς;

⁶ ἢ μόνος ἐγὼ καὶ Βαρνάβας οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν τοῦ μὴ ἐργάζεσθαι;

⁶ Ἢ μήπως μόνος ἐγὼ καὶ ὁ Βαρνάβας δὲν ἔχομεν δικαίωμα νὰ μὴ ἐργαζώμεθα ἐπάγγελμα βιοποριστικόν, διὰ νὰ κερδίζωμεν ἀπὸ αὐτὸ τὰ ἔξοδά μας;

⁷ τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ; τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει; ἢ τίς ποιμαίνει ποίμνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει; 

⁷ Εἴμεθα στρατιῶται τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀγωνιζόμεθα διὰ τὴν ἐξάπλωσιν τῆς βασιλείας του. Ποῖος ποτὲ λαμβάνει μέρος εἰς ἐκστρατείαν κατὰ τοῦ ἐχθροῦ μὲ ἰδικά του ἔξοδα; Εἴμεθα ἀμπελουργοί, ποὺ καλλιεργοῦμεν τὸ πνευματικὸν ἀμπέλι τοῦ Χριστοῦ. Ποῖος φυτεύει ἀμπέλι καὶ δὲν τρώγει ἀπὸ τὸν καρπόν του; Εἴμεθα πνευματικοὶ ποιμένες καὶ σεῖς εἶσθε τὰ πρόβατά μας. Ποῖος βόσκει ποίμνιον καὶ φροντίζει δι’ αὐτό, καὶ δὲν τρώγει ἀπὸ τὸ γάλα τοῦ ποιμνίου;

⁸ Μὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα λαλῶ; ἢ οὐχὶ καὶ ὁ νόμος ταῦτα λέγει;

⁸ Ἀλλὰ μήπως αὐτὰ ποὺ λέγω εἶναι σύμφωνα μόνον μὲ συνηθείας καὶ παραδείγματα ἀνθρώπινα; Ἢ μήπως δὲν λέγει αὐτὰ καὶ ὃ θεόπνευστος νόμος;

⁹ ἐν γὰρ τῷ Μωϋσέως νόμῳ γέγραπται· οὐ φιμώσεις βοῦν ἀλοῶντα. μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ Θεῷ;

⁹ Βεβαίως καὶ ὁ νόμος λέγει ταῦτα. Διότι ἔχει γραφῆ εἰς τὸν Μωσαϊκὸν νόμον: Δὲν θὰ κλείσῃς καὶ δὲν θὰ βουλώσῃς τὸ στόμα τοῦ βωδιοῦ, ποὺ ἁλωνίζει. Θὰ ἀφήσης τὸ στόμα του ἐλεύθερον νὰ φάγῃ ἀπὸ τὰ στάχυα, ποὺ κοπιάζει διὰ νὰ τριφθοῦν εἰς τὸ ἀλῶνι. Ἀλλ’ ἐρωτῶ: Μήπως ὁ Θεὸς ὡς νομοθέτης ἐνδιαφέρεται διὰ τὰ βώδια;

¹⁰ ἢ δι’ ἡμᾶς πάντως λέγει; δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγράφη, ὅτι ἐπ’ ἐλπίδι ὀφείλει ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾶν, καὶ ὁ ἀλοῶν τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ μετέχειν ἐπ’ ἐλπίδι.

¹⁰ Ἢ μήπως ὡρισμένως δι’ ἠμᾶς τοὺς λογικοὺς ἀνθρώπους λέγει καὶ νομοθετεῖ αὐτά; Ναί· δι’ ἡμᾶς λέγει ταῦτα. Διότι δι’ ἡμᾶς τοὺς πνευματικοὺς ἐργάτας καὶ καλλιεργητὰς ἐγράφη, ὅτι ὁ καλλιεργητὴς μὲ ἐλπίδα τοῦ νὰ ἀπολαύσῃ τὴν ἐσοδείαν ὀφείλει νὰ καλλιεργῇ τὴν γῆν, καὶ ἐκεῖνος, ποὺ γεμᾶτος ἐλπίδα ἁλωνίζει, ὀφείλει νὰ μετέχῃ καὶ νὰ ἀπολαμβάνῃ τὸν καρπόν, ποὺ ἤλπιζεν ἀπὸ τὸν ἀγρόν του.

¹¹ Εἰ ἡμεῖς ὑμῖν τὰ πνευματικὰ ἐσπείραμεν, μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν;

¹¹ Καὶ ἡμεῖς σπορεῖς πνευματικοὶ καὶ καλλιεργηταὶ ὑπήρξαμεν μεταξύ σας. Ἐὰν λοιπὸν ἡμεῖς ἐσπείραμεν εἰς τὰς καρδίας σας τὸν πνευματικὸν σπόρον τῆς ἀληθείας καὶ σᾶς μετεδώκαμεν πνευματικὰ χαρίσματα, εἶναι μεγάλο πρᾶγμα, ἐὰν ἡμεῖς θερίσωμεν ὡς καρπὸν τῆς πνευματικῆς μας αὐτῆς σπορᾶς τὰ σωματικὰ ἀγαθά σας;

¹² εἰ ἄλλοι τῆς ἐξουσίας ὑμῶν μετέχουσιν, οὐ μᾶλλον ἡμεῖς; ἀλλ’ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγομεν, ἵνα μὴ ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ.

¹² Καὶ ἐὰν ἄλλοι χρησιμοποιοῦν τὰ δικαιώματα, ποὺ τοὺς δίδει ὁ νόμος εἰς σᾶς τοὺς μαθητευομένους, δὲν δικαιούμεθα νὰ χρησιμοποιήσωμεν τὴν ἐξουσίαν αὐτὴν πολὺ περισσότερον ἡμεῖς; Ἀλλ’ ὅμως δὲν ἐκάμαμεν χρῆσιν τῶν δικαιωμάτων μας αὐτῶν. Ἀλλ’ ὑποφέρομεν κάθε εἶδος στερήσεις, διὰ νὰ μὴ παρεμβάλωμεν οὐδὲ τὸ παραμικρὸν ἐμπόδιον εἰς τὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ.

Το αλίευσα ΕΔΩ

Ποιοί μπορεί να είναι φυσικοί σύμμαχοι μέχρι και στρατηγικοί εταίροι της Ελλάδας;

 

Έχουμε ακούσει πολλές μέσα στην σύγχρονη Ελληνική ιστορία, ότι η Ελλάδα είναι με τις ΗΠΑ, είναι με την Γαλλία, με την Ρωσία ή και με την Αγγλία. Για αυτό είχαμε μέχρι και το 1860 στην Ελλάδα, το Αγγλικό, το Γαλλικό και το Ρωσικό κόμμα. Αυτά τα κόμματα ουσιαστικά ήταν σφαίρες επιρροής που ήθελαν το Ελλαδικό Κράτος, ως ένα στρατηγικό μοχλό πίεσης στην Οθωμανική αυτοκρατορία, και από την άλλη μια έξοδος στην Ανατολική Μεσόγειο, που τότε ήταν υπό Οθωμανικό έλεγχο. Ενώ να θυμηθούμε ότι η Διώρυγα του Σουέζ έγινε το 1869.

του Αντώνη Ζάρκου Τσιαγγάλη,

Σήμερα το 2025 με όλες τις εξελίξεις ποιες χώρες και γιατί μπορεί να είναι φυσικοί σύμμαχοι μέχρι και στρατηγοί εταίροι της Ελλάδας. Αρχικά να βγάλουμε τον ελέφαντα από το δωμάτιο, δηλαδή δεν μπορεί να είμαστε ούτε σύμμαχοι με την Κίνα και την Ρωσία, καθώς είναι η κατεξοχήν ανταγωνιστές μέχρι και εχθροί της Δύσης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οφείλουμε να είμαστε ορκισμένοι εχθροί των δύο υπερδυνάμεων, αλλά να έχουμε διπλωματικές σχέσεις για τα Ελληνικά συμφέροντα. Με την Κίνα για το εμπόριο και με την Ρωσία για την φτηνή ενέργεια, ενώ και οι δύο χώρες μπορούν να έχουν ένα σημαντικό ποσοστό στον τουρισμό της Ελλάδας. Από την άλλη δεν είναι τυχαίο, ότι η Ελλάδα μετά τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, έγινε εντελώς ξεκάθαρα μέρος της Δυτικής Αρχιτεκτονικής Ασφαλείας και το σύνορο της Δύσης στην περιοχή, μαζί με την Τουρκία και το νεοσύστατο τότε Κράτος του Ισραήλ.

Σημαντικό επίσης είναι ότι δεν μπορούμε να έχουμε συμμάχους ή να είμαστε υποτελείς ή ακόμα και να είμαστε εχθροί με την Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Γαλλία. Αυτό δεν γίνεται καθώς και οι τρείς χώρες έχουν το μεγαλύτερο μέρος της επίδρασης τους στην Ελλάδα, με πρώτες τις ΗΠΑ από το 1960. Είναι καλό να έχουμε σχέσεις, οι οποίες όμως θα βασίζονται περισσότερο στα Ελληνικά συμφέροντα, παρά στα δικά τους. Και αυτό γιατί αυτές οι δυνάμεις, όπως και άλλες ηγεμονικές δυνάμεις (Ρωσία και Κίνα), έβαλαν τα συμφέροντα τους απέναντι σε αυτά της Ελλάδας σε κρίσιμες περιόδους. Αυτό φάνηκε τόσο στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853 – 1856), στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, στην Μικρασιατική Εκστρατεία (1919 – 1922), στον Ελληνικό Εμφύλιο (1944 – 1949) και στην Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο (1974).

Προφανώς έγιναν και σοβαρά λάθη από την Ελληνική ηγεσία τότε, που κυρίως είχαν να κάνουν με τον διχασμό στην εκάστοτε εποχή. Η κόντρα Δυτικών με το Ελληνικό στοιχείο, έχει μακρά ιστορία και ξεκινάει από τον Καρλομάγνο και κορυφώνεται στην Δ Σταυροφορία με την Πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1204μ.Χ. Από την άλλη τόσο για την Ρωσία όσο και για την Κίνα έχουμε σημασία στο ότι είμαστε μια σημαντική πύλη προς την Ευρώπη και ένα στρατηγικότατο σημείο στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο λόγος που η Ελλάδα είναι από τα πιο στρατηγικά σημεία του κόσμου, και μήλον της Έριδος για τις μεγάλες δυνάμεις, είναι καθαρά η γεωγραφική της θέση.

Παρακάτω θα δούμε τα 7 Κράτη και ένα σημαντικό πληθυσμιακό στοιχείο που δεν έχει ακόμα, κράτος, όπου η Ελλάδα μπορεί να είναι σύμμαχος μέχρι και στρατηγικός εταίρος. Και προφανώς να κερδίζουν και τα Ελληνικά συμφέροντα όχι μόνο τα συμφέροντα άλλων.

Σερβία

Ακούμε σήμερα για την Ελληνοσεβρική φιλία και τις διαχρονικά φιλικές σχέσεις Ελλήνων και Σέρβων. Διαχρονικά υπήρξαν και περιπτώσεις ανταγωνισμού και σύγκρουσης, όπως με τον Σέρβο Στέφανο Ντούσαν το 1370μ.Χ. στα τέλη του Βυζαντίου, και με τον Τίτο στην Γιουγκοσλαβία στον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτές οι κρίσεις υπήρξαν εξαιτίας του ανταγωνισμού για την επιρροή στα Βαλκάνια και το Μακεδονικό ζήτημα. Σήμερα η Ελλάδα με την Σερβία έχουν καλές σχέσεις και μπορούν να είναι σταθεροί και φυσικοί σύμμαχοι. Πέρα από την κοινή Ορθόδοξη πίστη, το εμπόριο και τον τουρισμό, η Σερβία μπορεί να αποτελέσει πίεση τόσο στα Σκόπια όσο και στην Αλβανία. Ο λόγος είναι ότι το Κράτος των Σκοπίων και της Αλβανίας έχουν πλέον σημαντική Τουρκική επιρροή, κάτι που εξηγείται με την ανάπτυξη του εθνικισμού μέχρι και σοβινισμού σε αυτά τα Κράτη. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο αφήγημα της Μεγάλης Αλβανίας και στο γεγονός ότι υπάρχουν Σκοπιανοί που θεωρούν την Θεσσαλονίκη ως κληρονομιά μέχρι και προέκταση τους. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτά είναι στην σφαίρα της φαντασίας σε κάποιους ακραίους κύκλους, αλλά δυστυχώς είναι μέσα στα σχολεία, στα πανεπιστήμια και σε δημόσιες κρατικές δομές. Όπου αυτό δείχνει μια αδιαφορία των δύο κρατών, δεδομένου ότι μέσω της Ελλάδας, τα Σκόπια και η Αλβανία είναι στο ΝΑΤΟ και είναι να μπούνε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενώ ο εναέριος χώρος της Αλβανίας και των Σκοπίων, στην ουσία προστατεύεται από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.

Επιπρόσθετα η μέσω της Σερβίας η Ελλάδα θα μπορούσε να ξανά κάνει προσέγγιση με την Ρωσία, για επαναφορά των διπλωματικών σχέσεων και σε αντάλλαγμα η Ελλάδα μπορεί να βοηθήσει την Σερβία στην πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Να τονίσουμε εδώ ότι η Σερβία και η Ελλάδα, είναι μέσα στον Νέο Εμπορικό Δρόμο του Μεταξιού της Κίνας. Έτσι το εμπόριο της Κίνας με την Ελλάδα και την Σερβία θα μπορούσε να αυξηθεί με μια κοινή πρωτοβουλία των Ελλήνων και των Σέρβων. Συμπερασματικά η Σερβία όπως και η Ελλάδα, δεν θέλουν μια Νέο Οθωμανική Τουρκία, ούτε μια Μεγάλη Αλβανία ή Σκόπια με μια έξοδο στην θάλασσα.

Αρμενία

Διαχρονικά οι σχέσεις Ελλάδας και Αρμενίας είναι φιλικές. Ξεκίνησαν από τον Μιθριδάτη Στ του Πόντου που συμμάχησε τον 1^ο αιώνα π.Χ. με τον τότε Αρμένιο Βασιλιά Τιγράνη τον Μέγα, όπου μάλιστα τότε η Αρμενία ήταν αυτοκρατορία. Η συμμαχία αυτή, ήταν ενάντια στους Ρωμαίους και στην Περσική Δυναστεία της Πάρθιας. Τελικά στο τέλος οι Ρωμαίοι κυριάρχησαν. Στην συνέχεια τόσο οι Έλληνες όσο και οι Αρμένιοι ήταν από τους πρώτους που ξεκίνησαν να ασπάζονται τον Χριστιανισμό. Από το 350μ.Χ. μέχρι και το 620μ.Χ. η περιοχή της Αρμενίας αποτέλεσε μήλον της έριδος μεταξύ της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και της Περσικής αυτοκρατορίας των Σασσανιδών. Ενώ στην συνέχεια οι Άραβες κατέλαβαν την Αρμενία, μέχρι οι Βυζαντινοί να ξανά έχουν ερείσματα εκεί. Στο πέρασμα των αιώνων επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι είχαν σημαντικές οικονομικές δραστηριότητας στην Τουρκοκρατία. Στα τέλη του 19^ου αιώνα μέχρι και το 1922 οι Τούρκοι έκαναν Γενοκτονία στους Έλληνες και στους Αρμένιους. Εκ τότε οι σχέσεις Ελλήνων και Αρμενίων ήταν ακόμα πιο κοντά, όπου μέχρι και σήμερα ζητάνε διεθνή αναγνώριση και καταδίκη για αυτά τα εγκλήματα που έγιναν τότε. Ενώ μέχρι και σήμερα το Τουρκικό Κράτος αρνείται τις κατηγορίες.

Σήμερα η Αρμενία είναι σε μια δύσκολη θέση καθώς έχει εχθρό το Αζερμπαϊτζάν, η κυβέρνηση έκανε μια φιλοδυτική στροφή που αυτό οδήγησε σε μια μη φιλική στάση της Ρωσίας. Όμως οι σχέσεις Αρμενίας και Ελλάδας θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν παράγοντα απέναντι στο Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία. Λόγο του Χριστιανισμού, των πολιτιστικών σχέσεων, του κοινού αντιπάλου αλλά και της προσέγγισης Αρμενίας με την Ινδία, Ελλάδα και Αρμενία μπορούν να έχουν συμμαχία. Άλλωστε είναι σημαντικό να έχουμε στρατηγικούς εταίρους στην πλάτη της Τουρκίας.

Ινδία

Με επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού Μόντι σε Ελλάδα και Κύπρο και την πολεμική ένταση Ινδίας Πακιστάν, είναι μια μοναδική ευκαιρία για μια συμμαχία Ελλάδας – Ινδίας. Ο νέος εμπορικός δρόμος από την Ινδία, προς το Ισραήλ και στην Ελλάδα, γίνεται με τις ευλογίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ, και είναι η απάντηση στον Νέο Κινεζικό Εμπορικό Δρόμο του Μεταξιού. Ενώ η Ινδία πιθανότατα θα γίνει στο μέλλον η 4 η Ηγεμονική Δύναμη, μετά τις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Κίνα. Η Ινδία έχει πολύ στενές σχέσεις με την Ρωσία, έχει επιφυλακτικές και δύσκολες σχέσεις με την Κίνα, ενώ έχει φιλικές σχέσεις με την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, την Γαλλία και το Ισραήλ. Από την άλλη η Ινδία έχει εχθρικές σχέσεις με το Πακιστάν και την Τουρκία. Όλα τα παραπάνω δίνουν στην Ελλάδα ένα πολύ ευνοϊκό πλαίσιο από κάθε άποψη να έχει την Ινδία σύμμαχο.

Το εμπόριο, η τεχνολογική και στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας Ινδίας, μπορεί να αποτελέσει έναν παράγοντα απέναντι στην Νέο Οθωμανική φιλοδοξία της Τουρκίας. Είναι πολύ ωφέλιμο να γίνει μια Σύνοδος Κορυφής με Ελλάδα, Ινδία, Ισραήλ και Κύπρος. Έτσι θα μπορούσε να γίνει μια σύσφιξη όλων των χωρών με κοινό συμφέρον, το εμπόριο, την ασφάλεια, την καταπολέμηση της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας και την σταθερότητα. Αυτή η συνεργασία θα μείνε την επιρροή της Τουρκίας και του Πακιστάν στην Μέση Ανατολή. Τέλος η Ελλάδα μέσω της Ινδίας, όπως και της Σερβίας, θα μπορούσε να ξανά προσεγγίσει την Ρωσία για ενεργειακά ζητήματα και να υπάρχουν τυπικές διπλωματικές σχέσεις.

Ισραήλ

Το Ισραήλ είναι ένα κράτος που έχει συμμάχους, που είναι συνεργάτες και όχι βαθύτερες συμμαχίες. Έχει μια δυναμική εξωτερική πολιτική, που είναι του προληπτικού πλήγματος, πρώτα χτυπάει και μετά ρωτάει. Οι ΗΠΑ είναι ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ, και το Ισραήλ έχει στενές σχέσεις με την Κύπρο και την Ελλάδα. Οπότε η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι σύμμαχος του Ισραήλ, με κοινό συμφέρον ενάντια στις Τουρκικές φιλοδοξίες και την Ισλαμιστική τρομοκρατία. Έτσι Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ, είναι ένα φράγμα απέναντι στην Τουρκία, που επιθυμεί να γίνει η ισχυρότερη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέλος είναι καλή η στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ, σε θέματα αεράμυνας και τεχνολογίας. Ωστόσο δεν γίνεται η Ελλάδα να στείλει στρατό το Ισραήλ ή το Ισραήλ να έστελνε στρατό στην Ελλάδα.

Αίγυπτος

Διαχρονικά οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι είχαν φιλικές μέχρι και ανταγωνιστικές και δύσκολες σχέσεις. Στην Αρχαιότητα Έλληνες και Αιγύπτιοι ήταν απέναντι στους Πέρσες και στους Ρωμαίους. Με την εξάπλωση του Ισλάμ και των Αράβων, οι Αιγύπτιοι Αραβοποιήθηκαν και έγιναν ανταγωνιστική μέχρι και εχθροί των Ελληνορωμαίων Βυζαντινών για τουλάχιστον 350 χρόνια. Λίγο αργότερα στην Γ Σταυροφορία, οι σχέσεις Βυζαντινών και Αιγυπτίων εξομαλύνθηκαν τότε με τον ισχυρό Σουλτάνο της Αιγύπτου και της Συρίας, Σαλαντίν να έχει καλές σχέσεις με την Δυναστεία των Κομνηνών. Το 1821 στην Επανάσταση Έλληνες και Αιγύπτιοι πολέμησαν ξανά μετά από αιώνες, με το Ιμπραήμ Πασά αφενός να απειλεί σοβαρά την Επανάσταση, αφετέρου να μην μπορεί να την εξαλείψει λόγο της πεισματικής Ελληνικής αντίστασης.

Σήμερα υπάρχουν διπλωματικές, οικονομικές, τουριστικές και στρατηγικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Έχει οριοθετηθεί από το 2021 η ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου, ενώ τόσο η Ελλάδα όσο και η Αίγυπτος δεν θέλουν μια πανίσχυρη Νέο Οθωμανική Τουρκία. Δεν επιθυμούν μια Τουρκία, που θα γίνει η Ηγέτιδα Δύναμη του Μουσουλμανικού Κόσμου. Ωστόσο πρέπει να λυθούν τα ζητήματα σχετικά με την Μονή του Σινά και τους Χριστιανούς στην Αίγυπτο ενώ η Αίγυπτος θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό πίεσης στην Λιβύη, η οποία Λιβύη είναι χωρισμένη σε Δυτική και Ανατολική, ενώ τώρα είναι μέχρι στιγμής στην αγκαλιά της Τουρκίας.

Βουλγαρία

Διαχρονικά οι σχέσεις Ελλήνων και Βουλγάρων ήταν δύσκολες, ανταγωνιστικές, τυπικές μέχρι και ιδιαίτερα εχθρικές. Τόσο στο Βυζάντιο όσο και στον Β Βαλκανικό Πόλεμο και στους Δύο Παγκοσμίους Πολέμους, η Ελλάδα ήταν σε σύγκρουση με την Βουλγαρία. Με τον Ψυχρό Πόλεμο οι σχέσεις των δύο χωρών βελτιώθηκαν αρκετά και από την δεκαετία του 1990 ήταν μέχρι και φιλικές. Σήμερα Ελλάδα και Βουλγαρία, μοιράζονται πολιτιστικούς και θρησκευτικούς δεσμούς ενώ είναι και οι δύο στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Υπάρχει μια στενή οικονομική συνεργασία και η Βουλγαρία είναι κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών και της παρατυπίας των Σκοπιανών. Μιας και η Βουλγαρία θεωρεί τους Σκοπιανούς εν πολλοίς Βούλγαρους. Ενώ η Βουλγαρία δεν επιθυμεί μια Μεγάλη Αλβανία, ούτε αναγνωρίζει την Μουσουλμανική μειονότητα στην Θράκη ως Τουρκική. Οπότε και οι Βούλγαροι δεν θέλουν μια ισχυρή Νέο Οθωμανική Τουρκία.

Αιθιοπία

Η Ελλάδα έχει απλές διπλωματικές σχέσεις με την Αιθιοπία, είναι ευκαιρία όμως να γίνει στρατηγικός εταίρος. Μέσω του Χριστιανισμού, που είναι η πλειοψηφία στην Αιθιοπία, αλλά και να γίνει ένα εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών. Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει διαμεσολαβητής στο να εξομαλυνθούν οι σχέσεις Αιγύπτου και Αιθιοπίας, που έχουν ένταση με αφορμή ένα φράγμα της Αιθιοπίας στον ποταμό Νείλο. Ενώ θα μπορούσε να αξιοποιήσει την Αιθιοπία ως αντίβαρο στην Σομαλία, όπου η Σομαλία είναι εδώ και χρόνια το μακρύ χέρι της Τουρκίας στην Ανατολική Αφρική. Παρόλου που η Αιθιοπία και η Σομαλία, ήρθαν διπλωματικά κοντά, μέσω της Τουρκίας, δεν έχουν σταματήσει οι εντάσεις. Η Ελλάδα θα μπορούσε να βοηθήσει την Αιθιοπία, μέσω μιας συνεργασίας με την Ινδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να υπάρξει καλύτερη εκπαίδευση και οικονομία στην Αιθιοπία. Σε αντάλλαγμα η Αιθιοπία θα κρατούσε την εχθρική της στάση στην Σομαλία, η οποία εξακολουθεί να θέλει ορισμένα εδάφη της Νότιας Ανατολικής Αιθιοπίας.

Κούρδοι

Το ζήτημα της ανεξαρτησίας του Κουρδιστάν είναι διαχρονικό και ιδιαίτερο. Σήμερα οι Κούρδοι είναι από 40.000.000 με 50.000.000 στην Μέση Ανατολή. Οι Κούρδοι στην Τουρκία είναι 20.000.000, στο Ιράν 10.000.000, στο Ιράκ 7.500.000 και στην Συρία 3.000.000. Υπάρχουν δύο κρατικού τύπου οντότητες, η μια είναι η Δημοκρατική Αυτόνομη Δημοκρατία της Βόρειας Συρίας και η άλλη είναι η Περιφέρεια του Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ. Και οι δύο περιοχές είναι αναγνωρισμένες de facto αλλά όχι νομικά διεθνώς ως ξεχωριστές κρατικές οντότητες. Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις δύο Κουρδικές Οντότητες είναι φιλικές, και περισσότερο με την Περιφέρεια του Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ. Η Ελληνική Εξωτερική πολιτική, έχει υποστηρίξει νομικά και διπλωματικά τα δημοψηφίσματα των Κούρδων, και είναι υπέρ της αυτοδιάθεσης, για ένα μελλοντικό Κουρδικό Κράτος. Το ζήτημα του Μεγάλου Κουρδιστάν, είναι εδώ και δεκαετίες στο μυαλό των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Αν ποτέ γινόταν αυτό, όλη η Νότιο Ανατολική Τουρκία, η Βόρεια και Ανατολική Συρία, το Βόρειο Ιράκ και το Βόρειο Δυτικό Ιράν, θα ήταν μέρος ενός τέτοιου Κουρδικού Κράτους.

Οπότε είναι καλό να γίνουν εμπορικές, διπλωματικές επαφές μέχρι και στρατιωτική συνεργασία με τους Κούρδους, για να πιεστεί η Τουρκία. Ενώ αφού οι ΗΠΑ και το Ισραήλ βλέπουν τους Κούρδους ως σύμμαχο και σημαντικό πληθυσμιακό στοιχείο, αυτό δίνει λευκή επιταγή στην Ελλάδα για να αναμιχθεί στο Κουρδικό. Όπου να σημειωθεί ότι το Κουρδικό ζήτημα, είναι το πιο αγχωτικό σημαντικό για την Τουρκία, από οτιδήποτε άλλο. Οι Κούρδοι όχι απλά δεν θέλουν μια Νέα Οθωμανική Τουρκία, αλλά είναι πολλές φορές εμπόδιο σε φιλοτουρκικές και τζιχαντιστικές ομάδες στο Ιράκ και στην Συρία. Όπου αυτό χαλάει τα Τουρκικά σχέδια. Να σημειωθεί ότι η νέα στάση του Οτσαλάν, σχετικά με το PKK και τους Κούρδους της Τουρκίας, δεν έχει γίνει αποδεκτή από τους υπόλοιπους Κούρδους εκτός Τουρκίας.

Βασικό Συμπέρασμα

Σε μια εποχή γεωπολιτικής αστάθειας, η Ελλάδα με την σημαντική γεωγραφική της θέση και τις δυνατότητες που έχει, μπορεί να χαράξει μια ρεαλιστική εξωτερική πολιτική. Όπου μάλιστα σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις που αναφέραμε, μπορεί να το κάνει με την έγκριση των ΗΠΑ και του Ισραήλ, όπου αυτό δεν θα φέρει σε σύγκρουση ζωτικά συμφέροντα των δυνάμεων που την επηρεάζουν. Και φυσικά αν ποτέ συμβούν όλα αυτά, τότε αντί να μας περικυκλώσει η Τουρκία, όπως προσπαθεί να κάνει, θα έχουμε εμείς περικυκλώσει γεωπολιτικά την Τουρκία, και θα έχουμε δημιουργήσει και σοβαρά προβλήματα στους συμμάχους της (Πακιστάν, Σομαλία κ.α.).

Βιβλιογραφία

1) Ελλάδα – Τουρκία – Θεωρία και Στρατηγική Αποτροπής, Διονύσιος Τσιριγώτης, Εκδόσεις Ποιότητα (2021)

2) Η Τουρκία του Ερντογάν, Νέο Οθωμανισμός, Ισλαμικός Ολοκληρωτισμός και Ελλάδα, Γιώργος Καραμπελιάς, Εναλλακτικές Εκδόσεις (2018)

3) Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, Tim Marshall, Εκδόσεις Διόπτρα, (2019)

4) Τουρκία, Ελλάδα και Ευρώπη, Α. Τριανταφυλλίδης, Εκδόσεις Επίκεντρο (2023)

5) Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α: Τούρκοι και Τουρκοκρατία, Σαράντος Καργάκος, Εκδόσεις Ψυχογιός (2021)

Το αλίευσα ΕΔΩ

Γερμανός Πρέσβης στην Ελλάδα: «Μάθετε Αρχαία Ελληνικά!»

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 6/8/2012

 Γράφει Εὐάγγελος Β. ὁ Σάμιος        

Σχόλιο ΠΑΖΛ :  Ἡ  παρούσα ἀνάρτηση ἀναφέρεται στό Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ, στήν κοίμηση τῆς Υπεραγίας Θεοτότου. Μέσα ἀπό τίς ἐνότητες πού περιλαμβάνει θά προσπαθήσω νά δώσω μία ὃσο τό δυνατόν, πλήρη εἰκόνα αὐτῆς ταῆς μεγάλης ἑορτής τῆς Ὁρθοδοξίας μας.  Ἁγία Γραφή, ὓμνοι , εἰκόνες καί ἐρμηνεία αὐτών, θεολογικά κείμενα καί ἒθιμα τοῦ λαού,  συνθέτουν τό ΠΑΖΛ. Θά ἀνατρέξουμε στά προαναφερθέντα μέσα ἀπό τίς ἐνότητες πού ἀκολουθούν. 

 Ἂς ψάλλομαι πρῶτα το : 

       Ἡ Ἁγνὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης βαβαί, ἡ Θεὸν γαστρί σου χωρήσασα καὶ κυήσασα ἀφράστως ἐπὶ γῆς ...

    

http://www.youtube.com/watch?=1mGng7t9RtU&feature=related

 Ἒχουμε, λοιπόν,  τίς παρακάτω ένότητες:

1.   ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΕΟΡΤΗΣ

2.   ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ

3.   Η ΕΝΔΟΞΗ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΡΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ,   ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΡΤΗ ΧΑΡΑΣ ΚΑΙ ΘΡΙΑΜΒΟΣ (ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ).

4.   ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ    ΚΡΙΜΑΙΑΣ)

5.   ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ)

6.   ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (MΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ AΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ KΑΝΤΙΩΤΟΥ)

7.   ΤΑ ΕΓΚΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

8.   ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ  ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ)

 9.  H ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ (ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-Η ΥΠΕΡΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ).

 10.  ΗΘΗ & EΘΙΜΑ (ΣΟΦΙΑ ΜΠΟΥΡΝΑΤΖΗ)

 11.  ΥΜΝΟΙ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

 

Η συνέχεια  ΕΔΩ

H Φωτιά των Ελλήνων – Απ’ την Κωνσταντινούπολη ως την αιωνιότητα!

 

Από Crusade of Sound
Μες τη νύχτα φλόγα γεννιέται,
απ’ τα πλοία τρόμος ξεκινά.
Μαύρος καπνός στον ουρανό,
και η θάλασσα φωνάζει θάνατο.
Οι εχθροί πλησιάζουν με οργή,
μα η Πόλη δεν θα γονατίσει.
Μέσα απ’ τον στόλο αστράφτει φως,
το Υγρόν Πυρ τους σβήνει στο φως.
Φωτιά των Ελλήνων, θεϊκή τιμωρία,
απ’ την Κωνσταντινούπολη ως την αιωνιότητα.

 
Στη θάλασσα χορεύει, με φλόγες δυνατές,
και σώζει την Πόλη απ’ τις σκοτεινές στιγμές!
Σαν δράκος βγάζει πύρινη πνοή,
και σβήνει στόλους στη στιγμή.
Απ’ τα τείχη φλόγες πετούν,
και οι εχθροί νεκροί βουτούν.
Κανείς δεν ξέρει το μυστικό,
ούτε φωτιά, ούτε νερό.
Το Υγρόν Πυρ είν’ προσευχή,
της Βασιλεύουσας η ψυχή.
Φωτιά των Ελλήνων, θεϊκή τιμωρία,
απ’ την Κωνσταντινούπολη ως την αιωνιότητα.
Στη θάλασσα χορεύει, με φλόγες δυνατές,
και σώζει την Πόλη απ’ τις σκοτεινές στιγμές!
Μέσα από καπνό και αίμα,
γεννήθηκε η φωτιά των αγγέλων…
Δεν ήταν μόνο όπλο — ήταν θαύμα.
Φωτιά των Ελλήνων, θρύλος αιώνιος,
φλόγα που γεννήθηκε από ουρανούς και χρόνους.
Κάθε σπίθα φωνάζει: “Ζει η Πόλη ακόμα”,
και το Υγρόν Πυρ γράφει αιώνια στόματα.

Το αλίευσα ΕΔΩ

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΘΗΣ ΕΝ ΤΩ ΟΡΕΙ ΧΡΙΣΤΕ Ο ΘΕΟΣ

Σύνθεση ΠΑΖΛ και επιμέλεια παρουσίασης:  Εὐάγγελος Β. ὁ Σάμιος

 

       

2η ΕΚΔΟΣΗ                   

                                                                    ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ 04/08/2013

                                                                    1η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ       04/08/2015

                                                                              

 

Σχόλιο ΠΑΖΛ : Στήν παροῦσα ἀνάρτηση θά ξεκινήσουμε μέ τό ἀπολυτίκιο ¨Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός¨ καί ἀκολουθεῖ τό Εὐαγγέλιο καὶ ὁ Ἀπόστολος της ἑορτῆς.
Ἀλήθεια ¨Σὲ τί ἔγκειται ἡ φωτεινὴ αὐτὴ νεφέλη, ἡ ὁποία περιὲλαμψε ἐκείνη τὴ νύκτα τὸ Ἅγιο Θαβώρ;¨ Στό ἐρώτημα αὐτό καί ὄχι μόνο, μᾶς ἀπαντᾶ ὁ ἀρχ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ.
Στὴν συνέχεια γιά τήν μεγάλη αὐτή ἑορτή ἀναφέρονται ἐξαιρετικοί ὁμιλητές.
Ἐπίσης παρουσιάζουμε ἑρμηνεία τῆς εἰκόνας, ἀλλά καί ἔθιμα τῆς ἑορτῆς.
Μετά ἀκολουθοῦν τά βίντεο μέ τὀ ὁδοιπορικό στό ὄρος Θαβώρ, τήν ὁμιλία τοῦ γέροντα Ἰλαρίωνα, ἀποσπάσματα ἀπό τό ὄρθρο μέ τὀ Στανίτσα καί κλείνουμε με το χριστιανικό τραγούδι ¨Θαβώρ¨
Μέσα ἀπό αὐτές τίς ἑνότητες θά προσπαθήσω νά δώσω μία ὅσο τό δυνατόν, πλήρη εἰκόνα αὐτῆς τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ὀρθοδοξίας μας. 

 

  Ἔχουμε λοιπόν τίς παρακάτω ἐνότητες:

  1.  ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ
  2.  ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
  3.  ΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (ΑΡΧ.   ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ  ΣΑΧΑΡΩΦ)
  4.  Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ   ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ)
  5.  ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ Κ.  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ)
  6.  ΕΡΜΗΝΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ 
  7.  Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ (ΠΑΤΡΩΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ)   8. Έθιμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος 9. Η ΑΓΙΑ ΝΕΦΕΛΗ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΘΑΒΩΡ ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑ-ΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ - ΒΙΝΤΕΟ10.  ΟΡΟΣ ΘΑΒΩΡ /ΓΕΡΩΝ ΙΛΑΡΙΩΝ /ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΥΔΗΣ - ΒΙΝΤΕΟ11. ΥΜΝΟΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ - ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΝΙΤΣΑΣ - ΒΙΝΤΕΟ12.  ΘΑΒΩΡ (ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ -ΒΙΝΤΕΟ)

 

Η συνέχεια  ΕΔΩ

Ο εκλατινισμός των Ορθοδόξων της Καλαβρίας και της Σικελίας

Η Σικελία και η Καλαβρία αποικήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες μετά το 800 π.Χ. Ιδρύθηκαν πολλές πόλεις όπου άκμασε για αιώνες ο Ελληνικός πολιτισμός. Οι Συρακούσες, η Κατάνη, η Νάξος, το Ταυρομένιο, η Μεσσήνη, η Ιμέρα, η Σελεινούντα, ο Άκραγας, ο Τάραντας, το Ρήγιο και πολλές μικρότερες πόλεις ιδρύθηκαν από Έλληνες αποίκους. Η περιοχή ονομάστηκε Μεγάλη Ελλάδα, τόσο για τον ελληνικό πληθυσμό της όσο και για το λαμπρό ελληνικό πολιτισμό της.

του Χρίστου Δημητριάδη, οικονομολόγου

Η περιοχή αυτή δέχθηκε τον ευαγγελικό λόγο από το δεύτερο μισό του πρώτου αιώνα και στα χρόνια των διωγμών ανέδειξε μεγάλους μάρτυρες όπως ο ιερομάρτυς επίσκοπος Ταυρομενίου Παγκράτιος και οι μάρτυρες Αγάθη και Λουκία. Ο Άγιος Παγκράτιος διδάχθηκε την πίστη στο Χριστό από τον Απόστολο Πέτρο και χειροτονήθηκε από τον ίδιο επίσκοπος Ταυρομενίου και μαρτύρησε δια λιθοβολισμού και μαχαίρας από τους αιρετικούς Μοντανιστές. Ο Άγιος Μαρκιανός στάλθηκε από την Αντιόχεια, από τον Απόστολο Πέτρο ως επίσκοπος Συρακουσών. Από το Παλέρμο κατάγεται ο Άγιος Αγάθων, πάπας Ρώμης, ο οποίος πρωτοστάτησε στην καταδίκη του Μονοφυσιτισμού στην Στ’ Οικουμενική Σύνοδο. Μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας του 8ου αιώνα ήταν ο επίσκοπος Κατάνης Λέων.

Τα στρατεύματα του Ιουστινιανού απελευθέρωσαν τη Μεγάλη Ελλάδα από την κατοχή των βαρβάρων γερμανικών φύλων που εισέβαλαν και διέλυσαν τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ιδρύθηκε η επαρχία/ “θέμα” της Κάτω Ιταλίας. Τον 7ο και 8ο αιώνα εξαιτίας των αιρέσεων και της εξάπλωσης του Ισλάμ και κυρίως της εικονομαχίας εγκαταστάθηκαν την Κάτω Ιταλία σε διάστημα 120 ετών 50.000 μοναχοί. Όταν οι λεγόμενοι “ανατολικοί” υιοθετούσαν το Μονοφυσιτισμό και την Εικονομαχία οι χριστιανοί της Ιταλίας ήσαν πιστοί στην Ορθοδοξία.

Οι χριστιανοί πληθυσμοί υποδέχονταν το στρατηγό Βελισσάριο ως ελευθερωτή και “αυτώ προσεχώρουν”, γιατί ανήκαν στο ίδιο Γένος. Δείγματα της βυζαντινής ορθόδοξης τέχνης από την εποχή αυτή είναι τα εξαιρετικά ψηφιδωτά τα οποία στολίζουν τους ναούς της Ραβένας όπως του Αγίου Απολλιναρίου, του Αγίου Βιταλίου, του Μαυσωλείου της Γκάλα Πλαστίνα αλλά και της βασιλικής του Αγίου Απολλιναρίου του νέου κ.ο.κ.

Μετά το 800 μ.Χ. ιδρύθηκαν οι Αρχιεπισκοπές Συρακουσών για το ποίμνιο της Σικελίας και του Ρηγίου Καλαβρίας για το νότιο άκρο της Ιταλίας. Η Καλαβρία του δεκάτου αιώνα ονομάστηκε “νέα Θηβαΐς” αφού λειτουργούσαν 265 μοναστήρια. Αναδείχθηκαν μεγάλες οσιακές μορφές όπως ο Όσιος Ηλίας ο Σικελιώτης, ο Όσιος Φιλάρετος, ο Όσιος Νείλος και ο Όσιος Ιωάννης ο Θεριστής.

Η Ορθοδοξία άνθισε χωρίς προβλήματα στον ελληνικό αυτό χώρο μέχρι τον 11ο αιώνα, οπότε η δυτική χριστιανοσύνη ακολούθησε το δρόμο της εωσφορικής αίρεσης του Παπισμού. ΟΙ περιοχές αυτές υπέφεραν αρχικά από τις λεηλασίες των Σαρακηνών, οι οποίοι κατέστρεψαν πολλά μοναστήρια και στη συνέχεια από τις επιδρομές των Νορμανδών από τον 11ον – 13ον αιώνα και τη συνεχή κατοχή από Φράγκους ηγεμόνες, όπως η φραγκική οικογένεια των Ανζού, που κυβέρνησε μέχρι το 1282 τη Σικελία. Στη συνέχεια μετά την καταστροφή, το 1282 στο Παλέρμο, των Φράγκων σταυροφόρων που εκστράτευαν για να αλώσουν για δεύτερη φορά την Κωνσταντινούπολη, η Σικελία κυβερνήθηκε από το βασίλειο της Καταλωνίας.

Ο Πάπας με τη βοήθεια των Φράγκων κατακτητών που κυβερνούσαν τις περιοχές αυτές πίεσε αφόρητα τους ορθοδόξους κατοίκους και τους επέβαλε να ακολουθήσουν τις αιρετικές δοξασίες του. Μετά την αποκοπή της περιοχής αυτής από την Ανατολή λόγω της κατάκτησης από τους Τούρκους της Κωνσταντινούπολης και κυρίως της Ελλάδας που γειτνίαζε με την Καλαβρία και τη Σικελία οι ορθόδοξοι υπέκυψαν με τη βία στην εωσφορική εξουσία του Πάπα. Οι ομολογητές της πίστης αναγκάζονταν να καταφύγουν στην ορθόδοξη Ανατολή.

Οι επίσκοποι από την Σικελία και την Καλαβρία έμειναν ακλόνητοι στην ορθόδοξη πίστη στην περίοδο μετά το Σχίσμα και μετείχαν στις Συνόδους που καλούσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Οι Λατίνοι άρχισαν την καταπίεση και τους διωγμούς και πολλοί ορθόδοξοι κατέφυγαν στο Βυζάντιο, όπως ο Άγιος Νικηφόρος ο Μονάζων που υπήρξε φιλοκαλικός διδάσκαλος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά και ο Άγιος Βαρθολομαίος από τη Σύμερη, αναμορφωτής της Μονής του Αγίου Βασιλείου στον αρσανά του Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος.

Ο πόλεμος του Πάπα άρχισε με τη Σύνοδο του Μέλφι (1059). Οι Νορμανδοί έδωσαν όρκο πίστης στον Πάπα και υποσχέθηκαν να υποτάξουν την Μεγάλη Ελλάδα. Υπέταξαν πολιτικά την Καλαβρία και τη Σικελία και το 1071 τοποθέτησαν στη Σικελία Φράγκους επισκόπους, αλλά στην Καλαβρία υπήρξε αντίδραση. Ο εκλατινισμός ήταν βίαιος, γιατί η αντίσταση των Ορθοδόξων ήταν σθεναρή. Το 1089 αντικατέστησαν τον Αρχιεπίσκοπο Ρηγίου Βασίλειο. Σε επιστολή του ο Αρχιεπίσκοπος διασώζει τη βία των κατακτητών και της Ρώμης. Δύο μεγάλοι ομολογητές ήσαν ο Όσιος Λουκάς (†1114) και ο Όσιος Βαρθολομαίος (†1131) που διασώθηκαν θαυματουργικά από τις φλόγες που τους έριξαν οι Φραγκολατίνοι. Στον Ιέρακα ο αποστάτης πρώην αγιορείτης Αθανάσιος Χαλκεόπουλος αντικατέστησε το 1480 το ορθόδοξο τυπικό με το λατινικό και στη Βούα το 1572 ο Αρμενοκύπριος Ιούλιος Σταυριανός. Το 1579 ο Πάπας ίδρυσε Ουνιτική επισκοπή για τους Ορθοδόξους Αλβανόφωνους της Σικελίας στο Παλέρμο.

Το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι που κάθε του βιαιότητα τύγχανε των ευλογιών του Πάπα, ολοκλήρωσε το διωγμό με την προσπάθεια αφελληνισμού των τελευταίων ελληνοφώνων χωριών της Καλαβρίας. Οι κυβερνήσεις της Ρώμης δεν ανέπτυξαν οικονομικά τις περιοχές της Καλαβρίας και της Σικελίας και εκατομμύρια κάτοικοι της αρχαίας Μεγάλης Ελλάδας και της τελευταίας ορθόδοξης παρουσίας στην περιοχή μετανάστευσαν τον εικοστό αιώνα στην Αργεντινή, στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία.

Το 1994 αρχίζει μια νέα εποχή όταν οι Αγιορείτες μοναχοί π. Κοσμάς και π. Γεννάδιος από τη μονή της Μεγίστης Λαύρας εγκαταστάθηκαν στη μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεριστή στο Μπιβόντζι της Καλαβρίας. Το καθολικό ήταν χωρίς στέγη και πάτωμα και σε αυτό ζούσαν όρνιθες και αίγες. Με την αποδημία του π. Κοσμά σήμερα στη μονή εγκαταβιούν Ρουμάνοι ορθόδοξοι μοναχοί. Έχουν ακόμη επαναλειτουργήσει οι ιερές μονές του Αγίου Ηλία στο σπήλαιο του Μελικουκά, των Αγίων Ηλία και Φιλαρέτου στη Σεμινάρα της Καλαβρίας και του Ευαγγελισμού στο Μαντανίτσι της Σικελίας. Στο Ρήγιο ανηγέρθη ναός του Αποστόλου Παύλου με τη συνδρομή της μονής του Παρακλήτου στον Ωρωπό.

Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια υπήρξε έντονο ενδιαφέρον στην Καλαβρία για να γνωρίσουν τις πολιτιστικές ρίζες τους και το αρχικό ενδιαφέρον ήταν για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Αναζητώντας τις ρίζες άρχισε το ενδιαφέρον και για την αναζήτηση της Ορθοδοξίας. Στο Παλέρμο ανεγείρεται, με τη συνδρομή Κυπρίων, ναός του Αποστόλου Ανδρέα και γίνεται προσπάθεια για τη σύσταση ενοριών και την ίδρυση ορθόδοξης μονής.

Οι κάτοικοι της Σικελίας και της Καλαβρίας είναι περήφανοι για την ελληνική καταγωγή τους, αλλά κυρίως είναι περήφανοι γιατί είναι απόγονοι των τελευταίων με τη βία και το δόλο εκλατινισθέντων ορθοδόξων της Ιταλίας και με τις πρεσβείες των αγίων επισκόπων Λέοντος, Αγάθωνος και Παγκρατίου, τνω μαρτύρων Αγάθης και Λουκίας και των αγίων Ηλία του νέου του Σπηλεώτη, Φιλαρέτου και κηπουρού, Νικοδήμου της Μάμμολα, Ιωάννη του Θεριστή, Λουκά της Ντεμένα, Νείλου του Ροσσάνο, Φαντίνου του παλιού και νέου, του αγίου Νικηφόρου του μυροβλύτη και μονάζοντος και του αγίου Λουκά του Μελικουκά που υπήρξαν ομολογητές της Ορθοδοξίας και των αναρίθμητων άλλων μαρτύρων που ανέδειξε η περιοχή αυτή να επανέλθουν στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Πηγή: περιοδικό “Ορθόδοξη Μαρτυρία” τεύχος 115, σελίδες 97-100
 ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ

Το αλίευσα ΕΔΩ